Ngay những ngày đầu năm mới, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Trần Vĩnh Tuyến vừa ký ban hành Quyết định 4341 về kế hoạch tổ chức thực hiện Chương trình giảm ùn tắc giao thông, giảm tai nạn giao thông (TNGT) trên địa bàn TPHCM giai đoạn 2018 – 2020. Kế hoạch này được thực thi sớm sẽ phần nào giảm áp lực kẹt xe trong suốt nhiều năm nay ở TPHCM.
Đầu tư tổng lực
Triển khai Chương trình giảm ùn tắc giao thông, giảm TNGT trên địa bàn TPHCM giai đoạn 2018 – 2020, trong năm nay, TP làm mới và đưa vào sử dụng 75km đường bộ và 17 cây cầu, mật độ đường giao thông đạt 2,14km/km2; tỷ lệ đất dành cho giao thông đạt 10,01% đất xây dựng đô thị, tăng khối lượng vận tải hành khách công cộng đô thị đáp ứng được từ 11,2% nhu cầu đi lại của người dân.
Đến năm 2020, 81km đường bộ và 18 cây cầu sẽ được làm mới và đưa vào sử dụng, nâng tỷ lệ đất dành cho giao thông đạt 12,2%, đất xây dựng đô thị và mật độ đường giao thông đạt 2,2km/km2. Khối lượng vận tải hành khách công cộng đô thị lúc này sẽ đáp ứng được từ 15% nhu cầu giao thông đô thị.
Bên cạnh đó, TP cũng tập trung nguồn lực xây dưng hệ thống xe buýt phù hợp với môi trường, có mạng lưới xe phân bổ nhiều ở các tuyến trung tâm.
Quy hoạch lại hạ tầng giao thông
Có thể thấy, một trong những nguyên nhân chủ yếu gây nên tình trạng kẹt xe triền miên ở TP là do quỹ đất dành cho giao thông trên địa bàn quá thấp, không đáp ứng được nhu cầu đi lại ngày càng tăng của người dân. Cụ thể, tổng chiều dài các tuyến đường của TP là khoảng 4.205km, đạt mật độ 2km/km2, trong khi đó theo quy hoạch là 10- 13,3km/km2. Diện tích đất dành cho giao thông khoảng 7.987ha (theo quy hoạch là 22.305ha).
Bên cạnh đó, hệ thống hạ tầng giao thông hiện hữu chủ yếu do lịch sử để lại, nhiều tuyến đường đã xuống cấp nghiêm trọng, năng lực giao thông TP đã quá tải. Ngoài ra, tình trạng lấn chiếm lòng đường, vỉa hè để buôn bán họp chợ, số lượng phương tiện tham gia giao thông vào các giờ cao điểm quá đông, đã vậy sự thiếu ý thức của người tham gia giao thông đã khiến tình trạng kẹt xe ngày càng trầm trọng hơn.
Thống kê của Sở GTVT TPHCM, tính đến đầu năm 2019, TP đang quản lý khoảng 8 triệu xe máy và gần 800.000 ô tô, chưa tính khoảng 1 triệu xe mang biển số tỉnh đang lưu thông trên địa bàn.
Mỗi ngày TP có thêm khoảng 1.000 ô tô và xe máy đăng ký mới. Tính trung bình TP có gần 100 xe máy trên 1.000 dân – tỷ lệ cao nhất thế giới. Con số này ở Hà Nội là gần 700, Băng Cốc (Thái Lan) 265, Jakarta (Indonesia) 160, New Deli (Ấn Độ) 175...
Những hạn chế giữa vấn đề quy hoạch và phát triển hạ tầng giao thông thời gian qua là bài học đắt giá, cảnh tỉnh các nhà quản lý. Cơ quan chức năng TP cần xác định rõ những bất cập đó để tổ chức lại cho phù hợp nhất.