Những fan hâm mộ F1 đã có một pha bất ngờ trước cảnh quay lại từ các góc máy của Lewis Hamilton khi tay đua của Mercedes có hành động chưa từng được thấy trên chiếc W11 ở ngày đầu chạy thử nghiệm.
Từ những gì camera ghi lại, người xem có thể thấy tay đua người Anh kéo vô-lăng hướng về phía anh trên đường thẳng và đẩy vô-lăng về vị trí cũ ở những khúc cua.
Điều này có nghĩa là Mercedes đã mang tới đường đua 2020 năm nay một chiếc W11 có vô lăng di chuyển trong không gian ba chiều, chứ không chỉ là hai chiều như trước.
Động tác chưa từng có này của Lewis Hamilton nhanh chóng gây xôn xao mạng xã hội và nhanh chóng trở thành tâm điểm của những ngày đầu chạy thử nghiệm tại Barcelona.
Trong khi khán giả vẫn còn chưa hiểu chuyện gì đang xảy ra, James Allison - kỹ sư Mercedes đã nhanh chóng giải đáp thắc mắc: "Chúng tôi gọi nó là: Tay lái kép (Dual Axis Steering - DAS). Nó giúp thêm một chiều điều khiển nữa cho vô-lăng. Hy vọng DAS phát huy hiệu quả mùa này. Chúng tôi không thể tiết lộ việc DAS xuất hiện vì sao và hoạt động như thế nào".
Allison kín tiếng vì Mercedes không muốn bị đánh cắp ý tưởng. Nhưng các chuyên gia F1 đều tìm hiểu và phát hiện ra nguyên lý hoạt động của DAS.
Cách thức hoạt động của hệ thống lái DAS
Khi vào cua, tay đua sẽ xoay vô lăng sang trái/phải điều khiển bánh trước, bánh sau không được điều khiển. Điều này sẽ gây ra một sức tải lớn đột ngột lên 2 bánh sau khiến xe mất ổn định khi vào cua.
Vì thế hai bánh trước của xe F1 được thiết kế hơi lệch so với phương thẳng đứng. Phần trên bánh xe hướng vào trong, còn phần dưới lòi ra ngoài (toe-out). Thiết kế như vậy để tạo ra độ trễ khi xe vào cua. Độ trễ của thiết kế toe-out giúp hai bánh sau không phải chịu sức tải quá đột ngột.
Tuy nhiên thiết kế toe-out có nhược điểm lớn. Phần trên bánh xe hướng vào trong, sẽ dễ bị nóng hơn phần dưới bánh hướng ra ngoài. Chênh lệch nhiệt độ ở lốp xe có thể khiến nó nhanh hết công hiệu, hoặc chóng mòn hơn.
Để hạn chế nhược điểm của toe-out, Mercedes sáng chế DAS. Có thể coi DAS là hệ thống vô-lăng ba chiều. Thay vì chỉ xoay trái, phải, nó còn di chuyển tới lui. Trên đường thẳng, Hamilton sẽ kéo vô-lăng về phía anh. Hai bánh trước trở về phương thẳng đứng như hai bánh sau. Điều này giúp lốp xe nóng đều hơn. Tốc độ xe trên đường thẳng cũng có thể được cải thiện. Còn khi vào cua, Hamilton sẽ đẩy vô-lăng về vị trí cũ.
Những gì Lewis Hamilton đang thực hiện thực chất là điều chỉnh độ chụm các bánh xe đang đang di chuyển với tốc độ cao.
Các tay đua khác nói gì về DAS?
Hamilton tiết lộ anh không gặp bất cứ khó khăn gì với tay lái mới. Anh nói: "Chúng tôi vẫn đang làm quen với DAS, nhưng không có vấn đề gì cả. Liên đoàn đua ô tô thế giới (FIA) cho rằng DAS không vi phạm".
Tay đua Ferrari - Sebastian Vettel - cho rằng "Mercedes sử dụng nó, nghĩa là nó không phạm luật. Nhưng tôi cứ thấy thế nào. Chúng ta gọi vô-lăng là tay lái, chứ không phải tay đẩy, tay kéo. Tôi đoán tay đua sẽ không quen khi sử dụng nó. Chúng tôi vẫn luôn cần học cách thích nghi công nghệ mới. Nhưng có vẻ rất khó để chế ra vô-lăng như vậy".
Tay đua Renault - Daniel Ricciardo - tán dương sáng chế của Mercedes. "Phải ngả mũ trước Mercedes", anh nói. "Họ thống trị kỷ nguyên turbo (động cơ tăng áp), nhưng vẫn đang là động lực cho các đội khác phấn đấu. Đó là lý do Mercedes luôn áp đảo".
Lãnh đội Haas - ông Guenther Steiner - tuyên bố sẽ không phát triển DAS cho đội của ông. Ông cho rằng các đội đua tầm trung khó lòng bắt chước Mercedes.
Vô lăng 3 chiều này có được chấp nhận tại mùa giải 2020 năm nay?
Câu trả lời là CÓ, nhưng chỉ tại mỗi mùa giải năm nay.
Giám đốc cuộc đua F1 - Michael Masi - xác nhận hôm 21/2, rằng "Vô-lăng kép" (Dual Axis Steering - DAS) sẽ bị cấm ở mùa sau. Quy chế F1 mùa 2021, công bố cuối năm 2019, có đoạn: "Bánh trước chỉ được phép điều khiển thông qua chuyển động xoay vòng của tay lái đơn".
Trong khi đó, quy chế mùa này cho thấy: "Bánh trước chỉ được phép điều khiển bằng tay lái, dưới sự kiểm soát hoàn toàn bởi tay đua".
Mercedes đã tận dụng lỗ hổng trong quy chế, sáng tạo ra DAS. Hệ thống này giúp Lewis Hamilton và Valtteri Bottas có thể chỉnh tay lái tới lui, theo trục dọc. DAS không trợ lực, và hoạt động hoàn toàn dựa vào cơ học. DAS không vi phạm quy chế mùa này.
Từ những gì camera ghi lại, người xem có thể thấy tay đua người Anh kéo vô-lăng hướng về phía anh trên đường thẳng và đẩy vô-lăng về vị trí cũ ở những khúc cua.
Điều này có nghĩa là Mercedes đã mang tới đường đua 2020 năm nay một chiếc W11 có vô lăng di chuyển trong không gian ba chiều, chứ không chỉ là hai chiều như trước.
Động tác chưa từng có này của Lewis Hamilton nhanh chóng gây xôn xao mạng xã hội và nhanh chóng trở thành tâm điểm của những ngày đầu chạy thử nghiệm tại Barcelona.
Trong khi khán giả vẫn còn chưa hiểu chuyện gì đang xảy ra, James Allison - kỹ sư Mercedes đã nhanh chóng giải đáp thắc mắc: "Chúng tôi gọi nó là: Tay lái kép (Dual Axis Steering - DAS). Nó giúp thêm một chiều điều khiển nữa cho vô-lăng. Hy vọng DAS phát huy hiệu quả mùa này. Chúng tôi không thể tiết lộ việc DAS xuất hiện vì sao và hoạt động như thế nào".
Allison kín tiếng vì Mercedes không muốn bị đánh cắp ý tưởng. Nhưng các chuyên gia F1 đều tìm hiểu và phát hiện ra nguyên lý hoạt động của DAS.
Cách thức hoạt động của hệ thống lái DAS
Khi vào cua, tay đua sẽ xoay vô lăng sang trái/phải điều khiển bánh trước, bánh sau không được điều khiển. Điều này sẽ gây ra một sức tải lớn đột ngột lên 2 bánh sau khiến xe mất ổn định khi vào cua.
Vì thế hai bánh trước của xe F1 được thiết kế hơi lệch so với phương thẳng đứng. Phần trên bánh xe hướng vào trong, còn phần dưới lòi ra ngoài (toe-out). Thiết kế như vậy để tạo ra độ trễ khi xe vào cua. Độ trễ của thiết kế toe-out giúp hai bánh sau không phải chịu sức tải quá đột ngột.
Tuy nhiên thiết kế toe-out có nhược điểm lớn. Phần trên bánh xe hướng vào trong, sẽ dễ bị nóng hơn phần dưới bánh hướng ra ngoài. Chênh lệch nhiệt độ ở lốp xe có thể khiến nó nhanh hết công hiệu, hoặc chóng mòn hơn.
Để hạn chế nhược điểm của toe-out, Mercedes sáng chế DAS. Có thể coi DAS là hệ thống vô-lăng ba chiều. Thay vì chỉ xoay trái, phải, nó còn di chuyển tới lui. Trên đường thẳng, Hamilton sẽ kéo vô-lăng về phía anh. Hai bánh trước trở về phương thẳng đứng như hai bánh sau. Điều này giúp lốp xe nóng đều hơn. Tốc độ xe trên đường thẳng cũng có thể được cải thiện. Còn khi vào cua, Hamilton sẽ đẩy vô-lăng về vị trí cũ.
Những gì Lewis Hamilton đang thực hiện thực chất là điều chỉnh độ chụm các bánh xe đang đang di chuyển với tốc độ cao.
Các tay đua khác nói gì về DAS?
Hamilton tiết lộ anh không gặp bất cứ khó khăn gì với tay lái mới. Anh nói: "Chúng tôi vẫn đang làm quen với DAS, nhưng không có vấn đề gì cả. Liên đoàn đua ô tô thế giới (FIA) cho rằng DAS không vi phạm".
Tay đua Ferrari - Sebastian Vettel - cho rằng "Mercedes sử dụng nó, nghĩa là nó không phạm luật. Nhưng tôi cứ thấy thế nào. Chúng ta gọi vô-lăng là tay lái, chứ không phải tay đẩy, tay kéo. Tôi đoán tay đua sẽ không quen khi sử dụng nó. Chúng tôi vẫn luôn cần học cách thích nghi công nghệ mới. Nhưng có vẻ rất khó để chế ra vô-lăng như vậy".
Tay đua Renault - Daniel Ricciardo - tán dương sáng chế của Mercedes. "Phải ngả mũ trước Mercedes", anh nói. "Họ thống trị kỷ nguyên turbo (động cơ tăng áp), nhưng vẫn đang là động lực cho các đội khác phấn đấu. Đó là lý do Mercedes luôn áp đảo".
Lãnh đội Haas - ông Guenther Steiner - tuyên bố sẽ không phát triển DAS cho đội của ông. Ông cho rằng các đội đua tầm trung khó lòng bắt chước Mercedes.
Vô lăng 3 chiều này có được chấp nhận tại mùa giải 2020 năm nay?
Câu trả lời là CÓ, nhưng chỉ tại mỗi mùa giải năm nay.
Giám đốc cuộc đua F1 - Michael Masi - xác nhận hôm 21/2, rằng "Vô-lăng kép" (Dual Axis Steering - DAS) sẽ bị cấm ở mùa sau. Quy chế F1 mùa 2021, công bố cuối năm 2019, có đoạn: "Bánh trước chỉ được phép điều khiển thông qua chuyển động xoay vòng của tay lái đơn".
Trong khi đó, quy chế mùa này cho thấy: "Bánh trước chỉ được phép điều khiển bằng tay lái, dưới sự kiểm soát hoàn toàn bởi tay đua".
Mercedes đã tận dụng lỗ hổng trong quy chế, sáng tạo ra DAS. Hệ thống này giúp Lewis Hamilton và Valtteri Bottas có thể chỉnh tay lái tới lui, theo trục dọc. DAS không trợ lực, và hoạt động hoàn toàn dựa vào cơ học. DAS không vi phạm quy chế mùa này.
Mùa giải F1 2020 khởi tranh ngày 15/3 tại chặng đua Australia. Một tuần sau đó là chặng Bahrain. Chặng thứ ba diễn ra tại Việt Nam, ngày 5/4.
Chỉnh sửa cuối:
Chủ đề tương tự
Ngày đăng:
