Giảm xóc ô tô là bộ phận quan trọng trong hệ thống treo của xe, giảm xóc giúp triệu tiêu và giảm rung động khi xe di chuyển. Hãy cùng tìm hiểu các loại giảm xóc phổ biến trên xe.
Giảm xóc trên xe hơi là gì?
Giảm xóc là một bộ phận quan trọng trong hệ thống treo của xe, hệ thống giảm xóc còn quyết định đến khả năng vận hành của xe một như êm ái, đầm chắc hay bồng bềnh. Giảm xóc xe ô tô có nhiều loại bao gồm giảm chấn ống đơn và ống đôi, thanh chống, giá đỡ lò xo (đối với giảm xóc dùng lò xo) và xi lanh treo. Tùy thuộc vào nhiều loại và mục đích sử dụng cũng như công nghệ, mà chúng có cấu tạo từ đơn giản cho đến phức tạp.
Các loại giảm xóc phổ biến
Giảm xóc ống đơn (Monotube Shock)
Bản thân giảm xóc ống đơn như một xi lanh chứa dầu, khí, piston và các bộ phận khác,… chúng đều được đặt bên trong ống đơn đó. Trong bộ giảm chấn đơn chứa đầy khí, xi lanh làm việc được đổ đầy dầu và khí ở áp suất cao khoảng 25 đến 30 bar. Giảm xốc ống đơn sử dụng một piston ngăn cách hoàn toàn buồng dầu với buồng khí, ngăn cách tuyệt đối không để rò rỉ giữa dầu và khí. Van điều tiết ống đơn có thể được lắp đặt ở mọi vị trí và hoạt động ở áp suất cao hơn so với van điều tiết hai ống.
Có diện tích bề mặt và khả năng chịu tải lớn, mang đến độ phản hồi cao, dập tắt giao động nhanh chóng, ngăn ngừa sự hình thành bọt hoặc bong bóng trong dầu thủy lực. Cấu trúc đơn giản, cho phép không bị hạn chế về góc khi lắp đặt. Dầu giải nhiệt nhanh chóng khi nhiệt độ tăng lên
Việc duy trì hành trình dài là rất khó vì các khoang dầu và khí được định vị nối tiếp nhau. Vì cấu trúc, khí bên trong có áp suất cao, nên hành trình có xu hướng cứng hơn. Khí áp suất cao, tác động lên phớt, gây ra ma sát lớn hơn. Những hư hỏng (nặng) bên ngoài vỏ có thể ảnh hưởng trực tiếp đến phần xi lanh bên trong.
Giảm chấn ống đôi (Twin Tube Shock Absorber)
Về cơ bản, bộ giảm chấn ống đôi về cơ bản có hai khoang chứa đầy dầu, bao gồm khoang chuyển động của piston và khoang bù. Khoang bù nằm giữa xi lanh được đổ đầy 2/3 dầu và 1/3 bằng khí. Do đó, van điều tiết hai ống có chiều dài lắp đặt ngắn hơn so với ống đơn. Đặc tính lực giảm xóc của van điều tiết ống đôi được thiết kế riêng cho từng loại xe, khác biệt nằm ở nhà sản xuất điều chỉnh cho phù hợp với xe như trọng lượng xe, thiết kế trục và lò xo treo và hơn nữa.
Bộ giảm chấn ống đôi để đảm bảo hành trình đầy đủ, vì các khoang dầu và khí được tách biệt và không được định vị theo thứ tự. Việc sử dụng van cho phép giữ áp suất khí ở mức thấp, không bị sốc giúp xe vận hành thoải mái. Áp suất khí thấp tránh gây áp lực nhiều cho phớt, mức ma sát thấp. Ngay cả khi vỏ bị hư hỏng (nhẹ), chức năng của bộ giảm xóc vẫn không bị ảnh hưởng.
Dung tích dầu không lớn bằng loại ống đơn. Kích thước của van pittông không lớn bằng loại ống đơn. Cấu trúc giảm xóc ống đôi hạn chế góc lắp đặt. Các khoang chứa dầu và khí không được ngăn cách nên có khả năng xảy ra hiện tượng sục khí.
Giảm xóc khí - thủy lực
Về cơ bản, giảm xóc thủy lực có 2 bộ phận gồm lò xo và giảm chấn. Khi bánh xe lăn trên đường không bằng phẳng, lăn trên các bề mặt mấp mô, lò xo hoặc thanh xoắn sẽ bị nén. Khi bánh xe lăn bánh qua khỏi mấp mô, lò xo dãn ra rất nhanh. Nếu sự phục hồi này không được kiểm soát, lò xo bắt đầu dao động mạnh để kiểm soát độ rung này. Giảm xóc thủy lực có khả năng chống lại tác động của lò xo bằng cách ép chất lỏng qua van một chiều và các lỗ nhỏ. Chúng hoạt động dựa trên nguyên tắc biến đổi động năng thành nhiệt năng. Chất lỏng bên trong bộ giảm xóc được chảy qua hệ thống van và cửa xả bất cứ khi nào khi có lực tác động để tạo ra lực cản thủy lực.
Chính vì thế, nếu giảm xóc ô tô sử dụng lò xo cứng, sẽ không hấp thụ chấn động một cách hiệu quả. Nếu giảm xóc được thiết kế linh hoạt sẽ tạo nên sự dung hòa giữa độ cứng và độ mềm để hoạt động hấp thụ rung động một cách hiệu quả.
Hệ thống treo khí nén (Electronic Air Suspension - EAS) sử dụng giảm xóc khí nén
Hệ thống treo khí nén sử dụng giảm chấn bầu hơi. Về cơ bản, các bầu hơi được cung cấp khí nén chạy bằng điện hoặc động cơ. Máy nén này bơm không khí vào một ống, thường được làm từ cao su vô các bầu hơi. Hệ thống treo khí nén có tính đàn hồi, được sử dụng thay thế cho các lò xo ở các hệ thống treo thông thường.
Hệ thống treo khí nén bao gồm các thành phần cơ bản như cảm biến độ cao, cảm biến tốc độ, ECU điều khiển, máy nén khí, bơm hơi và các hệ thống van. Hệ thống treo này sử dụng rộng rãi trên các mẫu xe hạng sang cao cấp, có thể tăng giảm độ cứng mềm với nhiều tính năng hiện đại.
Cung cấp nhiều chế độ cứng/mềm nhanh chóng, phù hợp với chế độ vận hành trên các mẫu xe cao cấp. Ngoài ra, hệ thống treo này có thể điều chỉnh nhanh chóng, phù hợp với điều kiện hoạt động như đường sá và các loại địa hình khác nhau. Sử dụng các bóng hơi làm từ cao su, nên hệ thống treo này mang trọng lượng nhẹ.
Chi phí sửa chữa và thay thế đắt đỏ do dùng nhiều các bộ phận và cảm biến hiện đại để vận hành. Độ tin cậy không cao như các hệ thống treo thông thường. Tiêu hao nhiên liệu hơn khi sử dụng các hệ thống bơm khí điều chỉnh giảm xóc.
Lựa chọn giảm xóc nào? Giảm xóc có thể nâng cấp không?
Các hãng xe thường chọn các loại giảm xóc được thiết kế phù hợp với tải trọng, mục đích sử dụng của xe. Đôi khi, giảm xóc theo xe không đáp ứng được nhu cầu cao của người dùng. Việc nâng cấp giảm xóc mới cho xe là hoàn toàn có thể thực hiện được.
Trên thực tế, phần ít người sử dụng gia lựa chọn nâng cấp giảm xóc để cải thiện khả năng vận hành. Tùy thuộc vào nhu cầu và túi tiền, người dùng có thể lựa chọn các thương hiệu và dòng giảm xóc khác nhau. Đối với người dùng thông thường, người dùng nên tìm đến các đơn vị nâng cấp giảm xóc có uy tín, để tìm ra lựa chọn giảm xóc phù hợp với nhu cầu và túi tiền.
>>> Xem thêm