Năm 2012 chứng kiến một năm đầy khó khăn và thử thách đối với thị trường ôtô Việt Nam. Gần như toàn bộ các dòng xe sản xuất và lắp ráp trong nước, cũng như xe nhập khẩu nguyên chiếc đều chung tình trạng doanh số bán sụt giảm so với những năm trước.
Kinh tế suy thoái cùng hàng loạt thay đổi về chính sách đối với mặt hàng tiêu dùng, khiến người tiêu dùng trong nước hạn chế mua xe mới. Tuy nhiên, vẫn còn đó một bộ phận không nhỏ các hộ gia đình và doanh nghiệp có nhu cầu “tậu” xe cho mục đích cá nhân hoặc phục vụ kinh doanh.
Trong bối cảnh khủng hoảng như năm qua, việc lựa chọn và quyết định mua một mẫu xe đối với người tiêu dùng sẽ được cân nhắc kỹ lưỡng hơn. Vì thế, những mẫu xe đáp ứng và thỏa mãn được nhiều nhu cầu thiết yếu cho cuộc sống sẽ nhận được nhiều ưu ái hơn khi lựa chọn mua sắm.
Mỗi mẫu xe trước khi ra đời đều hướng đến một nhóm người dùng nhất định. Tuy nhiên, không phải mẫu xe nào cũng nhận được sự chào đón của người tiêu dùng. Thực tế cho thấy, có những mẫu xe tưởng chừng khó bán nhưng lại nhận được nhiều sự quan tâm và ngược lại.
VnEconomy lựa chọn 6 mẫu xe phổ thông ấn tượng nhất của 6 phân khúc trên thị trường Việt Nam năm 2012, theo các tiêu chí lựa chọn dựa trên các yếu tố dưới đây và chỉ xét dòng xe có nguồn gốc chính hãng, ra mắt sau năm 2010, không tính các mẫu xe hạng sang.
- Doanh số bán đạt được theo đối tượng khách hàng
- Giá bán so sánh trên từng phân khúc và mức độ mất giá
- Trang bị công nghệ và tiện ích sử dụng
- Mức tiêu hao nhiên liệu
- Chi phí sửa chữa và bảo dưỡng
Danh sách phân chia phân khúc xe trong bài viết chỉ ở mức độ tương đối (có thể khác so với quy định trên thế giới), do thị trường Việt Nam tương đối nhỏ hẹp. Kết quả đánh giá chỉ mang tính chất tham khảo.
1. Hatchback cỡ nhỏ
- Đại diện tiêu biểu gồm Ford Fiesta, Toyota Yaris, Kia Morning, Hyundai i20, Chevrolet Spark, Mazda2
- Lựa chọn của VnEconomy: Kia Morning
Không hiện đại như Ford Fiesta, cũng chẳng có thương hiệu mạnh như Toyota Yaris, Kia Morning với lợi thế giá bán phù hợp nhiều đối tượng khách hàng, lượng tiêu hao nhiên liệu tiết kiệm (khoảng 6,2 lít/100 km) và mức độ mất giá rất thấp, đã gần như hội tụ đủ các yếu tố để trở thành mẫu xe ấn tượng nhất năm 2012 trong phân khúc xe hatchback (đuôi cụt) cỡ nhỏ.
Ngoại trừ Toyota Yaris và Mazda2 cao hơn giá trị thực, giá bán của các mẫu xe tiêu biểu trong phân khúc (theo định giá tại Việt Nam) đều khá tương xứng với trang bị tiện nghi. Với 468 triệu đồng đối với bản cao nhất, Kia Morning chỉ nhỉnh hơn Chevrolet Spark, nhưng mẫu xe của liên doanh GM Việt Nam lại yếu thế hơn do trang bị có phần nghèo nàn và hệ thống điện hoạt động thiếu ổn định.
Ford Fiesta, Toyota Yaris cùng với Hyundai i20 là 3 mẫu xe sở hữu nhiều trang bị tiện nghi hơn so với Kia Morning. Do có nhiều chi tiết hơn nên chi phí sửa chữa cũng vì thế thường tốn kém hơn.
Ngoài ra, 3 mẫu xe trên được định vị nhóm khách hàng hướng tới nữ giới trẻ tuổi và thành đạt. Trong khi đó, Kia Morning với khả năng vận hành ổn định, ít hỏng vặt cùng mức giá phù hợp, đã thu hút được cả khách hàng gia đình lẫn các doanh nghiệp kinh doanh vận tải taxi.
Mặc dù có doanh số bán thấp không bằng năm 2011, nhưng kết thúc năm 2012, số lượng Kia Morning đến tay người tiêu dùng vẫn đạt 3.965 chiếc, cao nhất trong phân khúc xe hatchback cỡ nhỏ trên toàn thị trường Việt Nam.
2. Sedan hạng trung
- Đại diện tiêu biểu gồm Toyota Corolla Altis, Ford Focus, Mazda3, Hyundai Avante, Kia Forte, Chevrolet Cruze, Honda Civic, Renault Fluence
- Lựa chọn của VnEconomy: Ford Focus
Có sự góp mặt của hầu hết các thương hiệu xe hiện diện trên thị trường Việt Nam, phân khúc sedan hạng trung giống như một đấu trường nơi diễn ra những “cuộc chiến” khốc liệt giữa các mẫu xe.
Với khả năng tiết kiệm nhiên liệu và độ tin cậy của thương hiệu Toyota, giúp Corolla Altis được đánh giá rất cao. Cùng với Hyundai Avante và Kia Forte, 3 mẫu xe luôn đồng hành trong danh sách xe bán chạy nhất Việt Nam trong nhiều năm liền. Trong khi hai mẫu xe của Hàn Quốc đạt doanh số bán hàng tốt nhờ chiến lược liên tục thay đổi mẫu mã và nâng cấp trang thiết bị, thì Corolla Altis thành công phần nhiều dựa vào những thành quả trong quá khứ cùng khả năng vận hành ổn định.
Tuy nhiên, cùng với Renault Fluence, Toyota Corolla Altis có giá bán cao hơn so với giá trị thực sự của chiếc xe, đặc biệt khi nhìn sang các dòng xe đến từ Hàn Quốc. Nếu Corolla Altis chỉ có trang bị ít ỏi, thì Fluence có nhiều trang bị hơn nhưng mẫu xe mang thương hiệu Pháp lại được định giá bán quá cao khi tham gia thị trường. Vì thế, Renault Fluence đã tự đánh mất giá trị khi tiếp tiếp phải điều chỉnh giảm giá (lên đến 200 triệu đồng).
Cũng liên tục thực hiện các chiến dịch ưu đãi và giảm giá như Renault Fluence, Honda Civic dù có giá bán khá tương xứng với những thiết bị trang bị trên xe, vẫn không thể tìm lại được ánh hào quang từ những năm 2007-2008. Thế hệ mới của Civic mang thiết kế nội thất chẳng giống ai, cộng với ngoại hình già cỗi khiến Civic đuối thế trong trận chiến cạnh tranh với các đối thủ đồng hạng.
Mazda3 và Chevrolet Cruze có lẽ là hai mẫu xe thầm lặng nhất trong phân khúc sedan hạng trung. Nếu Mazda thể hiện điểm mạnh bằng cảm giác lại mạnh mẽ mang hơi hướng thể thao thì Chevrolet Cruze lại có ưu điểm về giá. Chiếc xe mang thương hiệu Mỹ có giá thấp nhất trong các dòng xe tiêu biểu cùng phân khúc (giá thấp nhất 512,2 triệu đồng), nhưng lại dẫn đầu về mức tiêu tốn nhiên liệu và mức độ mất giá cao (gần 35% giá trị xe sau hai năm sử dụng).
Không có doanh số bán hàng thuộc hàng cao, thế hệ Focus theo chiến lược “One Ford” đã có những bước tiến vượt bậc, góp phần làm thay đổi nhận thức của người tiêu dùng đối với thương hiệu Ford. Không tốn xăng như trước, trang bị hiện đại và nhiều hơn so với các đối thủ, Ford Focus nhanh chóng thể hiện như một thế lực mới trong phân khúc đầy khắc nghiệt. Mức giá 750 triệu đồng, được coi là khá hời đối với một mẫu xe đẹp về ngoại hình, trang bị hiện đại, vận hành ổn định và tốn rất ít nhiên liệu.
Với một mẫu xe có thể dung hòa được hầu hết các điểm mạnh từ các đối thủ đồng hạng, Ford Focus xứng đáng trở thành chiếc xe ấn tượng nhất năm trong phân khúc sedan hạng trung.
3. Sedan hạng trung cao cấp
- Đại diện tiêu biểu gồm Toyota Camry, Hyundai Sonata, Ford Mondeo, Kia Optima, Honda Accord, Renault Latitude, Nissan Teana
- Lựa chọn của VnEconomy: Toyota Camry
Toyota Camry sở hữu không gian nội thất tẻ nhạt và đơn sơ nhất so với tất cả các đối thủ trong cùng phân khúc sedan hạng trung cao cấp. Đây đúng nghĩa là phương tiện di chuyển, bởi chẳng có gì để tìm hiểu, ngoại trừ các thiết bị tiêu chuẩn mà bất kỳ chiếc xe nào cũng có.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận thực tế tại thị trường Việt Nam, Camry vẫn “vô đối” trong phân khúc sedan hạng trung cao cấp, cho dù Toyota không quá chú trọng đến việc nâng cấp cho chiếc sedan này.
Hyundai Sonata hay Nissan Teana có trang bị hiện đại và phong phú cùng mức giá thấp hơn Camry. Nhưng để vượt qua chiếc xe nhà Toyota thì hai đối thủ cũng cần phải chờ “phép mầu”.
Đối với Accord và Latitude, có vẻ cả Honda lẫn Renault chỉ đặt mục tiêu xây dựng hình ảnh và gia tăng dòng sản phẩm chứ không vì doanh số. Hai mẫu xe có cùng đặc điểm trang bị tiện nghi hiện đại như trên các dòng xe hạng sang nên giá bán cao ngất ngưởng.
Kia Optima là trường hợp khá đặc biệt, mẫu xe Hàn Quốc được người tiêu dùng tại Mỹ và châu Âu đánh giá cao trong năm vừa qua. Nhưng tại thị trường trong nước, Kia Optima có doanh số bán khá “đì đẹt”, chỉ vỏn vẹn đến tay khách hàng 67 chiếc trong năm 2012, thấp hơn cả dòng xe khó bán của liên doanh xe Mỹ Ford Mondeo (109 xe).
4. Xe đa dụng hạng trung 5 chỗ
- Đại diện tiêu biểu gồm Honda CR-V, Kia Sportage, Hyundai Tucson, Mazda CX-5, Ford Escape, Renault Koleos
- Lựa chọn của VnEconomy: Mazda CX-5
Đã qua rồi thời kỳ “làm mưa làm gió” của Honda CR-V, phân khúc xe đa dụng hạng trung 5 chỗ giờ đã chật trội hơn với sự góp mặt của nhiều gương mặt mới.
Còn nhớ hồi trước năm 2010, những đại diện đến từ Hàn Quốc luôn lép vế so với các dòng xe của các liên doanh Nhật và Mỹ. Khi đó, Kia Sportage hay Hyundai Tucson không chỉ thua kém giá trị thương hiệu mà kiểu dáng cũng lạc hậu và ít tính thẩm mỹ.
Thời gian sau đó, với sự cải tiến vượt bậc và vươn lên một cách đáng khâm phục, các dòng xe Hàn đã có thiết kế đẹp và được trang bị nhiều công nghệ tiện ích hơn, dần chiếm được cảm tình của người tiêu dùng trong nước. Doanh số bán hàng liên tiếp tăng và dần lần át thị phần của Honda CR-V và Ford Escape.
Đối với dòng xe của liên doanh Mỹ, tuy có mặt tại thị trường Việt Nam thuộc hàng sớm nhất nhưng chưa bao giờ Ford Escape tạo được những cơn sốt và có sức hút mạnh mẽ với người tiêu dùng. Dù có những thời điểm “một mình một chợ” nhưng mẫu xe này hiếm khi đạt doanh số trên 1.000 xe/năm.
Trong một thời gian dài, cả Honda CR-V và Ford Escape hầu như không có thay đổi đáng kể nào. Dấu ấn ghi lại trong năm 2012 đối với hai dòng trên là những chương trình ưu đãi liên tiếp xuất hiện.
Gia nhập thị trường Việt Nam muộn nhất và gần như chung một thời điểm là Mazda CX-5 và Renault Koleos. Có khá nhiều điểm tương đồng như thiết kế hiện đại và trang bị nhiều công nghệ tiện ích hỗ trợ người dùng, nhưng hai mẫu xe lại có hai số phận khác nhau.
Với Renault Koleos, chiếc xe mang thương hiệu Pháp gặp rất nhiều khó khăn trên con đường chinh phục khách hàng Việt Nam. Dù đã một lần thay đổi toàn diện cho phù hợp với văn hóa Á Đông, cùng hàng loạt các chương trình giảm giá rầm rộ (đến 200 triệu đồng), nhưng chiếc xe có xuất xứ từ Hàn Quốc chưa bao giờ đạt được doanh số bán 100 chiếc/năm.
Không ồn ào và lặng lẽ gia nhập thị trường Việt Nam, Mazda CX-5 với lợi thế thương hiệu Nhật Bản, khá dễ dàng tạo dấu ấn trong phân khúc xe đa dụng hạng trung 5 chỗ. Cũng vì thế, ngay từ những ngày đầu góp mặt, CX-5 luôn trong tình trạng cháy hàng. Cùng với đó là doanh số bán liên tục gia tăng theo từng tháng.
Tuy doanh số chưa thể so sánh với Hyundai Tucson nhưng Mazda CX-5 lại thể hiện được ưu điểm về khả năng vận hành ổn định, ít mắc lỗi và có dễ bán lại hơn bất kỳ đối thủ nào trong cùng phân khúc.
5. Xe đa dụng hạng trung 7 chỗ
- Đại diện tiêu biểu gồm Toyota Fortuner, Chevrolet Captiva, Hyundai Santa Fe, Ford Everest, Kia Carens
- Lựa chọn của VnEconomy: Toyota Fortuner
Lần đầu tiên lịch sử ngành công nghiệp ôtô Việt Nam ghi nhận một dòng xe đa dụng đứng đầu danh sách xe bán chạy nhất của năm. Trải qua một năm muôn vàn khó khăn đối đối với thị trường ôtô, Toyota Fortuner đã đánh bại toàn bộ các dòng xe ăn khách khác để leo lên “đỉnh”, một minh chứng cho thấy khoảng cách khá xa so với các đối thủ trong phân khúc xe đa dụng hạng trung 7 chỗ.
Ngoài lợi thế về thương hiệu, Toyota Fortuner thành công trong năm 2012 cũng được tiếp sức từ “thần may mắn”. Mức giá bán và tính đa dụng của Fortuner vừa “chuẩn” khung với quy định về mua sắm xe công của Chính phủ, đã vô hình giúp chiếc xe của liên doanh Nhật Bản nghiễm nhiên có được nguồn khách hàng tiềm năng là các cơ quan nhà nước và các dự án công.
Không những thế, Toyota Fortuner còn chiếm ưu thế nhờ khả năng vận hành ổn định ở nhiều loại địa hình khác nhau, và giá trị bán lại cũng cao hơn so với các đối thủ trong cùng phần khúc.
2012 cũng là năm đáng nhớ đối với Hyundai Santa Fe, chiếc xe đa dụng thành công nhất của hãng chế tạo xe hơi Hàn Quốc đã có bước đột phá và lột xác bằng một diện mạo hoàn toàn mới, để tiếp tục chinh phục khách hàng Việt Nam. Tuy nhiên, có quá ít thời gian cho Santa Fe để lại dấu ấn trong năm qua bởi thời điểm ra mắt thế hệ mới rơi vào quý 4 năm ngoái.
Giống như người anh em Ford Escape, Everest chưa bao giờ tạo được bước đột phá đáng kể nào tại thị trường Việt Nam. Chiếc xe của liên doanh Mỹ không có nhiều thay đổi trong những năm vừa qua nhưng không vì thế mà đánh mất đi tập khách hàng trung thành. Thế mạnh của Everest là cả 3 hàng ghế rộng rãi và khả năng vận hành ở địa hình phức tạp tốt hơn tất cả các đối thủ trong cùng phân khúc.
Nếu không vướng vào đợt triệu hồi do mắc lỗi ở hệ thống phanh ABS, thì thế hệ mới của Chevrolet Captiva cũng khó lòng đưa dòng xe này trở về thời đỉnh cao như cuối năm 2007. Trong khi các đối thủ liên tục đổi mới để tăng sức cạnh tranh thì chiếc xe của GM Việt Nam vẫn “nằm ngủ” trên ánh hào quang xưa.
Có kích thước nhỏ nhất trong các dòng xe trong phân khúc xe đa dụng 7 chỗ ngồi, nhưng không vì thế Kia Carens tỏ ra yếu thế. Ngoài tập khách hàng cá nhân, Kia Carens được khá nhiều doanh nghiệp kinh doanh vận tải taxi ưu ái lựa chọn. Lợi thế của chiếc xe này là mức giá khá thấp (hơn 600 triệu đồng đối với bản cao nhất) trong khi trang bị tiện nghi cũng không hề kém cạnh đối thủ nào.
6. Xe thể thao hạng trung
- Đại diện tiêu biểu gồm Toyota FT86, Hyundai Genesis Coupe, Subaru BRZ, Renault Megane, Mazda MX-5
- Lựa chọn của VnEconomy: Hyundai Genesis Coupe
Chưa năm nào có sự xuất hiện ồ ạt của các dòng xe thể thao vào thị trường nhiều như năm 2012. Không hẹn mà gặp, hầu hết các thương hiệu xe chính hãng tại Việt Nam đều chọn năm 2012 để tung ra dòng sản phẩm “kén” khách.
Khác với các dòng xe thông thường khác, những chiếc xe thể thao luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của nhiều đối tượng khác nhau, mặc dù lượng khách hàng thực sự lại rất khiêm tốn. Bởi thế, không nhiều hãng mang xe thể thao vào Việt Nam đề cao mục tiêu doanh số, mà tập chung chủ yếu vào việc tạo dựng hình ảnh và gia tăng thêm dòng sản phẩm.
Trong số những mẫu xe thể thao hạng trung xuất hiện trong nước, Renault Megane thể hiện là chiếc xe mang dáng dấp thể thao nhất từ kiểu dáng bên ngoài, thiết kế nội thất cho đến cảm giác lái. Sản xuất tại Tây Ban Nha và đạt tiêu chuẩn an toàn châu Âu là lợi thế lớn mà Renault Megane sở hữu. Tuy nhiên, sau thời gian dài đến Việt Nam, Renault Megane vẫn chưa một lần được “lăn bánh trên đường”, dù mức giá bán 1,5 tỷ đồng khá cạnh tranh so với các đối thủ khác.
Nhiều năm liền đứng nhóm đầu xe bán chạy trong phân khúc xe thể thao trên toàn thế giới, nhưng Mazda MX-5 lại rất kém duyên ở Việt Nam. Chiếc xe này tham gia vào thị trường khá lặng lẽ và cũng im hơi lặng tiếng kể từ khi ra mắt cho đến nay.
Ngược với Mazda MX-5, hai người anh em song sinh Toyota FT86 và Subaru BRZ lại liên tiếp có những màn ra mắt và giới thiệu rầm rộ. Chỉ khác nhau tên gọi nhưng Subaru BRZ lại có giá bán cao hơn Toyota FT86 gần 300 triệu đồng (giá của FT86 là 1,66 tỷ đồng). Cũng bởi thế, Toyota FT86 chiếm ưu thế hoàn toàn so với Subaru BRZ ở thị trường trong nước. Kết thúc năm 2012, sau rất nhiều các chương trình quảng bá, đã có 5 chiếc Toyota FT86 đến tay người tiêu dùng.
Lần đầu xuất hiện ở Việt Nam hồi cuối năm 2009, Hyundai Genesis Coupe đã tạo nên cơn sốt với xu hướng mới trong phân khúc xe thể thao giá rẻ. Sau 3 năm, thế hệ mới của Genesis Coupe đã có rất nhiều đổi mới từ ngoài vào trong, trong khi mức giá chỉ nhỉnh hơn chút ít so với đời trước (1,2 tỷ đồng). Lợi thế về giá và có “lịch sử” lâu hơn đã giúp Genesis Coupe có được doanh số bán tốt hơn nhiều so với Toyota FT86, cho dù màn xuất hiện của chiếc xe thể thao nhà Hyundai cũng lặng lẽ như Mazda MX-5.
Kinh tế suy thoái cùng hàng loạt thay đổi về chính sách đối với mặt hàng tiêu dùng, khiến người tiêu dùng trong nước hạn chế mua xe mới. Tuy nhiên, vẫn còn đó một bộ phận không nhỏ các hộ gia đình và doanh nghiệp có nhu cầu “tậu” xe cho mục đích cá nhân hoặc phục vụ kinh doanh.
Trong bối cảnh khủng hoảng như năm qua, việc lựa chọn và quyết định mua một mẫu xe đối với người tiêu dùng sẽ được cân nhắc kỹ lưỡng hơn. Vì thế, những mẫu xe đáp ứng và thỏa mãn được nhiều nhu cầu thiết yếu cho cuộc sống sẽ nhận được nhiều ưu ái hơn khi lựa chọn mua sắm.
Mỗi mẫu xe trước khi ra đời đều hướng đến một nhóm người dùng nhất định. Tuy nhiên, không phải mẫu xe nào cũng nhận được sự chào đón của người tiêu dùng. Thực tế cho thấy, có những mẫu xe tưởng chừng khó bán nhưng lại nhận được nhiều sự quan tâm và ngược lại.
VnEconomy lựa chọn 6 mẫu xe phổ thông ấn tượng nhất của 6 phân khúc trên thị trường Việt Nam năm 2012, theo các tiêu chí lựa chọn dựa trên các yếu tố dưới đây và chỉ xét dòng xe có nguồn gốc chính hãng, ra mắt sau năm 2010, không tính các mẫu xe hạng sang.
- Doanh số bán đạt được theo đối tượng khách hàng
- Giá bán so sánh trên từng phân khúc và mức độ mất giá
- Trang bị công nghệ và tiện ích sử dụng
- Mức tiêu hao nhiên liệu
- Chi phí sửa chữa và bảo dưỡng
Danh sách phân chia phân khúc xe trong bài viết chỉ ở mức độ tương đối (có thể khác so với quy định trên thế giới), do thị trường Việt Nam tương đối nhỏ hẹp. Kết quả đánh giá chỉ mang tính chất tham khảo.
1. Hatchback cỡ nhỏ
- Đại diện tiêu biểu gồm Ford Fiesta, Toyota Yaris, Kia Morning, Hyundai i20, Chevrolet Spark, Mazda2
- Lựa chọn của VnEconomy: Kia Morning
Không hiện đại như Ford Fiesta, cũng chẳng có thương hiệu mạnh như Toyota Yaris, Kia Morning với lợi thế giá bán phù hợp nhiều đối tượng khách hàng, lượng tiêu hao nhiên liệu tiết kiệm (khoảng 6,2 lít/100 km) và mức độ mất giá rất thấp, đã gần như hội tụ đủ các yếu tố để trở thành mẫu xe ấn tượng nhất năm 2012 trong phân khúc xe hatchback (đuôi cụt) cỡ nhỏ.
Ngoại trừ Toyota Yaris và Mazda2 cao hơn giá trị thực, giá bán của các mẫu xe tiêu biểu trong phân khúc (theo định giá tại Việt Nam) đều khá tương xứng với trang bị tiện nghi. Với 468 triệu đồng đối với bản cao nhất, Kia Morning chỉ nhỉnh hơn Chevrolet Spark, nhưng mẫu xe của liên doanh GM Việt Nam lại yếu thế hơn do trang bị có phần nghèo nàn và hệ thống điện hoạt động thiếu ổn định.
Ford Fiesta, Toyota Yaris cùng với Hyundai i20 là 3 mẫu xe sở hữu nhiều trang bị tiện nghi hơn so với Kia Morning. Do có nhiều chi tiết hơn nên chi phí sửa chữa cũng vì thế thường tốn kém hơn.
Ngoài ra, 3 mẫu xe trên được định vị nhóm khách hàng hướng tới nữ giới trẻ tuổi và thành đạt. Trong khi đó, Kia Morning với khả năng vận hành ổn định, ít hỏng vặt cùng mức giá phù hợp, đã thu hút được cả khách hàng gia đình lẫn các doanh nghiệp kinh doanh vận tải taxi.
Mặc dù có doanh số bán thấp không bằng năm 2011, nhưng kết thúc năm 2012, số lượng Kia Morning đến tay người tiêu dùng vẫn đạt 3.965 chiếc, cao nhất trong phân khúc xe hatchback cỡ nhỏ trên toàn thị trường Việt Nam.
2. Sedan hạng trung
- Đại diện tiêu biểu gồm Toyota Corolla Altis, Ford Focus, Mazda3, Hyundai Avante, Kia Forte, Chevrolet Cruze, Honda Civic, Renault Fluence
- Lựa chọn của VnEconomy: Ford Focus
Có sự góp mặt của hầu hết các thương hiệu xe hiện diện trên thị trường Việt Nam, phân khúc sedan hạng trung giống như một đấu trường nơi diễn ra những “cuộc chiến” khốc liệt giữa các mẫu xe.
Với khả năng tiết kiệm nhiên liệu và độ tin cậy của thương hiệu Toyota, giúp Corolla Altis được đánh giá rất cao. Cùng với Hyundai Avante và Kia Forte, 3 mẫu xe luôn đồng hành trong danh sách xe bán chạy nhất Việt Nam trong nhiều năm liền. Trong khi hai mẫu xe của Hàn Quốc đạt doanh số bán hàng tốt nhờ chiến lược liên tục thay đổi mẫu mã và nâng cấp trang thiết bị, thì Corolla Altis thành công phần nhiều dựa vào những thành quả trong quá khứ cùng khả năng vận hành ổn định.
Tuy nhiên, cùng với Renault Fluence, Toyota Corolla Altis có giá bán cao hơn so với giá trị thực sự của chiếc xe, đặc biệt khi nhìn sang các dòng xe đến từ Hàn Quốc. Nếu Corolla Altis chỉ có trang bị ít ỏi, thì Fluence có nhiều trang bị hơn nhưng mẫu xe mang thương hiệu Pháp lại được định giá bán quá cao khi tham gia thị trường. Vì thế, Renault Fluence đã tự đánh mất giá trị khi tiếp tiếp phải điều chỉnh giảm giá (lên đến 200 triệu đồng).
Cũng liên tục thực hiện các chiến dịch ưu đãi và giảm giá như Renault Fluence, Honda Civic dù có giá bán khá tương xứng với những thiết bị trang bị trên xe, vẫn không thể tìm lại được ánh hào quang từ những năm 2007-2008. Thế hệ mới của Civic mang thiết kế nội thất chẳng giống ai, cộng với ngoại hình già cỗi khiến Civic đuối thế trong trận chiến cạnh tranh với các đối thủ đồng hạng.
Mazda3 và Chevrolet Cruze có lẽ là hai mẫu xe thầm lặng nhất trong phân khúc sedan hạng trung. Nếu Mazda thể hiện điểm mạnh bằng cảm giác lại mạnh mẽ mang hơi hướng thể thao thì Chevrolet Cruze lại có ưu điểm về giá. Chiếc xe mang thương hiệu Mỹ có giá thấp nhất trong các dòng xe tiêu biểu cùng phân khúc (giá thấp nhất 512,2 triệu đồng), nhưng lại dẫn đầu về mức tiêu tốn nhiên liệu và mức độ mất giá cao (gần 35% giá trị xe sau hai năm sử dụng).
Không có doanh số bán hàng thuộc hàng cao, thế hệ Focus theo chiến lược “One Ford” đã có những bước tiến vượt bậc, góp phần làm thay đổi nhận thức của người tiêu dùng đối với thương hiệu Ford. Không tốn xăng như trước, trang bị hiện đại và nhiều hơn so với các đối thủ, Ford Focus nhanh chóng thể hiện như một thế lực mới trong phân khúc đầy khắc nghiệt. Mức giá 750 triệu đồng, được coi là khá hời đối với một mẫu xe đẹp về ngoại hình, trang bị hiện đại, vận hành ổn định và tốn rất ít nhiên liệu.
Với một mẫu xe có thể dung hòa được hầu hết các điểm mạnh từ các đối thủ đồng hạng, Ford Focus xứng đáng trở thành chiếc xe ấn tượng nhất năm trong phân khúc sedan hạng trung.
3. Sedan hạng trung cao cấp
- Đại diện tiêu biểu gồm Toyota Camry, Hyundai Sonata, Ford Mondeo, Kia Optima, Honda Accord, Renault Latitude, Nissan Teana
- Lựa chọn của VnEconomy: Toyota Camry
Toyota Camry sở hữu không gian nội thất tẻ nhạt và đơn sơ nhất so với tất cả các đối thủ trong cùng phân khúc sedan hạng trung cao cấp. Đây đúng nghĩa là phương tiện di chuyển, bởi chẳng có gì để tìm hiểu, ngoại trừ các thiết bị tiêu chuẩn mà bất kỳ chiếc xe nào cũng có.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận thực tế tại thị trường Việt Nam, Camry vẫn “vô đối” trong phân khúc sedan hạng trung cao cấp, cho dù Toyota không quá chú trọng đến việc nâng cấp cho chiếc sedan này.
Hyundai Sonata hay Nissan Teana có trang bị hiện đại và phong phú cùng mức giá thấp hơn Camry. Nhưng để vượt qua chiếc xe nhà Toyota thì hai đối thủ cũng cần phải chờ “phép mầu”.
Đối với Accord và Latitude, có vẻ cả Honda lẫn Renault chỉ đặt mục tiêu xây dựng hình ảnh và gia tăng dòng sản phẩm chứ không vì doanh số. Hai mẫu xe có cùng đặc điểm trang bị tiện nghi hiện đại như trên các dòng xe hạng sang nên giá bán cao ngất ngưởng.
Kia Optima là trường hợp khá đặc biệt, mẫu xe Hàn Quốc được người tiêu dùng tại Mỹ và châu Âu đánh giá cao trong năm vừa qua. Nhưng tại thị trường trong nước, Kia Optima có doanh số bán khá “đì đẹt”, chỉ vỏn vẹn đến tay khách hàng 67 chiếc trong năm 2012, thấp hơn cả dòng xe khó bán của liên doanh xe Mỹ Ford Mondeo (109 xe).
4. Xe đa dụng hạng trung 5 chỗ
- Đại diện tiêu biểu gồm Honda CR-V, Kia Sportage, Hyundai Tucson, Mazda CX-5, Ford Escape, Renault Koleos
- Lựa chọn của VnEconomy: Mazda CX-5
Đã qua rồi thời kỳ “làm mưa làm gió” của Honda CR-V, phân khúc xe đa dụng hạng trung 5 chỗ giờ đã chật trội hơn với sự góp mặt của nhiều gương mặt mới.
Còn nhớ hồi trước năm 2010, những đại diện đến từ Hàn Quốc luôn lép vế so với các dòng xe của các liên doanh Nhật và Mỹ. Khi đó, Kia Sportage hay Hyundai Tucson không chỉ thua kém giá trị thương hiệu mà kiểu dáng cũng lạc hậu và ít tính thẩm mỹ.
Thời gian sau đó, với sự cải tiến vượt bậc và vươn lên một cách đáng khâm phục, các dòng xe Hàn đã có thiết kế đẹp và được trang bị nhiều công nghệ tiện ích hơn, dần chiếm được cảm tình của người tiêu dùng trong nước. Doanh số bán hàng liên tiếp tăng và dần lần át thị phần của Honda CR-V và Ford Escape.
Đối với dòng xe của liên doanh Mỹ, tuy có mặt tại thị trường Việt Nam thuộc hàng sớm nhất nhưng chưa bao giờ Ford Escape tạo được những cơn sốt và có sức hút mạnh mẽ với người tiêu dùng. Dù có những thời điểm “một mình một chợ” nhưng mẫu xe này hiếm khi đạt doanh số trên 1.000 xe/năm.
Trong một thời gian dài, cả Honda CR-V và Ford Escape hầu như không có thay đổi đáng kể nào. Dấu ấn ghi lại trong năm 2012 đối với hai dòng trên là những chương trình ưu đãi liên tiếp xuất hiện.
Gia nhập thị trường Việt Nam muộn nhất và gần như chung một thời điểm là Mazda CX-5 và Renault Koleos. Có khá nhiều điểm tương đồng như thiết kế hiện đại và trang bị nhiều công nghệ tiện ích hỗ trợ người dùng, nhưng hai mẫu xe lại có hai số phận khác nhau.
Với Renault Koleos, chiếc xe mang thương hiệu Pháp gặp rất nhiều khó khăn trên con đường chinh phục khách hàng Việt Nam. Dù đã một lần thay đổi toàn diện cho phù hợp với văn hóa Á Đông, cùng hàng loạt các chương trình giảm giá rầm rộ (đến 200 triệu đồng), nhưng chiếc xe có xuất xứ từ Hàn Quốc chưa bao giờ đạt được doanh số bán 100 chiếc/năm.
Không ồn ào và lặng lẽ gia nhập thị trường Việt Nam, Mazda CX-5 với lợi thế thương hiệu Nhật Bản, khá dễ dàng tạo dấu ấn trong phân khúc xe đa dụng hạng trung 5 chỗ. Cũng vì thế, ngay từ những ngày đầu góp mặt, CX-5 luôn trong tình trạng cháy hàng. Cùng với đó là doanh số bán liên tục gia tăng theo từng tháng.
Tuy doanh số chưa thể so sánh với Hyundai Tucson nhưng Mazda CX-5 lại thể hiện được ưu điểm về khả năng vận hành ổn định, ít mắc lỗi và có dễ bán lại hơn bất kỳ đối thủ nào trong cùng phân khúc.
5. Xe đa dụng hạng trung 7 chỗ
- Đại diện tiêu biểu gồm Toyota Fortuner, Chevrolet Captiva, Hyundai Santa Fe, Ford Everest, Kia Carens
- Lựa chọn của VnEconomy: Toyota Fortuner
Lần đầu tiên lịch sử ngành công nghiệp ôtô Việt Nam ghi nhận một dòng xe đa dụng đứng đầu danh sách xe bán chạy nhất của năm. Trải qua một năm muôn vàn khó khăn đối đối với thị trường ôtô, Toyota Fortuner đã đánh bại toàn bộ các dòng xe ăn khách khác để leo lên “đỉnh”, một minh chứng cho thấy khoảng cách khá xa so với các đối thủ trong phân khúc xe đa dụng hạng trung 7 chỗ.
Ngoài lợi thế về thương hiệu, Toyota Fortuner thành công trong năm 2012 cũng được tiếp sức từ “thần may mắn”. Mức giá bán và tính đa dụng của Fortuner vừa “chuẩn” khung với quy định về mua sắm xe công của Chính phủ, đã vô hình giúp chiếc xe của liên doanh Nhật Bản nghiễm nhiên có được nguồn khách hàng tiềm năng là các cơ quan nhà nước và các dự án công.
Không những thế, Toyota Fortuner còn chiếm ưu thế nhờ khả năng vận hành ổn định ở nhiều loại địa hình khác nhau, và giá trị bán lại cũng cao hơn so với các đối thủ trong cùng phần khúc.
2012 cũng là năm đáng nhớ đối với Hyundai Santa Fe, chiếc xe đa dụng thành công nhất của hãng chế tạo xe hơi Hàn Quốc đã có bước đột phá và lột xác bằng một diện mạo hoàn toàn mới, để tiếp tục chinh phục khách hàng Việt Nam. Tuy nhiên, có quá ít thời gian cho Santa Fe để lại dấu ấn trong năm qua bởi thời điểm ra mắt thế hệ mới rơi vào quý 4 năm ngoái.
Giống như người anh em Ford Escape, Everest chưa bao giờ tạo được bước đột phá đáng kể nào tại thị trường Việt Nam. Chiếc xe của liên doanh Mỹ không có nhiều thay đổi trong những năm vừa qua nhưng không vì thế mà đánh mất đi tập khách hàng trung thành. Thế mạnh của Everest là cả 3 hàng ghế rộng rãi và khả năng vận hành ở địa hình phức tạp tốt hơn tất cả các đối thủ trong cùng phân khúc.
Nếu không vướng vào đợt triệu hồi do mắc lỗi ở hệ thống phanh ABS, thì thế hệ mới của Chevrolet Captiva cũng khó lòng đưa dòng xe này trở về thời đỉnh cao như cuối năm 2007. Trong khi các đối thủ liên tục đổi mới để tăng sức cạnh tranh thì chiếc xe của GM Việt Nam vẫn “nằm ngủ” trên ánh hào quang xưa.
Có kích thước nhỏ nhất trong các dòng xe trong phân khúc xe đa dụng 7 chỗ ngồi, nhưng không vì thế Kia Carens tỏ ra yếu thế. Ngoài tập khách hàng cá nhân, Kia Carens được khá nhiều doanh nghiệp kinh doanh vận tải taxi ưu ái lựa chọn. Lợi thế của chiếc xe này là mức giá khá thấp (hơn 600 triệu đồng đối với bản cao nhất) trong khi trang bị tiện nghi cũng không hề kém cạnh đối thủ nào.
6. Xe thể thao hạng trung
- Đại diện tiêu biểu gồm Toyota FT86, Hyundai Genesis Coupe, Subaru BRZ, Renault Megane, Mazda MX-5
- Lựa chọn của VnEconomy: Hyundai Genesis Coupe
Chưa năm nào có sự xuất hiện ồ ạt của các dòng xe thể thao vào thị trường nhiều như năm 2012. Không hẹn mà gặp, hầu hết các thương hiệu xe chính hãng tại Việt Nam đều chọn năm 2012 để tung ra dòng sản phẩm “kén” khách.
Khác với các dòng xe thông thường khác, những chiếc xe thể thao luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của nhiều đối tượng khác nhau, mặc dù lượng khách hàng thực sự lại rất khiêm tốn. Bởi thế, không nhiều hãng mang xe thể thao vào Việt Nam đề cao mục tiêu doanh số, mà tập chung chủ yếu vào việc tạo dựng hình ảnh và gia tăng thêm dòng sản phẩm.
Trong số những mẫu xe thể thao hạng trung xuất hiện trong nước, Renault Megane thể hiện là chiếc xe mang dáng dấp thể thao nhất từ kiểu dáng bên ngoài, thiết kế nội thất cho đến cảm giác lái. Sản xuất tại Tây Ban Nha và đạt tiêu chuẩn an toàn châu Âu là lợi thế lớn mà Renault Megane sở hữu. Tuy nhiên, sau thời gian dài đến Việt Nam, Renault Megane vẫn chưa một lần được “lăn bánh trên đường”, dù mức giá bán 1,5 tỷ đồng khá cạnh tranh so với các đối thủ khác.
Nhiều năm liền đứng nhóm đầu xe bán chạy trong phân khúc xe thể thao trên toàn thế giới, nhưng Mazda MX-5 lại rất kém duyên ở Việt Nam. Chiếc xe này tham gia vào thị trường khá lặng lẽ và cũng im hơi lặng tiếng kể từ khi ra mắt cho đến nay.
Ngược với Mazda MX-5, hai người anh em song sinh Toyota FT86 và Subaru BRZ lại liên tiếp có những màn ra mắt và giới thiệu rầm rộ. Chỉ khác nhau tên gọi nhưng Subaru BRZ lại có giá bán cao hơn Toyota FT86 gần 300 triệu đồng (giá của FT86 là 1,66 tỷ đồng). Cũng bởi thế, Toyota FT86 chiếm ưu thế hoàn toàn so với Subaru BRZ ở thị trường trong nước. Kết thúc năm 2012, sau rất nhiều các chương trình quảng bá, đã có 5 chiếc Toyota FT86 đến tay người tiêu dùng.
Lần đầu xuất hiện ở Việt Nam hồi cuối năm 2009, Hyundai Genesis Coupe đã tạo nên cơn sốt với xu hướng mới trong phân khúc xe thể thao giá rẻ. Sau 3 năm, thế hệ mới của Genesis Coupe đã có rất nhiều đổi mới từ ngoài vào trong, trong khi mức giá chỉ nhỉnh hơn chút ít so với đời trước (1,2 tỷ đồng). Lợi thế về giá và có “lịch sử” lâu hơn đã giúp Genesis Coupe có được doanh số bán tốt hơn nhiều so với Toyota FT86, cho dù màn xuất hiện của chiếc xe thể thao nhà Hyundai cũng lặng lẽ như Mazda MX-5.
Chủ đề tương tự
