Có mấy loại sức ngựa?
Horsepower viết tắt là hp, dịch ra tiếng Việt là mã lực (hay sức ngựa) là một đơn vị đo lường mà chúng ta thấy hay dùng để biểu thị sức mạnh của xe hơi, xe tải, tàu thủy, v.v...
Ông James Watt (1736-1819), người được lấy tên để đặt cho đơn vị công suất điện (watt = W) cũng là người đầu tiên sử dụng đơn vị hp. Trong một chuyến đi công tác trên chiếc xe chạy bằng đầu máy hơi nước của mình, ông đã cho ra định nghĩa một con ngựa có thể kéo 1 lực 150.000 Newton (15 tấn!) với vận tốc 30cm/phút.
Cũng xin được nhắc lại là để tôn vinh những thành quả ông đã đóng góp cho việc phát triển động cơ hơi nước, vào năm 1889 Hội Đồng Khoa Học Tối Cao của Chính phủ Anh đã chính thức lấy tên Watt để đặt cho đơn vị đo công suất điện. (1W = 1J/s)
Tuy nhiên, chúng ta cũng thường thấy có rất nhiều cách viết thể hiện loại công suất này, vậy hãy cùng tìm hiểu xem sao.
hp
Theo định nghĩa thông dụng nhất thì 1 mã lực sẽ bằng con số chính xác là:
1 hp = 745.69987158227022 W
RAC horsepower
Ðây là đơn vị được dùng trong Câu lạc bộ Ôtô Hoàng Gia Anh Quốc (The Royal Automobile Club in Britain). Có rất nhiều xe hơi được định danh công suất theo kiểu như "40/50hp", trong đó con số đứng trước là RAC hp, còn số sau mới là công suất hp thực.
RAC hp không có tỷ lệ tương quan theo hệ thống đo lường thông thường. Thay vào đó, nó xuất phát từ kích thước của động cơ và những giả định thiết lập về hiệu suất động cơ. Khi được đưa ra lúc ban đầu, nó đã gây ra nhiều lúng túng trong việc xác định công suất thực của máy. Và rồi càng ngày các đầu máy càng được cải tiến về hiệu suất cho nên nó không còn được coi là một đơn vị đo lường hữu dụng, nhưng lại được dùng để phân loại trong việc đánh thuế. Biểu giá thuế dựa trên mã lực "tax hp" là hệ thống thuế áp dụng cho xe hơi vào buổi ban đầu tại một số nước châu Âu, như Anh và Pháp.
Thuế mã lực "tax hp" về đơn thuần chỉ dựa trên các công thức số học của kích cỡ xy-lanh.
Theo hệ thống của Anh thì RAC hp chỉ được tính dựa trên tiết diện tổng cộng của các Piston trong động cơ. Do đó, nhằm mục đích thu nhỏ kích thước động cơ để giảm mức thuế mã lực, các chiếc xe điển hình của Anh đã có động cơ với hành trình dài và đường kính xylanh nhỏ lại để cho cân bằng về dung tích. Thiết kế kiểu này đã tồn tại một thời gian dài cho đến khi luật thuế mã lực bị hủy bỏ.
RAC h.p. = {D^2 * n}/2.5
D: đường kính xylanh tính theo đơn vị inch
n: số lượng xylanh
PS
Tiếng Ðức là Pferdestärke, cũng nghĩa là mã lực. Mặc dù không còn thể hiện trên giấy tờ pháp lý nhưng đơn vị này rất phổ thông tại Ðức và Trung Âu cho đến tận ngày nay.
1 PS = 735.49875 W
pk
Dân Hà Lan thì lại gọi là paardekracht, cũng tương đương với Pferdestärke của người Ðức, do đó:
1 pk = 735.49875 W
CV
Chevaux Vapeur: nếu dịch sát nghĩa là "sức ngựa của máy hơi nước", cũng là một đơn vị để tính thuế mã lực của Pháp, tương tự như RAC hp của Anh.
ch
Ðây mới là ký hiệu của Pháp nói lên công suất thực của xe. Nó là chữ viết tắt của Chevaux, nghĩa là "ngựa". Một số tài liệu ghi giá trị của nó bằng 735.5 W, nghĩa là bằng với PS của Ðức.
bhp
Brake horsepower là cụm từ thường dùng trước thập niên 1970 tại Mỹ và hiện nay vẫn được sử dụng tại Anh. Ðơn vị này liên quan đến cách đo công suất thật của động cơ bằng loại thiết bị hãm phanh. Khi dùng bhp để nói lên công suất máy thì mới là công suất thực tế, vì nó chính xác hơn so với cách tính toán hoặc phỏng định. Tuy nhiên, một vài nhà sản xuất xe hơi vì lý do tiếp thị cho sản phẩm của mình, lại muốn ghi công suất của xe cao lên nên loại đơn vị quan trọng này ít khi được nhắc đến.
Ở Mỹ thì cụm từ này không sử dụng nữa sau khi có ý kiến của Hiệp Hội Các Kỹ Sư Xe Hơi Mỹ gọi tắt là SAE (American Society of Automotive Engineers) khuyên các hãng xe nên dùng đơn vị "hp (SAE)" để chỉ công suất của động cơ. Nhiều khi nó cũng được ghi là "SAE net hp" hoặc "net hp" cho đơn giản. Tại thị trường Anh thì dường như sự điều chỉnh này không cần thiết lắm.
ihp
Indicated horsepower là công suất lý thuyết của loại động cơ có sử dụng piston, với điều kiện là hiệu suất cháy nổ của nhiên liệu trong xy lanh phải được chuyển hóa hoàn toàn thành công năng dịch chuyển của piston. Nó được tính toán bởi việc tăng áp suất trong xylanh và đo bởi một thiết bị hiện số gọi là "engine indicator", vì vậy nên gọi là "indicated hp". Ðơn vị đo công suất này hồi xưa thường được dùng cho các đầu máy hơi nước, nhưng nó bị mất dần chỗ đứng bởi vì nói về hiệu suất cơ khí thì công suất phát sinh thực sự của động cơ chỉ bằng từ 70-90% của con số ihp.
dbhp
Drawbar horsepower là công suất của các loại xe chạy trên đường ray như xe lửa (tàu hỏa).[/size]
Horsepower viết tắt là hp, dịch ra tiếng Việt là mã lực (hay sức ngựa) là một đơn vị đo lường mà chúng ta thấy hay dùng để biểu thị sức mạnh của xe hơi, xe tải, tàu thủy, v.v...
Ông James Watt (1736-1819), người được lấy tên để đặt cho đơn vị công suất điện (watt = W) cũng là người đầu tiên sử dụng đơn vị hp. Trong một chuyến đi công tác trên chiếc xe chạy bằng đầu máy hơi nước của mình, ông đã cho ra định nghĩa một con ngựa có thể kéo 1 lực 150.000 Newton (15 tấn!) với vận tốc 30cm/phút.
Cũng xin được nhắc lại là để tôn vinh những thành quả ông đã đóng góp cho việc phát triển động cơ hơi nước, vào năm 1889 Hội Đồng Khoa Học Tối Cao của Chính phủ Anh đã chính thức lấy tên Watt để đặt cho đơn vị đo công suất điện. (1W = 1J/s)
Tuy nhiên, chúng ta cũng thường thấy có rất nhiều cách viết thể hiện loại công suất này, vậy hãy cùng tìm hiểu xem sao.
hp
Theo định nghĩa thông dụng nhất thì 1 mã lực sẽ bằng con số chính xác là:
1 hp = 745.69987158227022 W
RAC horsepower
Ðây là đơn vị được dùng trong Câu lạc bộ Ôtô Hoàng Gia Anh Quốc (The Royal Automobile Club in Britain). Có rất nhiều xe hơi được định danh công suất theo kiểu như "40/50hp", trong đó con số đứng trước là RAC hp, còn số sau mới là công suất hp thực.
RAC hp không có tỷ lệ tương quan theo hệ thống đo lường thông thường. Thay vào đó, nó xuất phát từ kích thước của động cơ và những giả định thiết lập về hiệu suất động cơ. Khi được đưa ra lúc ban đầu, nó đã gây ra nhiều lúng túng trong việc xác định công suất thực của máy. Và rồi càng ngày các đầu máy càng được cải tiến về hiệu suất cho nên nó không còn được coi là một đơn vị đo lường hữu dụng, nhưng lại được dùng để phân loại trong việc đánh thuế. Biểu giá thuế dựa trên mã lực "tax hp" là hệ thống thuế áp dụng cho xe hơi vào buổi ban đầu tại một số nước châu Âu, như Anh và Pháp.
Thuế mã lực "tax hp" về đơn thuần chỉ dựa trên các công thức số học của kích cỡ xy-lanh.
Theo hệ thống của Anh thì RAC hp chỉ được tính dựa trên tiết diện tổng cộng của các Piston trong động cơ. Do đó, nhằm mục đích thu nhỏ kích thước động cơ để giảm mức thuế mã lực, các chiếc xe điển hình của Anh đã có động cơ với hành trình dài và đường kính xylanh nhỏ lại để cho cân bằng về dung tích. Thiết kế kiểu này đã tồn tại một thời gian dài cho đến khi luật thuế mã lực bị hủy bỏ.
RAC h.p. = {D^2 * n}/2.5
D: đường kính xylanh tính theo đơn vị inch
n: số lượng xylanh
PS
Tiếng Ðức là Pferdestärke, cũng nghĩa là mã lực. Mặc dù không còn thể hiện trên giấy tờ pháp lý nhưng đơn vị này rất phổ thông tại Ðức và Trung Âu cho đến tận ngày nay.
1 PS = 735.49875 W
pk
Dân Hà Lan thì lại gọi là paardekracht, cũng tương đương với Pferdestärke của người Ðức, do đó:
1 pk = 735.49875 W
CV
Chevaux Vapeur: nếu dịch sát nghĩa là "sức ngựa của máy hơi nước", cũng là một đơn vị để tính thuế mã lực của Pháp, tương tự như RAC hp của Anh.
ch
Ðây mới là ký hiệu của Pháp nói lên công suất thực của xe. Nó là chữ viết tắt của Chevaux, nghĩa là "ngựa". Một số tài liệu ghi giá trị của nó bằng 735.5 W, nghĩa là bằng với PS của Ðức.
bhp
Brake horsepower là cụm từ thường dùng trước thập niên 1970 tại Mỹ và hiện nay vẫn được sử dụng tại Anh. Ðơn vị này liên quan đến cách đo công suất thật của động cơ bằng loại thiết bị hãm phanh. Khi dùng bhp để nói lên công suất máy thì mới là công suất thực tế, vì nó chính xác hơn so với cách tính toán hoặc phỏng định. Tuy nhiên, một vài nhà sản xuất xe hơi vì lý do tiếp thị cho sản phẩm của mình, lại muốn ghi công suất của xe cao lên nên loại đơn vị quan trọng này ít khi được nhắc đến.
Ở Mỹ thì cụm từ này không sử dụng nữa sau khi có ý kiến của Hiệp Hội Các Kỹ Sư Xe Hơi Mỹ gọi tắt là SAE (American Society of Automotive Engineers) khuyên các hãng xe nên dùng đơn vị "hp (SAE)" để chỉ công suất của động cơ. Nhiều khi nó cũng được ghi là "SAE net hp" hoặc "net hp" cho đơn giản. Tại thị trường Anh thì dường như sự điều chỉnh này không cần thiết lắm.
ihp
Indicated horsepower là công suất lý thuyết của loại động cơ có sử dụng piston, với điều kiện là hiệu suất cháy nổ của nhiên liệu trong xy lanh phải được chuyển hóa hoàn toàn thành công năng dịch chuyển của piston. Nó được tính toán bởi việc tăng áp suất trong xylanh và đo bởi một thiết bị hiện số gọi là "engine indicator", vì vậy nên gọi là "indicated hp". Ðơn vị đo công suất này hồi xưa thường được dùng cho các đầu máy hơi nước, nhưng nó bị mất dần chỗ đứng bởi vì nói về hiệu suất cơ khí thì công suất phát sinh thực sự của động cơ chỉ bằng từ 70-90% của con số ihp.
dbhp
Drawbar horsepower là công suất của các loại xe chạy trên đường ray như xe lửa (tàu hỏa).[/size]
Last edited by a moderator:
Chủ đề tương tự
tui chỉ dịch "dật" thôi mà, làm sao nắm cờ lê chắc như bác được chớ, hehe... không dám múa tuộc nơ vít qua mắt thợ 
