Nhu cầu về xe điện quá lớn và quá gấp đã đẩy giá lithium (nguyên liệu chính trong pin xe điện) trên thị trường tăng lên 500%. Điều này khiến cho các nhà sản xuất đau đầu vì nguồn cung và ổn định giá bán, còn người tiêu dùng còn lâu mới tiếp cận được xe điện giá rẻ.
Theo báo cáo của Bloomberg, việc thúc đẩy tiến trình điện khí hóa, đặc biệt là phát triển xe điện đã khiến giá lithium tăng gần 500% trong một năm. Kim loại này là thành phần quan trọng trong pin EV và giá bán tăng cao là do tình trạng cầu lớn hơn cung đang diễn ra vô cùng nghiêm trọng.
Hậu quả của việc không sản xuất đủ lithium có thể sẽ rất nặng nề. Đầu tư toàn cầu vào xe điện đã tăng nhanh hơn bất kỳ lĩnh vực năng lượng mới nào trong vài năm qua, vượt xa cả năng lượng gió và mặt trời.
Giá Lithium carbonate tại Trung Quốc năm ngoái chỉ ở mức 70.000 Nhân dân tệ/tấn (243 triệu đồng). Năm nay, giá này đã tăng gấp 6, đạt 450.000 Nhân dân tệ/tấn (1,56 tỷ đồng). Tuy nhiên, mức tăng này chưa dừng lại bởi nó có thể tăng thêm gấp đôi vào năm 2022.
Tình trạng thiếu hụt lithium trầm trọng đến mức tại Trung Quốc – quốc gia sản xuất khoảng 80% pin lithium-ion toàn cầu, chính phủ đã yêu cầu các nhà cung cấp và sản xuất phải tìm cách hạ giá sản phẩm.
Giá lithium đắt đỏ hiện có thể khiến chi phí sản xuất một chiếc xe điện tăng thêm 1.000 USD. Cùng với đó là việc giá các loại nhiên liệu thô khác cũng tăng cao, khiến cho nỗ lực giảm giá xe điện để cạnh tranh với xe xăng đang trở thành công cốc. Nếu các nhà sản xuất pin không có đủ lithium, việc mở rộng sử dụng phương tiện năng lượng sạch sẽ vô cùng khó khăn, đồng nghĩa các mục tiêu cắt giảm phát thải sẽ "phá sản" trên phạm toàn cầu.
Cameron Perks, một nhà phân tích tại Benchmark cho biết: “Có vẻ như quá trình mở rộng sản xuất không đủ nhanh để đáp ứng nhu cầu trong ba năm tới. Các nhà sản xuất EV đã ngủ quên sau tay lái". Trong khi đó, Giám đốc điều hành Tesla, Elon Musk, đã từng lên twitter cảm thán: “Giá của lithium đã tăng đến mức điên rồ! Tesla thực sự có thể sẽ phải tham gia trực tiếp vào việc khai thác và tinh chế trên quy mô lớn, trừ khi chi phí được cải thiện".
Thật ra, việc Lithium thiếu hụt không phải chuyện mới đây. Nguyên liệu này bắt đầu thiếu hụt nguồn cung do giá sụt giảm trong giai đoạn 2018 - 2020, dẫn đến việc nhà sản xuất không đầu tư vào các nguồn cung mới. Ngoài ra, xung đột Nga-Ukraine càng làm vấn đề thêm phức tạp, khiến các vật liệu khác như niken, than chì và coban trở nên khó kiếm hơn.
Báo cáo của Bloomberg cũng lưu ý rằng các vụ mua lại và liên doanh giữa các nhà sản xuất pin và nhà sản xuất ô tô hiện trở nên phổ biến hơn, nhằm đối phó với tình trạng thiếu hụt và giá cao. Ngành công nghiệp xe điện và sản xuất pin đã thu hút lần lượt 271 và 7,9 tỷ USD trong năm 2021.
Trong khi đó, "phần thượng nguồn của chuỗi giá trị (phần khai thác – tinh chế) thu hút rất ít vốn đầu tư trong vòng 5 năm qua". Việc thiếu đầu tư vào việc tăng nguồn cung ở phần thượng nguồn của chuỗi giá trị là một trong những lý do cho vấn đề hiện tại.
Các phương pháp sản xuất lithium hiện tại tốn nhiều thời gian và gây ô nhiễm môi trường nên bị hạn chế bởi nhiều nước. Vì sản xuất lithium sử dụng khá nhiều điện nước, không gian và thời gian. Có 2 cách:
Các công ty đang xem xét các công nghệ khác để tăng tốc việc sản xuất lithium, mặc dù vẫn sẽ mất thời gian để bắt kịp nhu cầu hiện tại. Ngoài ra còn có những nỗ lực tìm kiếm các giải pháp thay thế cho loại pin lithium-ion phổ biến, mà Ampofo cho biết sẽ vẫn là công nghệ thống trị cho đến ít nhất là năm 2035.
Pin thể rắn và pin natri-ion là những sản phẩm tiên phong để thay thế các gói pin lithium-ion. Tuy nhiên, chúng đều đang trong quá trình phát triển, chất lượng và quy mô sản xuất là những thách thức cần phải vượt qua trước khi muốn thay thế pin lithium-ion truyền thống.
Tái chế pin lithium-ion từ các thiết bị cũ cũng là một cách để vượt qua khủng hoảng.
Xem thêm:
Theo báo cáo của Bloomberg, việc thúc đẩy tiến trình điện khí hóa, đặc biệt là phát triển xe điện đã khiến giá lithium tăng gần 500% trong một năm. Kim loại này là thành phần quan trọng trong pin EV và giá bán tăng cao là do tình trạng cầu lớn hơn cung đang diễn ra vô cùng nghiêm trọng.
Hậu quả của việc không sản xuất đủ lithium có thể sẽ rất nặng nề. Đầu tư toàn cầu vào xe điện đã tăng nhanh hơn bất kỳ lĩnh vực năng lượng mới nào trong vài năm qua, vượt xa cả năng lượng gió và mặt trời.
Giá Lithium carbonate tại Trung Quốc năm ngoái chỉ ở mức 70.000 Nhân dân tệ/tấn (243 triệu đồng). Năm nay, giá này đã tăng gấp 6, đạt 450.000 Nhân dân tệ/tấn (1,56 tỷ đồng). Tuy nhiên, mức tăng này chưa dừng lại bởi nó có thể tăng thêm gấp đôi vào năm 2022.
Tình trạng thiếu hụt lithium trầm trọng đến mức tại Trung Quốc – quốc gia sản xuất khoảng 80% pin lithium-ion toàn cầu, chính phủ đã yêu cầu các nhà cung cấp và sản xuất phải tìm cách hạ giá sản phẩm.
Giá lithium đắt đỏ hiện có thể khiến chi phí sản xuất một chiếc xe điện tăng thêm 1.000 USD. Cùng với đó là việc giá các loại nhiên liệu thô khác cũng tăng cao, khiến cho nỗ lực giảm giá xe điện để cạnh tranh với xe xăng đang trở thành công cốc. Nếu các nhà sản xuất pin không có đủ lithium, việc mở rộng sử dụng phương tiện năng lượng sạch sẽ vô cùng khó khăn, đồng nghĩa các mục tiêu cắt giảm phát thải sẽ "phá sản" trên phạm toàn cầu.
Cameron Perks, một nhà phân tích tại Benchmark cho biết: “Có vẻ như quá trình mở rộng sản xuất không đủ nhanh để đáp ứng nhu cầu trong ba năm tới. Các nhà sản xuất EV đã ngủ quên sau tay lái". Trong khi đó, Giám đốc điều hành Tesla, Elon Musk, đã từng lên twitter cảm thán: “Giá của lithium đã tăng đến mức điên rồ! Tesla thực sự có thể sẽ phải tham gia trực tiếp vào việc khai thác và tinh chế trên quy mô lớn, trừ khi chi phí được cải thiện".
Thật ra, việc Lithium thiếu hụt không phải chuyện mới đây. Nguyên liệu này bắt đầu thiếu hụt nguồn cung do giá sụt giảm trong giai đoạn 2018 - 2020, dẫn đến việc nhà sản xuất không đầu tư vào các nguồn cung mới. Ngoài ra, xung đột Nga-Ukraine càng làm vấn đề thêm phức tạp, khiến các vật liệu khác như niken, than chì và coban trở nên khó kiếm hơn.
Báo cáo của Bloomberg cũng lưu ý rằng các vụ mua lại và liên doanh giữa các nhà sản xuất pin và nhà sản xuất ô tô hiện trở nên phổ biến hơn, nhằm đối phó với tình trạng thiếu hụt và giá cao. Ngành công nghiệp xe điện và sản xuất pin đã thu hút lần lượt 271 và 7,9 tỷ USD trong năm 2021.
Trong khi đó, "phần thượng nguồn của chuỗi giá trị (phần khai thác – tinh chế) thu hút rất ít vốn đầu tư trong vòng 5 năm qua". Việc thiếu đầu tư vào việc tăng nguồn cung ở phần thượng nguồn của chuỗi giá trị là một trong những lý do cho vấn đề hiện tại.
Các phương pháp sản xuất lithium hiện tại tốn nhiều thời gian và gây ô nhiễm môi trường nên bị hạn chế bởi nhiều nước. Vì sản xuất lithium sử dụng khá nhiều điện nước, không gian và thời gian. Có 2 cách:
- Các nhà sản xuất bơm nước muối giàu lithium từ các hồ dưới lòng đất và cho phép chất lỏng bay hơi trong 12-29 tháng để tạo ra một loại bùn có thể xử lý được. Công nghệ hiện tại chỉ có thể thu hồi được khoảng 50% lượng lithium trong nước muối.
- Cách còn lại là khai thác lithium từ trầm tích của một loại đá lửa được gọi là spodumene. Quặng được làm khô và lọc với axit sulfuric và cặn màu xám bạc được vận chuyển đến Trung Quốc để sản xuất thành lithium hydroxit và lithium carbonate – những hợp chất có thể kết hợp với nickel hoặc coban để tạo điện cực pin hoặc với dung môi để tạo chất điện phân.
Các công ty đang xem xét các công nghệ khác để tăng tốc việc sản xuất lithium, mặc dù vẫn sẽ mất thời gian để bắt kịp nhu cầu hiện tại. Ngoài ra còn có những nỗ lực tìm kiếm các giải pháp thay thế cho loại pin lithium-ion phổ biến, mà Ampofo cho biết sẽ vẫn là công nghệ thống trị cho đến ít nhất là năm 2035.
Pin thể rắn và pin natri-ion là những sản phẩm tiên phong để thay thế các gói pin lithium-ion. Tuy nhiên, chúng đều đang trong quá trình phát triển, chất lượng và quy mô sản xuất là những thách thức cần phải vượt qua trước khi muốn thay thế pin lithium-ion truyền thống.
Tái chế pin lithium-ion từ các thiết bị cũ cũng là một cách để vượt qua khủng hoảng.
Theo bloomberg
Xem thêm:
