Hiện nay, việc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc đối với xe cơ giới đã rất phổ biến. Tuy nhiên, khá nhiều người mua với tâm lý đối phó, tránh bị Công an phạt khi đi đường chứ chưa quan tâm thực sự đến ý nghĩa của loại hình bảo hiểm này.
Thậm chí, trên các diễn đàn đông đảo người tham gia ở các mạng xã hội, vẫn có những người tuyên bố không sử dụng bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc xe cơ giới vì cho rằng không có lợi cho mình. Tuy nhiên, là một hình thức bảo hiểm rủi ro khá đặc biệt, bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc xe cơ giới nhằm khắc phục một phần thiệt hại trong các vụ tai nạn và nạn nhân của vụ tai nạn đó chứ không phải là một hình thức bảo hiểm nhân thọ.
Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới là loại bảo hiểm bắt buộc các phương tiện cơ giới phải có khi tham gia giao thông theo quy định của Nhà nước. Khi có tai nạn xảy ra, bảo hiểm bắt buộc này sẽ bồi thường thiệt hại cho người bị thiệt hại do lỗi của chủ xe cơ giới (được gọi là bên thứ ba - chứ không phải bồi thường cho chủ xe).
Công an giao thông đang lập biên bản hiện trường một vụ tai nạn xe máy. (Ảnh minh hoạ)
Người bị thiệt hại về sức khỏe, tính mạng hoặc tài sản do xe cơ giới gây ra sẽ được bảo hiểm chi trả quyền lợi bồi thường theo đúng quy định của pháp luật. Theo đó, doanh nghiệp bảo hiểm phải bồi thường cho người được bảo hiểm số tiền mà người được bảo hiểm đã bồi thường hoặc sẽ phải bồi thường cho người bị thiệt hại.
Trường hợp người được bảo hiểm chết, mất năng lực hành vi dân sự theo quyết định của Tòa án, doanh nghiệp bảo hiểm bồi thường trực tiếp cho người bị thiệt hại hoặc người thừa kế của người bị thiệt hại (trong trường hợp người bị thiệt hại đã chết) hoặc đại diện của người bị thiệt hại (trong trường hợp người bị thiệt hại mất năng lực hành vi dân sự theo quyết định của Tòa án hoặc chưa đủ 06 tuổi).
Như vậy, về bản chất,
doanh nghiệp bảo hiểm bồi thường cho bên thứ ba - bên bị thiệt hại do tai nạn mà chủ xe cơ giới gây ra (những thiệt hại cho phương tiện hoặc và thân thể của chính bản thân chủ phương tiện - người mua bảo hiểm gây ra tai nạn sẽ không được bảo hiểm).
Căn cứ khoản 1 Điều 6 Nghị định 67/NĐ-CP, mức trách nhiệm bảo hiểm đối với thiệt hại về sức khỏe, tính mạng do xe cơ giới gây ra là 150 triệu đồng/01 người/01 vụ tai nạn.
Mức trách nhiệm bảo hiểm đối với thiệt hại về tài sản/01 vụ tai nạn được xác định theo thiệt hại thực tế và theo mức độ lỗi của người được bảo hiểm nhưng không vượt quá mức trách nhiệm bảo hiểm:
- Do xe mô tô hai bánh; xe mô tô ba bánh; xe gắn máy (kể cả xe máy điện) và các loại xe có kết cấu tương tự gây ra là 50 triệu đồng trong một vụ tai nạn.
- Do xe ô tô; máy kéo; rơ moóc hoặc sơ mi rơ moóc được kéo bởi xe ô tô, máy kéo gây ra là 100 triệu đồng trong một vụ tai nạn.
Bên cạnh quyền lợi bảo hiểm được đảm bảo cho những người tuân thủ các quy định pháp luật thì doanh nghiệp bảo hiểm có quyền không bồi thường thiệt hại đối với 08 trường hợp sau:
- Hành động cố ý gây thiệt hại của chủ xe cơ giới, người lái xe hoặc người bị thiệt hại.
- Người lái xe gây tai nạn cố ý bỏ chạy không thực hiện trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Trường hợp người lái xe gây tai nạn cố ý bỏ chạy nhưng đã thực hiện trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới thì không thuộc trường hợp loại trừ trách nhiệm bảo hiểm.
- Người lái xe không đủ điều kiện về độ tuổi theo quy định của Luật Giao thông đường bộ; người lái xe không có Giấy phép lái xe hoặc sử dụng Giấy phép lái xe không hợp lệ theo quy định của pháp luật về đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ, Giấy phép lái xe bị tẩy xóa hoặc sử dụng Giấy phép lái xe hết hạn sử dụng tại thời điểm xảy ra tai nạn hoặc sử dụng Giấy phép lái xe không phù hợp đối với xe cơ giới bắt buộc phải có Giấy phép lái xe. Trường hợp người lái xe bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe có thời hạn hoặc bị thu hồi Giấy phép lái xe thì được coi là không có Giấy phép lái xe.
- Thiệt hại gây ra hậu quả gián tiếp bao gồm: giảm giá trị thương mại, thiệt hại gắn liền với việc sử dụng và khai thác tài sản bị thiệt hại.
- Thiệt hại đối với tài sản do lái xe điều khiển xe cơ giới mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức trị số bình thường theo hướng dẫn của Bộ Y tế; sử dụng ma túy và chất kích thích bị cấm theo quy định của pháp luật.
- Thiệt hại đối với tài sản bị mất cắp hoặc bị cướp trong tai nạn.
- Thiệt hại đối với tài sản đặc biệt bao gồm: vàng, bạc, đá quý, các loại giấy tờ có giá trị như tiền, đồ cổ, tranh ảnh quý hiếm, thi hài, hài cốt.
- Thiệt hại do chiến tranh, khủng bố, động đất.