Nhiều bác khi mua hoặc mượn một chiếc SUV hay bán tải 4WD thường không quan tâm đến chế độ “gài cầu” với các chế độ 2H, 4H, 4HLc, 4LLc, khi nào nên sử dụng? thậm chí khi đã biết cũng bị bỡ ngỡ.
Vậy ý nghĩa và tác dụng của các chế độ gài cầu trên xe là gì? Nên sử dụng các chế độ gài cầu này trong những trường hợp cụ thể ra sao? Mời các bác cùng tìm hiểu qua bài viết sau.
Các chế độ gài cầu phổ biến nhất thường thấy là 2H, 4H, 4L. Ví dụ trên dòng Ford Ranger Wildtrak 4x4. Chúng ta tạm hiểu:
Ở chế độ gài cầu 2H, xe sẽ chạy dưới dạng dẫn động 1 cầu. Chế độ này tương tự như những mẫu xe dẫn động cầu sau.
Chế độ 2H được sử dụng trong hầu hết các điều kiện di chuyển hằng ngày: đô thị, cao tốc, đường đèo,..
Chế độ gài cầu 4H
Ở chế độ gài cầu 4H, xe sẽ chạy dưới dạng dẫn động 2 cầu toàn thời gian.Tỉ lệ phân phối lực giữa 2 bánh trước và 2 bánh sau tùy theo từng hãng mà có sự khác nhau: 50:50 (có vi sai trung tâm), 60:40 hoặc 40:60.
Ở những dòng xe phổ thông, khi kích hoạt chế độ 4H hay 4L đồng nghĩa với việc 2 bánh bị nối cứng với nhau, 2 bánh trên cùng 1 trục sẽ quay cùng tốc độ.
Tuy nhiên cơ chế gài cầu 4H lại không phù hợp khi di chuyển cung đường dài. Chính nguyên lý hoạt động của chế độ này khiến cho khi xe vào cua trên nền đường khô cứng, xe bị trượt ngang (điều này đã được giải thích ở video vi sai). Khi đi đường dài, cua nhiều sẽ liên tục tạo ra áp lực lớn lên các bánh răng, xích của hệ dẫn động, thậm chí gây hỏng hộp số.
Đó cũng là lý do 4H phù hợp với mặt đường trơn trượt, offroad nhẹ để triệt tiêu bớt áp lực đè lên cơ cấu dẫn động.
Hiện tại chế độ 4H chỉ có Triton và Pajero Sport là chạy được trên đường nhựa vì cơ cấu hoạt động như xe AWD. Các xe 4WD còn lại đều không dùng 4H trên đường nhựa mà chỉ dùng trên đường offroad nhẹ (đường đất mấp mô, đường đá, bùn nhẹ)
Chế độ gài cầu 4L
Chế độ 4L chỉ sử dụng trong điều kiện di chuyển cực kỳ khó khăn như offroad, vượt đá, bùn lầy, đồi cát cần sức kéo lớn.
Ở chế độ 4L, tốc độ xe sẽ rất thấp (khoảng dưới 60 km/h) vì lúc này cơ cấu truyền lực ưu tiên sức kéo của động cơ thay vì tốc độ. Chính vì vậy lức kéo ở chế độ 4L rất lớn giúp xe thoát hố, thoát lầy.
Lưu ý: Sau khi thoát lầy, phải chuyển từ 4L về 4H hoặc 2H nếu không muốn làm hỏng hệ dẫn động.
Đa số các hãng xe đều trang bị khóa vi sai cầu sau giúp 2 bánh sau có thể quay với 2 vận tốc khác nhau khi xe vào cua.
Để tối ưu hóa chức năng gài cầu, các hãng xe đã trang bị thêm khóa vi sai trung tâm trên những dòng xe SUV và bán tải của mình. Từ đó chúng ta có thêm 2 chế độ gài cầu là 4HLc và 4LLc. Hệ dẫn động Super Select II của Mitsubishi là một ví dụ điển hình cho 2 chế độ gài cầu này.
Chế độ gài cầu 4HLc
4HLc là chế độ cầu nhanh có khóa vi sai trung tâm. Cơ chế hoạt động tương tự như chế độ 4H nhưng lúc này lực kéo phân bổ đều (50:50) cho cầu trước và cầu sau nhờ khóa vi sai trung tâm. 4HLc giúp xe vượt qua các địa hình có độ bám thấp như cát, sỏi,...
Chế độ gài cầu 4LLc
Ngược lại, 4LLc là chế độ gài cầu chậm có khóa vi sai trung tâm. Cơ chế hoạt động tương tự như 4L nhưng sức kéo được phân bổ đều (50:50) cho cầu trước và cầu sau. 4LLc giúp xe thoát khỏi các điều kiện khó khăn như bùn lầy,...
Vậy ý nghĩa và tác dụng của các chế độ gài cầu trên xe là gì? Nên sử dụng các chế độ gài cầu này trong những trường hợp cụ thể ra sao? Mời các bác cùng tìm hiểu qua bài viết sau.
Chế độ gài cầu là gì?
Đối với những xe dẫn động 4 bánh bán thời gian, người dùng có thể tùy chọn khi dẫn động một cầu, khi dẫn động hai cầu thông qua một cơ cấu gọi là gài cầu. Và dù ở dạng cơ khí hay điện tử, chúng đều có chức năng như nhau.
Các chế độ gài cầu phổ biến nhất thường thấy là 2H, 4H, 4L. Ví dụ trên dòng Ford Ranger Wildtrak 4x4. Chúng ta tạm hiểu:
- 2H: 1 cầu nhanh (H: High)
- 4H: 2 cầu nhanh
- 4L: 2 cầu chậm (L: Low)
Ở chế độ gài cầu 2H, xe sẽ chạy dưới dạng dẫn động 1 cầu. Chế độ này tương tự như những mẫu xe dẫn động cầu sau.
Chế độ 2H được sử dụng trong hầu hết các điều kiện di chuyển hằng ngày: đô thị, cao tốc, đường đèo,..
Chế độ 1 cầu nhanh 2H phù hợp với điều kiện vận hành thường ngày
Chế độ gài cầu 4H
Ở chế độ gài cầu 4H, xe sẽ chạy dưới dạng dẫn động 2 cầu toàn thời gian.Tỉ lệ phân phối lực giữa 2 bánh trước và 2 bánh sau tùy theo từng hãng mà có sự khác nhau: 50:50 (có vi sai trung tâm), 60:40 hoặc 40:60.
Ở những dòng xe phổ thông, khi kích hoạt chế độ 4H hay 4L đồng nghĩa với việc 2 bánh bị nối cứng với nhau, 2 bánh trên cùng 1 trục sẽ quay cùng tốc độ.
Tuy nhiên cơ chế gài cầu 4H lại không phù hợp khi di chuyển cung đường dài. Chính nguyên lý hoạt động của chế độ này khiến cho khi xe vào cua trên nền đường khô cứng, xe bị trượt ngang (điều này đã được giải thích ở video vi sai). Khi đi đường dài, cua nhiều sẽ liên tục tạo ra áp lực lớn lên các bánh răng, xích của hệ dẫn động, thậm chí gây hỏng hộp số.
Đó cũng là lý do 4H phù hợp với mặt đường trơn trượt, offroad nhẹ để triệt tiêu bớt áp lực đè lên cơ cấu dẫn động.
Chế độ gài cầu 4H không phù hợp để chạy đường trường trên đa số các xe
Hiện tại chế độ 4H chỉ có Triton và Pajero Sport là chạy được trên đường nhựa vì cơ cấu hoạt động như xe AWD. Các xe 4WD còn lại đều không dùng 4H trên đường nhựa mà chỉ dùng trên đường offroad nhẹ (đường đất mấp mô, đường đá, bùn nhẹ)
Chế độ gài cầu 4L
Chế độ 4L chỉ sử dụng trong điều kiện di chuyển cực kỳ khó khăn như offroad, vượt đá, bùn lầy, đồi cát cần sức kéo lớn.
Ở chế độ 4L, tốc độ xe sẽ rất thấp (khoảng dưới 60 km/h) vì lúc này cơ cấu truyền lực ưu tiên sức kéo của động cơ thay vì tốc độ. Chính vì vậy lức kéo ở chế độ 4L rất lớn giúp xe thoát hố, thoát lầy.
Lưu ý: Sau khi thoát lầy, phải chuyển từ 4L về 4H hoặc 2H nếu không muốn làm hỏng hệ dẫn động.
Đa số các hãng xe đều trang bị khóa vi sai cầu sau giúp 2 bánh sau có thể quay với 2 vận tốc khác nhau khi xe vào cua.
Để tối ưu hóa chức năng gài cầu, các hãng xe đã trang bị thêm khóa vi sai trung tâm trên những dòng xe SUV và bán tải của mình. Từ đó chúng ta có thêm 2 chế độ gài cầu là 4HLc và 4LLc. Hệ dẫn động Super Select II của Mitsubishi là một ví dụ điển hình cho 2 chế độ gài cầu này.
Hệ dẫn động Super Sellect 4WD trên Mittsubishi Pajero Sport
Chế độ gài cầu 4HLc
4HLc là chế độ cầu nhanh có khóa vi sai trung tâm. Cơ chế hoạt động tương tự như chế độ 4H nhưng lúc này lực kéo phân bổ đều (50:50) cho cầu trước và cầu sau nhờ khóa vi sai trung tâm. 4HLc giúp xe vượt qua các địa hình có độ bám thấp như cát, sỏi,...
Chế độ gài cầu 4LLc
Ngược lại, 4LLc là chế độ gài cầu chậm có khóa vi sai trung tâm. Cơ chế hoạt động tương tự như 4L nhưng sức kéo được phân bổ đều (50:50) cho cầu trước và cầu sau. 4LLc giúp xe thoát khỏi các điều kiện khó khăn như bùn lầy,...
Các bác có đang áp dụng các chế độ gài cầu cho những trường hợp bên trên không? Mời các bác chia sẻ thêm các kinh nghiệm sử dụng xe có chế độ gài cầu!
Last edited by a moderator:
