Dự thảo Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi) vừa được Chính phủ trình Quốc hội sẽ gồm 6 chương, 102 điều, giảm 2 chương so với Luật Giao thông đường bộ năm 2008.
Dự thảo Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi) đã đổ sung các quy định về cơ chế đầu tư xây dựng, kinh doanh đường cao tốc để thu hút nguồn vốn để đầu tư, xây dựng đường cao tốc
Theo thông tin của baodautu.vn, ngày 25/9, thay mặt Chính phủ, thừa ủy quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã ký tờ trình số 436/TTr – CP gửi Quốc hội về Dự án Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi). So với Luật Giao thông đường bộ năm 2008, dự thảo Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi) có sự thay đổi về phạm vi điều chỉnh. Theo đó, dự thảo Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi) không quy định về quy tắc giao thông đường bộ, người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ, đăng ký phương tiện giao thông đường bộ, đào tạo sát hạch, cấp giấy phép lái xe.
Như vậy, phạm vi điều chỉnh hiện nay của Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi) chỉ bao gồm: kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, hệ thống báo hiệu đường bộ, tổ chức giao thông; quản lý an toàn kỹ thuật phương tiện giao thông đường bộ, vận tải đường bộ, quản lý nhà nước về giao thông đường bộ.
Chính phủ cho biết là trên cơ sở Nghị quyết số 123/NQ – CP ngày 31/8/2020 về phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 8/2020, hiện nay, dự thảo Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi) gồm 6 Chương, 102 điều. So với Luật Giao thông đường bộ năm 2008, dự thảo Luật đã bỏ 2 Chương: Chương quy định về quy tắc giao thông đường bộ và Chương về người điều khiển phương tiện tham gia đường bộ. So với Luật Giao thông đường bộ năm 2008, dự thảo Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi) có một số điểm mới, cụ thể:
Bổ sung hệ thống đường thôn xóm vào mạng lưới đường bộ nhằm phát triển kết cấu hạ tầng giao thông nông thôn theo chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và Nghị quyết số 26/TW của Ban Chấp hành trung ương khóa X, theo đó, đường giao thông nông thôn thuộc đường địa phương do chính quyền địa phương quản lý. Quy định cụ thể trách nhiệm của Bộ Giao thông vận tải và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong việc quy định chi tiết điều kiện, tiêu chí điều chỉnh các tuyến đường từ trung ương thành địa phương và ngược lại, điều chỉnh các tuyến đường trong hệ thống địa phương để làm cơ sở điều chuyển tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ (Điều 9).
Quy định cụ thể đất dành cho kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, hành lang an toàn giao thông đường bộ; các trường hợp mà hành lang an toàn giao thông chống lẫn giữa đường bộ với đường sắt, đường thủy, đê điều, công trình thủy lợi, … làm cơ sở để đền bù, giải phóng mặt bằng hành lang an toàn đường bộ theo quy hoạch các tuyến đường, cắm mốc lộ giới và phân định trách nhiệm quản lý; việc quản lý, sử dụng hành lang an toàn giao thông đường bộ (Điều 16) cũng đã được quy định chi tiết hơn, theo đó, đất hành lang an toàn đường bộ đã được Nhà nước thu hồi để xây dựng và quản lý bảo vệ công trình đường bộ phải được quản lý, sử dụng theo quy định của pháp luật về giao thông đường bộ, pháp luật về đất đai và pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công. Đối với đất hành lang an toàn đường bộ chưa được Nhà nước thu hồi thì quản lý, sử dụng theo quy định của pháp luật về đất đai nhưng phải bảo đảm an toàn giao thông, không che lấp hệ thống báo hiệu đường bộ, không ảnh hưởng đến tầm nhìn xe chạy trên đường và phải bảo đảm an toàn công trình đường bộ.
Quy định rõ hơn các hoạt động bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, trách nhiệm của các bộ, ngành, cơ quan quản lý đường bộ trong hoạt động bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ để đảm bảo phòng ngừa, ngăn chặn xử lý hành vi xâm phạm kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ và phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ một cách kịp thời, hiệu quả (Điều 20).
Bổ sung quy định về tổ chức giao thông, theo đó, tổ chức giao thông là các hoạt động được thực hiện từ giai đoạn quy hoạch, đầu tư xây dựng đến quản lý, khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ nhằm đảm bảo giao thông thông suốt, an toàn, hiệu quả. Dự thảo luật cũng cho phép trong quá trình khai thác, cơ quan quản lý đường bộ được điều chỉnh tổ chức giao thông để giải quyết các bất cập về tổ chức giao thông, phù hợp với hiện trạng kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, lưu lượng phương tiện, nguồn lực và các điều kiện khác để bảo đảm giao thông thông suốt, an toàn. Đồng thời cũng đã quy định rõ trách nhiệm giao thông công cộng, tổ chức giao thông của tổ chức quản lý, khai thác đường chuyên dùng có hoạt động. Tổ chức, cá nhân quản lý khi thác đường chuyên dùng chịu trách nhiệm tổ chức giao thông trên đường chuyên dùng; trường hợp đường chuyên dùng có hoạt động giao thông công cộng phải tổ chức giao thông theo quy định của Điều này (Điều 27).
Đối với quy định về tốc độ, dự thảo Luật đã phân định rõ tốc độ thiết kế của đường, tốc độ lưu hành trên đường bộ để làm cơ sở đầu tư, khai thác có hiệu quả tuyến đường. Theo đó tốc độ thiết kế của đường bộ là giá trị vận tốc được dùng để tính toán các chỉ tiêu kỹ thuật chủ yếu của đường bộ trong điều kiện khó khăn và được xác định trong giai đoạn đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp đường bộ nhằm bảo đảm cho phương tiện vận hành an toàn. Tốc độ lưu hành trên đường bộ là giá trị giới hạn tốc độ (tốc độ tối đa, tốc độ tối thiểu) cho phép phương tiện tham gia giao thông nhằm bảo đảm an toàn giao thông và khai thác hiệu quả tuyến đường. Đây chính là cơ sở pháp lý cho việc tổ chức thực hiện việc lắp đặt hệ thống báo hiệu tốc độ một cách hợp lý, hiệu quả, đảm bảo giao thông vận hành thông suốt, an toàn, nâng cao năng lực khai thác của đường bộ (Điều 29).
Bổ sung các quy định mang tính đặc thù khi xây dựng công trình giao thông đường bộ như: phải bố trí hạng mục hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt; xây dựng đường bên dọc đường cao tốc ở đô thị; xây dựng các điểm dừng đỗ xe trên đường có vận tải hành khách công cộng; xây dựng điểm dừng đỗ xe đưa đón học sinh tại nơi có trường học nhằm khắc phục ùn tắc giao thông và nguy cơ mất an toàn giao thông tại cổng trường học. Đặc biệt, dự thảo Luật đã gắn công tác đầu tư xây dựng với công tác lập quy hoạch, gắn với nhu cầu đầu tư xây dựng với nhu cầu vận tải và công nghệ phát triển của phương tiện giao thông đường bộ để đảm bảo tính đồng bộ, tính hiện đại đồng thời quy định công trình đường bộ đang khai thác chưa đảm bảo cấp kỹ thuật, quá thời hạn khai thác, không đáp ứng lưu lượng vận tải phải thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn trong khai thác và từng bước đầu tư, nâng cấp, cải tạo để đảm bảo cấp kỹ thuật theo tiêu chuẩn đường bộ để đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ (Điều 31).
Bổ sung các quy định về cơ chế đầu tư xây dựng, kinh doanh đường cao tốc để phát triển mạng lưới đường cao tốc Việt Nam ngày một đồng bộ hơn, đáp ứng nhu cầu đi lại ngày càng cao của người dân cũng như tạo cơ chế để thu hút nguồn vốn để đầu tư, xây dựng đường cao tốc (Điều 47 - 49). Đây là những nội dung thuộc về chính sách: hoàn thiện khung pháp lý kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ để tạo động lực cho sự thu hút các nguồn lực tham gia đầu tư, xây dựng, bảo vệ và phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.