Cứ vài tháng lại có một thông tin cháy liên quan đến những chiếc xe điện, khiến cho nhiều người hoang mang. Nhất là trong thời điểm các nước lớn trên thế giới đều thống nhất hướng đến một tương lai di chuyển bằng xe điện. Vậy xe điện có thật sự dễ cháy, có cháy nhiều hơn xe xăng/dầu không?
Người tiêu dùng có nên lo lắng về vấn đề cháy nổ khi mua xe điện? Hãy cùng tìm hiểu vấn đề này để có cái nhìn bao quát hơn.
Nhiều trường hợp cháy nổ trên xe điện dấy lên quan ngại
Vì là sản phẩm mới nên ngoài vấn đề giá thành, bảo dưỡng, sạc nhanh sạc chậm... xe điện còn đối mặt với nhiều e ngại về rủi ro cháy nổ.
Gần đây nhất, một chiếc Tesla Model S Plaid đã bốc cháy khi đang di chuyển trên đường vào khoảng 9h tối hôm thứ Ba 29/6/2021. Và trong một khoảng thời gian ngắn, chiếc xe đã nhốt tài xế bên trong, trong một tình huống mà hệ thống cửa kích hoạt bằng điện tử không hoạt động. Sự việc xảy ra tại bang Pennsylvania (Mỹ), chỉ vài ngày sau khi chủ xe nhận được xe.
Trước đó, khi đang sạc tại trạm sạc nhanh, một chiếc xe điện ở Trung Quốc đã bất ngờ phát nổ. Sự việc đã được ống kính camera ghi lại hoàn toàn.
Vậy các thường hợp cháy xe có thật sự phổ biến? Rủi ro cháy trên xe điện có thật sự cao?
Số liệu xe điện cháy trong thực tế
Số liệu cháy xe điện thực tế chưa có nguồn tổng hợp chính thức trên toàn cầu. Ở các nguồn thông tin cũng có sự mâu thuẫn lẫn nhau.
- Xe điện cháy nhiều hơn xe xăng/dầu
Theo số liệu từ Freedom of Information (FOI), trong năm 2019 Đội cứu hỏa London đã xử lý 54 vụ cháy xe điện và 1.898 vụ cháy xe xăng và dầu trong cùng năm đó.
Tuy số xe điện bị cháy có vẻ ít nhưng tỷ lệ xe cháy so với lượng xe đang lưu hành lại cao. Số đăng ký xe từ Bộ Giao thông Vận tải (DfT) cho thấy có hơn 50.000 xe ô tô điện hoặc plug-in hybrid được cấp phép ở London trong tổng số 4,63 triệu ô tô được cấp phép. Tỷ lệ sự cố xảy ra đối với các vụ cháy xe xăng và dầu diesel là 0,04%, trong khi tỷ lệ xảy ra đối với xe điện hoặc plug-in hybrid cao hơn gấp đôi là 0,1%.
- Xe xăng/dầu cháy nhiều hơn xe điện
Đầu năm 2021, trích dẫn dữ liệu từ Cục Quản lý Đường cao tốc Liên bang Mỹ, Tesla tuyên bố rằng những chiếc ô tô chạy bằng xăng có nguy cơ bốc cháy cao hơn khoảng 11 lần so với một chiếc ô tô điện của hãng. Công ty sử dụng thước đo "cháy trên 1 tỷ dặm lái xe" và cho biết trong khoảng thời gian từ năm 2012 đến năm 2020, xe điện Tesla cứ 205 triệu dặm/1 vụ cháy xe. Trong khi đó, con số này ở xe xăng dầu là 19 triệu dặm/1 vụ cháy xe.
Đương nhiên, thông tin xe cháy của Tesla không bao gồm các trường hợp cháy xe do cháy nhà, xe bị đốt phá và những thứ khác không liên quan đến xe.
- Khác
Tổng hợp từ báo chí, có thể tổng hợp thêm một số thông tin sau
Có thể thấy các nguồn thông tin về tỷ lệ cháy xe điện trên toàn cầu vẫn chưa thống nhất, rõ ràng. Cần phải có nhiều dữ kiện hơn mới có thể kết luận.
Nguyên nhân gây cháy xe điện là gì?
Xe điện có nguy cơ bắt lửa rất nhỏ. Tuy nhiên, trong khi xăng trong ô tô thông thường cần phải có tia lửa hoặc ngọn lửa để đốt cháy, thì pin lithium-ion trên xe điện thì không.
Chưa có nhiều dữ kiện để xác định chính xác nguyên nhân gây cháy xe điện. Tuy nhiên, dựa vào các báo cáo, có thể điểm qua một số nguyên nhân khả dĩ như sau:
- Khí hậu:
Khí hậu khắc nghiệt có thể làm hỏng pin, bao gồm thay đổi nhiệt độ lớn và mức độ cao của bụi và hạt.
Theo Akkurate, các chuyên gia về pin từ Phần Lan, hỏa hoạn có thể gây ra nhiều vấn đề lớn và nó cũng có thể là nguyên nhân gây hỏng pin, dẫn đến cháy. Trong số 23 vụ cháy, 18 vụ xảy ra ở vùng núi hoặc ven biển. Người ta kết luận rằng những môi trường này dẫn đến các điều kiện khắc nghiệt bao gồm sự thay đổi nhiệt độ lớn, độ ẩm cao và mức độ cao của bụi và hạt. Sự tổng hợp của các yếu tố đó dẫn đến các hỏng hóc và hỏa hoạn.
- Sạc nhanh
Sạc nhanh, một yếu tố quan trọng nếu ô tô điện thành công, được cho là sẽ làm tăng nguy cơ cháy nổ. Nhu cầu về các trạm sạc nhanh điện áp cao được cho là tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ.
Pin xe điện có điện áp rất cao, loại 400 và 800 V đang trở thành tiêu chuẩn, và chúng tiềm ẩn nguy cơ cháy. Nó có thể kích hoạt "thermal runaway" (tạm dịch: tỏa nhiệt) và gây cháy.
Ngoài ra, việc chuyển đổi điện áp từ xoay chiều sang 1 chiều cũng có thể gây chập mạch đối với các thiết bị sạc cũ hoặc không được bảo quản đúng cách.
- Va chạm mạnh
Các vụ va chạm dẫn đến cháy nổ xe điện được ghi nhận nhiều hơn cả.
Mặc dù các nhà sản xuất và chế tạo pin đã đạt được những bước tiến lớn trong việc cải thiện độ an toàn cho phương tiện giao thông, nhưng một vụ va chạm mạnh ở xe điện vẫn có thể khiến xe bốc cháy. Điều này có thể xảy ra nếu pin ngắt mạch và nóng lên. Pin Lithium-ion dễ bị nóng và nếu chúng nóng lên quá nhiều, chúng có thể bốc cháy.
Nếu một tế bào bốc cháy, có thể xảy ra phản ứng dây chuyền trong toàn bộ pin dẫn đến xe bốc cháy. Tuy nhiên, cần phải nhấn mạnh rằng các nhà sản xuất đã đạt được những bước tiến lớn trong việc đảm bảo điều này không xảy ra. Các nhà sản xuất như Tesla và Nissan đã tích hợp sẵn mạch điện an toàn để ngắt pin khi điện áp của nó tăng quá giới hạn an toàn.
Xe điện Tesla bốc cháy sau va chạm nghiêm trọng ở Thụy Sĩ
- Pin không đạt chuẩn
Những trường hợp lỗi từ pin khá hiếm gặp nhưng khi có trục trặc thì nó ảnh hưởng đến hàng loạt sản phẩm trên thị trường.
Xe điện an toàn như thế nào?
Khi đo lường mức độ an toàn của cả người ngồi trên xe và người đi bộ, Chương trình đánh giá xe mới của châu Âu (Euro NCAP) cho biết, hầu hết các mẫu xe điện được bán hiện nay như Renault ZOE, Nissan Leaf, Tesla Model S, Hyundai Ioniq Electric và Mitsubishi Outlander PHEV... đều nhận được xếp hạng hàng đầu với chỉ số 5 sao theo đánh giá của cơ quan này.
Điều này có nghĩa là, trong trường hợp xảy ra tai nạn, chúng bảo vệ cả người ngồi trong xe và người đi bộ cực kỳ tốt, đồng thời trang bị công nghệ nhằm mục đích ngăn ngừa va chạm xảy ra. Cũng như AEB, hệ thống hỗ trợ giữ làn đường, giám sát điểm mù và nhận dạng giới hạn tốc độ đều ngày càng trở nên phổ biến hơn.
Kết luận
Nguy cơ cháy xe điện có lẽ đã được phóng đại, hoặc cũng có thể đã được lờ đi bằng những lý do như “không rõ nguyên nhân” hoặc “đang điều tra”
Có một sự thật rõ ràng là số lượng xe điện đang di chuyển trên đường rất ít nếu so với số xe xăng/dầu. Do đó, việc tổng hợp thông tin khá khó khăn. Nhiều báo cáo về rủi ro của xe điện đôi khi chỉ là sự thổi phồng và suy đoán của một số đơn vị truyền thông. Ngành công nghiệp ô tô và người tiêu dùng cần nhiều dữ liệu hơn để có thể đưa ra quyết định hợp lý và lâu dài về những nguy hiểm có thể xảy ra đối với xe điện.
Nhưng với những số liệu trên, có thể thấy các vụ cháy xe điện không hơn các vụ cháy xe xăng/dầu quá nhiều. Nhiều dữ kiện còn cho thấy xe điện khó cháy hơn xe xăng/dầu nhiều.
Nếu so sánh pin xe điện với pin Lithium-ion trên điện thoại và máy tính xách tay để cảnh báo nguy cơ cháy nổ và phù pin thì lại càng không hợp lý. Bởi chúng tuy tương tự nhau về mặt hóa học và nguyên lý cơ bản nhưng sự khác biệt lớn ở việc quản lý chặt chẽ hơn và khả năng làm mát tốt nhiều so với pin của các sản phẩm điện tử tiêu dùng.
Vì thế, các chuyên gia cảnh báo rằng bạn nên lo lắng cho việc xe hết pin giữa đường hơn là rủi ro cháy nổ trên xe điện.
Người tiêu dùng có nên lo lắng về vấn đề cháy nổ khi mua xe điện? Hãy cùng tìm hiểu vấn đề này để có cái nhìn bao quát hơn.
Nhiều trường hợp cháy nổ trên xe điện dấy lên quan ngại
Vì là sản phẩm mới nên ngoài vấn đề giá thành, bảo dưỡng, sạc nhanh sạc chậm... xe điện còn đối mặt với nhiều e ngại về rủi ro cháy nổ.
Gần đây nhất, một chiếc Tesla Model S Plaid đã bốc cháy khi đang di chuyển trên đường vào khoảng 9h tối hôm thứ Ba 29/6/2021. Và trong một khoảng thời gian ngắn, chiếc xe đã nhốt tài xế bên trong, trong một tình huống mà hệ thống cửa kích hoạt bằng điện tử không hoạt động. Sự việc xảy ra tại bang Pennsylvania (Mỹ), chỉ vài ngày sau khi chủ xe nhận được xe.
Trước đó, khi đang sạc tại trạm sạc nhanh, một chiếc xe điện ở Trung Quốc đã bất ngờ phát nổ. Sự việc đã được ống kính camera ghi lại hoàn toàn.
Vậy các thường hợp cháy xe có thật sự phổ biến? Rủi ro cháy trên xe điện có thật sự cao?
Số liệu xe điện cháy trong thực tế
Số liệu cháy xe điện thực tế chưa có nguồn tổng hợp chính thức trên toàn cầu. Ở các nguồn thông tin cũng có sự mâu thuẫn lẫn nhau.
- Xe điện cháy nhiều hơn xe xăng/dầu
Theo số liệu từ Freedom of Information (FOI), trong năm 2019 Đội cứu hỏa London đã xử lý 54 vụ cháy xe điện và 1.898 vụ cháy xe xăng và dầu trong cùng năm đó.
Tuy số xe điện bị cháy có vẻ ít nhưng tỷ lệ xe cháy so với lượng xe đang lưu hành lại cao. Số đăng ký xe từ Bộ Giao thông Vận tải (DfT) cho thấy có hơn 50.000 xe ô tô điện hoặc plug-in hybrid được cấp phép ở London trong tổng số 4,63 triệu ô tô được cấp phép. Tỷ lệ sự cố xảy ra đối với các vụ cháy xe xăng và dầu diesel là 0,04%, trong khi tỷ lệ xảy ra đối với xe điện hoặc plug-in hybrid cao hơn gấp đôi là 0,1%.
- Xe xăng/dầu cháy nhiều hơn xe điện
Đầu năm 2021, trích dẫn dữ liệu từ Cục Quản lý Đường cao tốc Liên bang Mỹ, Tesla tuyên bố rằng những chiếc ô tô chạy bằng xăng có nguy cơ bốc cháy cao hơn khoảng 11 lần so với một chiếc ô tô điện của hãng. Công ty sử dụng thước đo "cháy trên 1 tỷ dặm lái xe" và cho biết trong khoảng thời gian từ năm 2012 đến năm 2020, xe điện Tesla cứ 205 triệu dặm/1 vụ cháy xe. Trong khi đó, con số này ở xe xăng dầu là 19 triệu dặm/1 vụ cháy xe.
Đương nhiên, thông tin xe cháy của Tesla không bao gồm các trường hợp cháy xe do cháy nhà, xe bị đốt phá và những thứ khác không liên quan đến xe.
- Khác
Tổng hợp từ báo chí, có thể tổng hợp thêm một số thông tin sau
| Quốc gia/ Nhà sản xuất | Một số thông tin cháy nổ xe điện, xe plug-in hybrid, hybrid dữ liệu tính đến năm 2018 |
| Volvo |
|
| Volkswagen |
|
| GM |
|
| Ford |
|
| Hàn Quốc |
|
| Trung Quốc |
|
| Mỹ (Ban an toàn giao thông quốc gia Mỹ -NTSB) |
|
Có thể thấy các nguồn thông tin về tỷ lệ cháy xe điện trên toàn cầu vẫn chưa thống nhất, rõ ràng. Cần phải có nhiều dữ kiện hơn mới có thể kết luận.
Nguyên nhân gây cháy xe điện là gì?
Xe điện có nguy cơ bắt lửa rất nhỏ. Tuy nhiên, trong khi xăng trong ô tô thông thường cần phải có tia lửa hoặc ngọn lửa để đốt cháy, thì pin lithium-ion trên xe điện thì không.
Chưa có nhiều dữ kiện để xác định chính xác nguyên nhân gây cháy xe điện. Tuy nhiên, dựa vào các báo cáo, có thể điểm qua một số nguyên nhân khả dĩ như sau:
- Khí hậu:
Khí hậu khắc nghiệt có thể làm hỏng pin, bao gồm thay đổi nhiệt độ lớn và mức độ cao của bụi và hạt.
Theo Akkurate, các chuyên gia về pin từ Phần Lan, hỏa hoạn có thể gây ra nhiều vấn đề lớn và nó cũng có thể là nguyên nhân gây hỏng pin, dẫn đến cháy. Trong số 23 vụ cháy, 18 vụ xảy ra ở vùng núi hoặc ven biển. Người ta kết luận rằng những môi trường này dẫn đến các điều kiện khắc nghiệt bao gồm sự thay đổi nhiệt độ lớn, độ ẩm cao và mức độ cao của bụi và hạt. Sự tổng hợp của các yếu tố đó dẫn đến các hỏng hóc và hỏa hoạn.
- Sạc nhanh
Sạc nhanh, một yếu tố quan trọng nếu ô tô điện thành công, được cho là sẽ làm tăng nguy cơ cháy nổ. Nhu cầu về các trạm sạc nhanh điện áp cao được cho là tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ.
Pin xe điện có điện áp rất cao, loại 400 và 800 V đang trở thành tiêu chuẩn, và chúng tiềm ẩn nguy cơ cháy. Nó có thể kích hoạt "thermal runaway" (tạm dịch: tỏa nhiệt) và gây cháy.
Ngoài ra, việc chuyển đổi điện áp từ xoay chiều sang 1 chiều cũng có thể gây chập mạch đối với các thiết bị sạc cũ hoặc không được bảo quản đúng cách.
- Va chạm mạnh
Các vụ va chạm dẫn đến cháy nổ xe điện được ghi nhận nhiều hơn cả.
Mặc dù các nhà sản xuất và chế tạo pin đã đạt được những bước tiến lớn trong việc cải thiện độ an toàn cho phương tiện giao thông, nhưng một vụ va chạm mạnh ở xe điện vẫn có thể khiến xe bốc cháy. Điều này có thể xảy ra nếu pin ngắt mạch và nóng lên. Pin Lithium-ion dễ bị nóng và nếu chúng nóng lên quá nhiều, chúng có thể bốc cháy.
Nếu một tế bào bốc cháy, có thể xảy ra phản ứng dây chuyền trong toàn bộ pin dẫn đến xe bốc cháy. Tuy nhiên, cần phải nhấn mạnh rằng các nhà sản xuất đã đạt được những bước tiến lớn trong việc đảm bảo điều này không xảy ra. Các nhà sản xuất như Tesla và Nissan đã tích hợp sẵn mạch điện an toàn để ngắt pin khi điện áp của nó tăng quá giới hạn an toàn.
Xe điện Tesla bốc cháy sau va chạm nghiêm trọng ở Thụy Sĩ
- Pin không đạt chuẩn
Những trường hợp lỗi từ pin khá hiếm gặp nhưng khi có trục trặc thì nó ảnh hưởng đến hàng loạt sản phẩm trên thị trường.
Xe điện an toàn như thế nào?
Khi đo lường mức độ an toàn của cả người ngồi trên xe và người đi bộ, Chương trình đánh giá xe mới của châu Âu (Euro NCAP) cho biết, hầu hết các mẫu xe điện được bán hiện nay như Renault ZOE, Nissan Leaf, Tesla Model S, Hyundai Ioniq Electric và Mitsubishi Outlander PHEV... đều nhận được xếp hạng hàng đầu với chỉ số 5 sao theo đánh giá của cơ quan này.
Điều này có nghĩa là, trong trường hợp xảy ra tai nạn, chúng bảo vệ cả người ngồi trong xe và người đi bộ cực kỳ tốt, đồng thời trang bị công nghệ nhằm mục đích ngăn ngừa va chạm xảy ra. Cũng như AEB, hệ thống hỗ trợ giữ làn đường, giám sát điểm mù và nhận dạng giới hạn tốc độ đều ngày càng trở nên phổ biến hơn.
Kết luận
Nguy cơ cháy xe điện có lẽ đã được phóng đại, hoặc cũng có thể đã được lờ đi bằng những lý do như “không rõ nguyên nhân” hoặc “đang điều tra”
Có một sự thật rõ ràng là số lượng xe điện đang di chuyển trên đường rất ít nếu so với số xe xăng/dầu. Do đó, việc tổng hợp thông tin khá khó khăn. Nhiều báo cáo về rủi ro của xe điện đôi khi chỉ là sự thổi phồng và suy đoán của một số đơn vị truyền thông. Ngành công nghiệp ô tô và người tiêu dùng cần nhiều dữ liệu hơn để có thể đưa ra quyết định hợp lý và lâu dài về những nguy hiểm có thể xảy ra đối với xe điện.
Nhưng với những số liệu trên, có thể thấy các vụ cháy xe điện không hơn các vụ cháy xe xăng/dầu quá nhiều. Nhiều dữ kiện còn cho thấy xe điện khó cháy hơn xe xăng/dầu nhiều.
Nếu so sánh pin xe điện với pin Lithium-ion trên điện thoại và máy tính xách tay để cảnh báo nguy cơ cháy nổ và phù pin thì lại càng không hợp lý. Bởi chúng tuy tương tự nhau về mặt hóa học và nguyên lý cơ bản nhưng sự khác biệt lớn ở việc quản lý chặt chẽ hơn và khả năng làm mát tốt nhiều so với pin của các sản phẩm điện tử tiêu dùng.
Vì thế, các chuyên gia cảnh báo rằng bạn nên lo lắng cho việc xe hết pin giữa đường hơn là rủi ro cháy nổ trên xe điện.
Chỉnh sửa cuối:
Chủ đề tương tự
Ngày đăng:
Ngày đăng:
