Ngoại trừ Tesla, không hãng xe nước ngoài nào có cửa chen chân vào danh sách bán chạy tại thị trường xe điện ở Trung Quốc.
Các tập đoàn xe lớn toàn cầu có thể sẽ sốc tại Trung Quốc khi sang kỷ nguyên điện.
Mối quan tâm của người tiêu dùng nước này khi mua xe rất khác biệt.
Chengdu Motor Show 2021
Đối với cô nhân viên văn phòng Bắc Kinh Tianna Cheng, mối bận tâm của cô khi mua xe chính là việc chọn 1 chiếc BYD hay Nio, chứ không phải là một thương hiệu quốc ngoại nào khác. Kết quả, cô chọn mua một chiếc crossover chạy điện Xpeng trị giá 180.000 nhân dân tệ (620 triệu đồng).
"Nếu tôi mua một chiếc xe xăng, tôi có thể cân nhắc đến các thương hiệu nước ngoài", cô gái 29 tuổi nói khi lái xe đi làm về. "Nhưng tôi muốn có một chiếc xe điện, và ngoài Tesla, tôi thấy rất ít thương hiệu nước ngoài áp dụng công nghệ thông minh tiên tiến đúng cách."
Được thúc đẩy bởi nhu cầu từ những người tiêu dùng như Cheng, doanh số bán ô tô điện đang tăng vọt trên thị trường ô tô lớn nhất thế giới trị giá 500 tỷ USD của Trung Quốc.
Các xe công nghệ xanh hơn chiếm 23% thị trường xe du lịch của Trung Quốc, nơi doanh số bán xe nói chung giảm 12%. Điều này phản ánh sự sụt giảm mạnh về nhu cầu đối với xe chạy xăng.
Ngoại trừ Tesla ở vị trí thứ 3, không có thương hiệu nước ngoài nào khác nằm trong top 10 nhà sản xuất ô tô hàng đầu trong phân khúc xe năng lượng mới (NEV), theo số liệu của Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc.
9 thương hiệu còn lại trong top 10 là các thương hiệu Trung Quốc, từ BYD và Wuling đến Chery và Xpeng. Hãng BYD đã bán được khoảng 390.000 chiếc EV tại nước này trong năm nay, gấp hơn 3 lần so với số lượng xe Tesla đã bán tại đây.
Liên doanh của Volkswagen với FAW Group chỉ đứng thứ 15 về doanh số bán xe điện.
Lại nói về Cheng, cô nhân viên văn phòng Trung Quốc cho biết các dòng xe nước ngoài, dù là Buick Velite 7 hay Volkswagen ID, đều không cung cấp được những gì cô ấy đang tìm kiếm: một chiếc EV có khả năng mang lại sự "thoải mái" khi có trải nghiệm giống như điện thoại thông minh.
Đối với Cheng, người sở hữu trợ lý AI chuyên xử lý kết nối với các ứng dụng như Alipay và Taobao và làm mọi thứ cho cô từ mở cửa sổ đến bật nhạc, thì "Các mẫu xe nước ngoài khá xa rời cuộc sống và phong cách sống của tôi".
Đó là một sự đảo ngược. Các thương hiệu toàn cầu đã thống trị thị trường xe ở Trung Quốc từ những năm 1990, và giành được 60-70% thị phần bán xe con cho đến nay. Tuy nhiên, trong 4 tháng đầu năm 2022, họ đã giảm dần thị phần khi chỉ chiếm 52%. Riêng trong tháng 4/2022, thị phần của họ giảm xuống mức 43%.
Đây là báo hiệu về thách thức mà các nhà sản xuất ô tô truyền thống phải đối mặt. Thậm chí giám đốc điều hành Nissan Makoto Uchida nói với Reuters rằng một số thương hiệu "có thể biến mất trong 3-5 năm tới" ở Trung Quốc.
Ông Uchida nói thêm: "Các thương hiệu xe địa phương đang trở nên mạnh hơn". Chất lượng xe điện từ các nhà sản xuất Trung Quốc đang được cải thiện.
Giám đốc điều hành cho biết: “Sẽ có rất nhiều sự thay đổi ở Trung Quốc và chúng tôi cần theo dõi tình hình một cách cẩn thận, chúng tôi phải nhanh nhạy trong việc thiết kế, phát triển và tung ra các mẫu xe mới.
Với những khía cạnh đó, nếu chúng tôi chậm chân, chúng tôi sẽ bị tụt lại phía sau."
Ông Russo cho biết “các thương hiệu Trung Quốc đang thắng thế trong cuộc đua xe điện”, đồng thời cho biết thêm rằng việc người tiêu dùng chuyển sang sử dụng những chiếc xe điện là xu hướng tất yếu mà các nhà sản xuất ô tô truyền thống đang gặp khó khăn trong việc theo kịp.
Theo xu hướng tự nhiên, người tiêu dùng chuyển từ những chiếc xe hơi truyền thống sang "những chiếc điện thoại thông minh 4 bánh". Nhu cầu của người tiêu dùng hiện nay là "trải nghiệm dịch vụ kỹ thuật số" lấy bản thân họ làm trung tâm, tập trung vào giao diện, kết nối và ứng dụng.
Trong khi đó, các hãng xe truyền thống lại không phải là công ty công nghệ như Tesla.
Hai tập đoàn toàn cầu này có thị phần lần lượt là gần 13% và 12% tại Trung Quốc vào năm ngoái. Bản thân GM cũng có cổ phần trong các liên doanh địa phương như SAIC-GM-Wuling Auto (SGMW).
GM hiện đang tập trung vào việc thu hút nhóm khách hàng trẻ tuổi hơn ở các thành phố lớn. Tập đoàn này đã công bố kế hoạch chi hơn 35 tỷ USD trên toàn cầu cho đến năm 2025, bao gồm việc ra mắt 30 xe EV mới, hơn 20 trong số đó ở Trung Quốc. Mẫu xe khởi đầu lại cho GM chính là chiếc SUV Cadillac Lyriq chạy hoàn toàn bằng điện.
Theo sau Lyriq sẽ là một mẫu SUV điện khác từ thương hiệu Buick và một mẫu CUV điện thể thao có kích thước nhỏ hơn.
Doanh số của Buick đã giảm 32% trong 5 năm qua xuống còn 828.600 xe vào năm 2021. Trong khi đó, Chevrolet giảm hơn một nửa xuống còn 269.000 xe.
GM chia sẻ với Reuters rằng họ đặt mục tiêu tăng công suất sản xuất 1 triệu xe điện mỗi năm vào năm 2025 tại Trung Quốc. Hãng này cũng cho biết thêm rằng nhu cầu đối với xe Buick Velite NEV và Chevrolet Menlo EV "đều tăng đáng kể" vào năm 2021 và ba tháng đầu năm nay.
Hãng cũng đang triển khai các công nghệ thông minh bao gồm hỗ trợ người lái rảnh tay trên đường cao tốc, bảo mật và chức năng cập nhật phần mềm ô tô qua mạng.
Volkswagen đã cam kết chi khoảng 55 tỷ USD trên toàn cầu cho xe điện đến năm 2026. Hãng xe Đức đã tung ra thế hệ ID mới của họ và kỳ vọng sẽ đạt được mục tiêu bán 160.000 đến 200.000 xe điện ID năm nay. Dù vậy, họ chỉ mới ghi nhận 33.300 xe trong 4 tháng đầu năm 2022. Còn một hành trình khá dài để đạt được.
Vấn đề của cả GM lẫn Volkswagen chính là định hướng thiết kế.
Cả GM lẫn Volkswagen đều tạo ra những chiếc xe điện cho người Mỹ và người Âu Châu, chứ không phải cho dân Châu Á hay cụ thể hơn là Trung Quốc. Những chiếc xe của họ tập trung vào hiệu suất và độ bền.
Trong khi đó, các đường phố đông nghẹt của Trung Quốc chẳng giống Autobahn mấy. Dân xứ này tại các thành phố lớn khó lòng chạy xe quá 60 km/h khi di chuyển hằng ngày.
Nhu cầu xe xanh (NEV) ở Trung Quốc có mối liên hệ chặt chẽ với xu hướng "xe thông minh". Do đó, các hãng xe quốc ngoại đang hướng đầu tư vào việc nghiên cứu xe đậm chất địa phương hơn, đặc biệt là phát triển mảng phần mềm.
Các hãng xe toàn cầu này phải thay đổi và thay đổi nhanh, trước khi các hãng xe địa phương chiếm hết thị phần xe điện.
Đối tượng khách hàng của họ chính là tầng lớp người tiêu dùng ở các thành phố lớn có thu nhập khá. Ví dụ như cô nhân viên văn phòng Cheng ở Bắc Kinh hay anh kỹ sư Li Huayuan ở Thượng Hải.
Anh Li hoàn toàn bỏ qua xe Nhật và xe Đức khi tính đến chuyện mua xe. Anh chọn cho mình một chiếc sedan chạy điện hiệu BYD với giá 290.000 nhân dân tệ (998 triệu đồng), bao gồm cả bảo hiểm.
Trả lời Reuters khi đang đỗ xe ở thành phố Mianyang, tỉnh Tứ Xuyên, nơi anh đang làm việc trong một dự án, anh Li cho biết: "Đối với tôi, khi nhắc đến các thương hiệu Mỹ, chỉ có Tesla là nổi bật. Các hiệu xe khác thậm chí không gây được dấu ấn gì với tôi".
Sự chuyển đổi sang kỷ nguyên xe điện...
Sang kỷ nguyên xe điện, nếu các nhà sản xuất ô tô toàn cầu nghĩ rằng họ có thể mở rộng sự thống trị của mình ở Trung Quốc thì họ đã lầm. Những "ông vua" về động cơ đốt trong như General Motors và Volkswagen đang dần tụt hậu so với các hãng xe nội địa trong thị trường xe điện (EV).Các tập đoàn xe lớn toàn cầu có thể sẽ sốc tại Trung Quốc khi sang kỷ nguyên điện.
Mối quan tâm của người tiêu dùng nước này khi mua xe rất khác biệt.
Chengdu Motor Show 2021
Đối với cô nhân viên văn phòng Bắc Kinh Tianna Cheng, mối bận tâm của cô khi mua xe chính là việc chọn 1 chiếc BYD hay Nio, chứ không phải là một thương hiệu quốc ngoại nào khác. Kết quả, cô chọn mua một chiếc crossover chạy điện Xpeng trị giá 180.000 nhân dân tệ (620 triệu đồng).
"Nếu tôi mua một chiếc xe xăng, tôi có thể cân nhắc đến các thương hiệu nước ngoài", cô gái 29 tuổi nói khi lái xe đi làm về. "Nhưng tôi muốn có một chiếc xe điện, và ngoài Tesla, tôi thấy rất ít thương hiệu nước ngoài áp dụng công nghệ thông minh tiên tiến đúng cách."
Được thúc đẩy bởi nhu cầu từ những người tiêu dùng như Cheng, doanh số bán ô tô điện đang tăng vọt trên thị trường ô tô lớn nhất thế giới trị giá 500 tỷ USD của Trung Quốc.
... khiến vị thế của các hãng xe thay đổi
Theo số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, trong 4 tháng đầu năm 2022, số lượng xe điện khí hóa (bao gồm xe điện EV và plug-in hybrid) đã tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái, lên 1,49 triệu xe.Các xe công nghệ xanh hơn chiếm 23% thị trường xe du lịch của Trung Quốc, nơi doanh số bán xe nói chung giảm 12%. Điều này phản ánh sự sụt giảm mạnh về nhu cầu đối với xe chạy xăng.
Ngoại trừ Tesla ở vị trí thứ 3, không có thương hiệu nước ngoài nào khác nằm trong top 10 nhà sản xuất ô tô hàng đầu trong phân khúc xe năng lượng mới (NEV), theo số liệu của Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc.
9 thương hiệu còn lại trong top 10 là các thương hiệu Trung Quốc, từ BYD và Wuling đến Chery và Xpeng. Hãng BYD đã bán được khoảng 390.000 chiếc EV tại nước này trong năm nay, gấp hơn 3 lần so với số lượng xe Tesla đã bán tại đây.
Liên doanh của Volkswagen với FAW Group chỉ đứng thứ 15 về doanh số bán xe điện.
Lại nói về Cheng, cô nhân viên văn phòng Trung Quốc cho biết các dòng xe nước ngoài, dù là Buick Velite 7 hay Volkswagen ID, đều không cung cấp được những gì cô ấy đang tìm kiếm: một chiếc EV có khả năng mang lại sự "thoải mái" khi có trải nghiệm giống như điện thoại thông minh.
Đối với Cheng, người sở hữu trợ lý AI chuyên xử lý kết nối với các ứng dụng như Alipay và Taobao và làm mọi thứ cho cô từ mở cửa sổ đến bật nhạc, thì "Các mẫu xe nước ngoài khá xa rời cuộc sống và phong cách sống của tôi".
Đó là một sự đảo ngược. Các thương hiệu toàn cầu đã thống trị thị trường xe ở Trung Quốc từ những năm 1990, và giành được 60-70% thị phần bán xe con cho đến nay. Tuy nhiên, trong 4 tháng đầu năm 2022, họ đã giảm dần thị phần khi chỉ chiếm 52%. Riêng trong tháng 4/2022, thị phần của họ giảm xuống mức 43%.
Đây là báo hiệu về thách thức mà các nhà sản xuất ô tô truyền thống phải đối mặt. Thậm chí giám đốc điều hành Nissan Makoto Uchida nói với Reuters rằng một số thương hiệu "có thể biến mất trong 3-5 năm tới" ở Trung Quốc.
Ông Uchida nói thêm: "Các thương hiệu xe địa phương đang trở nên mạnh hơn". Chất lượng xe điện từ các nhà sản xuất Trung Quốc đang được cải thiện.
Giám đốc điều hành cho biết: “Sẽ có rất nhiều sự thay đổi ở Trung Quốc và chúng tôi cần theo dõi tình hình một cách cẩn thận, chúng tôi phải nhanh nhạy trong việc thiết kế, phát triển và tung ra các mẫu xe mới.
Với những khía cạnh đó, nếu chúng tôi chậm chân, chúng tôi sẽ bị tụt lại phía sau."
Các nhà sản xuất hụt hơi trong xu hướng xe công nghệ cao...
Bill Russo, cựu giám đốc điều hành của Chrysler, hiện đứng đầu công ty tư vấn lĩnh vực ô tô có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết các thương hiệu toàn cầu cần nhanh chóng xoay chuyển tình thế vì họ kiểm soát chưa đến 20% thị trường ô tô tăng trưởng duy nhất của Trung Quốc.Ông Russo cho biết “các thương hiệu Trung Quốc đang thắng thế trong cuộc đua xe điện”, đồng thời cho biết thêm rằng việc người tiêu dùng chuyển sang sử dụng những chiếc xe điện là xu hướng tất yếu mà các nhà sản xuất ô tô truyền thống đang gặp khó khăn trong việc theo kịp.
Theo xu hướng tự nhiên, người tiêu dùng chuyển từ những chiếc xe hơi truyền thống sang "những chiếc điện thoại thông minh 4 bánh". Nhu cầu của người tiêu dùng hiện nay là "trải nghiệm dịch vụ kỹ thuật số" lấy bản thân họ làm trung tâm, tập trung vào giao diện, kết nối và ứng dụng.
Trong khi đó, các hãng xe truyền thống lại không phải là công ty công nghệ như Tesla.
Gigafactory của Tesla tại Thượng Hải
... buộc phải thay đổi nhanh
Tập đoàn Volkswagen Group (Volkswagen, Audi, Bentley, Lamborghini, Porsche và Skoda) hay tập đoàn General Motors (Buick, Chevrolet và Cadillac) đã dẫn dắt thị trường xe Trung Quốc trong 2 thập kỷ qua.Hai tập đoàn toàn cầu này có thị phần lần lượt là gần 13% và 12% tại Trung Quốc vào năm ngoái. Bản thân GM cũng có cổ phần trong các liên doanh địa phương như SAIC-GM-Wuling Auto (SGMW).
GM hiện đang tập trung vào việc thu hút nhóm khách hàng trẻ tuổi hơn ở các thành phố lớn. Tập đoàn này đã công bố kế hoạch chi hơn 35 tỷ USD trên toàn cầu cho đến năm 2025, bao gồm việc ra mắt 30 xe EV mới, hơn 20 trong số đó ở Trung Quốc. Mẫu xe khởi đầu lại cho GM chính là chiếc SUV Cadillac Lyriq chạy hoàn toàn bằng điện.
Theo sau Lyriq sẽ là một mẫu SUV điện khác từ thương hiệu Buick và một mẫu CUV điện thể thao có kích thước nhỏ hơn.
Doanh số của Buick đã giảm 32% trong 5 năm qua xuống còn 828.600 xe vào năm 2021. Trong khi đó, Chevrolet giảm hơn một nửa xuống còn 269.000 xe.
GM chia sẻ với Reuters rằng họ đặt mục tiêu tăng công suất sản xuất 1 triệu xe điện mỗi năm vào năm 2025 tại Trung Quốc. Hãng này cũng cho biết thêm rằng nhu cầu đối với xe Buick Velite NEV và Chevrolet Menlo EV "đều tăng đáng kể" vào năm 2021 và ba tháng đầu năm nay.
Hãng cũng đang triển khai các công nghệ thông minh bao gồm hỗ trợ người lái rảnh tay trên đường cao tốc, bảo mật và chức năng cập nhật phần mềm ô tô qua mạng.
Volkswagen ID
Volkswagen đã cam kết chi khoảng 55 tỷ USD trên toàn cầu cho xe điện đến năm 2026. Hãng xe Đức đã tung ra thế hệ ID mới của họ và kỳ vọng sẽ đạt được mục tiêu bán 160.000 đến 200.000 xe điện ID năm nay. Dù vậy, họ chỉ mới ghi nhận 33.300 xe trong 4 tháng đầu năm 2022. Còn một hành trình khá dài để đạt được.
Vấn đề của cả GM lẫn Volkswagen chính là định hướng thiết kế.
Cả GM lẫn Volkswagen đều tạo ra những chiếc xe điện cho người Mỹ và người Âu Châu, chứ không phải cho dân Châu Á hay cụ thể hơn là Trung Quốc. Những chiếc xe của họ tập trung vào hiệu suất và độ bền.
Trong khi đó, các đường phố đông nghẹt của Trung Quốc chẳng giống Autobahn mấy. Dân xứ này tại các thành phố lớn khó lòng chạy xe quá 60 km/h khi di chuyển hằng ngày.
Đường phố kiểu Mỹ/Châu Âu
Nhu cầu xe xanh (NEV) ở Trung Quốc có mối liên hệ chặt chẽ với xu hướng "xe thông minh". Do đó, các hãng xe quốc ngoại đang hướng đầu tư vào việc nghiên cứu xe đậm chất địa phương hơn, đặc biệt là phát triển mảng phần mềm.
Các hãng xe toàn cầu này phải thay đổi và thay đổi nhanh, trước khi các hãng xe địa phương chiếm hết thị phần xe điện.
Đối tượng khách hàng của họ chính là tầng lớp người tiêu dùng ở các thành phố lớn có thu nhập khá. Ví dụ như cô nhân viên văn phòng Cheng ở Bắc Kinh hay anh kỹ sư Li Huayuan ở Thượng Hải.
Anh Li hoàn toàn bỏ qua xe Nhật và xe Đức khi tính đến chuyện mua xe. Anh chọn cho mình một chiếc sedan chạy điện hiệu BYD với giá 290.000 nhân dân tệ (998 triệu đồng), bao gồm cả bảo hiểm.
Trả lời Reuters khi đang đỗ xe ở thành phố Mianyang, tỉnh Tứ Xuyên, nơi anh đang làm việc trong một dự án, anh Li cho biết: "Đối với tôi, khi nhắc đến các thương hiệu Mỹ, chỉ có Tesla là nổi bật. Các hiệu xe khác thậm chí không gây được dấu ấn gì với tôi".
Đô thị Trung Quốc
Lược dịch từ Reuters
Xem thêm:
Chỉnh sửa cuối:
