Hoa ngâu có tên khoa học là Aglaia duperreana Pierre, thuộc họ Xoan - Meliaceae.
Cây nhỡ cao tới 4m hay hơn, vỏ xám. Lá kép mang 3-5 lá chét xoan ngược dài 1,5-3cm, đầu tròn, gốc tù nhọn, không lông, dai; cuống chung có cánh thấp, dài 3-5cm. Hoa mọc thành chùm đơn hay chia nhánh ở nách lá, hoa nhỏ, màu vàng, rất thơm, tạp tính; cánh hoa 5, cao 2mm; bao phấn 5, chứa một hạt có áo hạt vàng vàng.
Cây hoa ngâu Công dụng của hoa ngâu :
Theo Y học cổ truyền, hoa ngâu có vị cay ngọt, giúp tỉnh rượu,giải uất kết, sạch phổi, làm thư giãn bên trong người, tỉnh táo đầu óc, sáng mắt, ngưng phiền khát.
Hoa ngâu được dùng chữa chữa ho hen và váng đầu, chứng đầy trướng khó chịu ở ngực, , nhọt độc,chứng nghẹn hơi mới phát chữa sốt bằng cách sắc hoa lên uống nước, vàng da, hen suyễn, bế kinh, cao huyết áp, có thương tích do vấp ngã…
Cách sử dụng hoa ngâu :
Hoa ngâu có hương thơm nồng nàn có giá trị kinh tế , hái vào lúc đã chín vàng nhạt và thơm,Phơi hay sấy khô để dành dùng để ướp trà, hương thơm không kém hoa nhài,hoa sen, ngoài ra dân gian còn để làm thơm áo quần.
Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp : Hoa ngâu 10g, hoa cúc 30g. Tất cả cho vào ấm hãm với nước sôi. Ngày uống 3 lần vào sáng, trưa, tối, uống lúc nguội. Mỗi liệu trình uống trong 15 ngày.
Chữa chứng bế kinh : Hoa ngâu 10g, rượu 50g. Cho hoa vào rượu, thêm vào chút nước, nấu cách thủy đến khi hoa chín nhừ, để nguội uống. Uống trước ngày có kinh 5 ngày, ngày uống một lần vào buổi tối trước khi đi ngủ, uống liền 5 ngày.
Hỗ trợ điều trị hen suyễn : Uống trà có ướp hoa ngâu hoặc hoa ngâu ngâm nước sôi già để nguội uống đều có kết quả tốt.
Đau nhức xương khớp khi thay đổi thời tiết : Cành lá ngâu 30g, dây đau xương 20g, cốt toái bổ 10g, ké đầu ngựa 10g. Tất cả cho vào ấm, đổ 700ml nước, đun nhỏ lửa còn 200ml nước, chia 3 lần uống trong ngày. Dùng liền 10 ngày.
Chữa sưng đau, bầm tím do ngã : Hoa ngâu, lá ngâu mỗi thứ 50g. Gộp chung cả hai thứ, cho 700ml nước, đun nhỏ lửa cô thành cao. Mỗi lần dùng, bôi một ít cao này lên vải mỏng đắp vào chỗ vết thương sưng đau, 2 giờ thay băng một lần, ngày 2 lần. Đắp đến khi vết thương giảm sưng đau. Hoặc cành lá ngâu, lá xuyên tâm liên, lá dâm bụt mỗi thứ 1 nắm nhỏ, giã nát đắp vào vết thương, 2 giờ thay băng 1 lần, ngày đắp 2 lần.