Nung nấu ý định mở thớt này cũng lâu lắm rồi nhưng ngâm mãi vẫn không có đủ hứng thú để mở thớt bởi vì một khi đã bắt đầu thì phải kết thúc, mà chuyện thì dài dằng dặc như tiểu thuyết với đầy những tình tiết yêu đương giận hờn lâm ly bi đát y hệt như hành trình phục chế và độ một chiếc xe có tuổi đời ngang ngửa với tuổi của mình thành một cổ máy có thể chinh phục mọi cung đường. Nhưng trước hết tự mình phải chinh phục sự kiên nhẫn của mình đã.
* Thớt này chỉ tập trung nói về độ và phục chế các dòng xe 4WD cũ trên 20 năm nên mọi nhận xét, đánh giá có thể không phù hợp nếu đem ra so sánh với các xe đời mới. Mục đích để chia sẻ kinh nghiệm trong quá trình phục chế, đại tu và nâng cấp một dòng xe 4WD tiêu biểu.
Mọi ý kiến đóng góp xây dựng để thông tin tham khảo được chính xác hơn luôn được hoan nghênh và trân trọng.
Đầu tiên là chọn mua xe cũ, yêu cầu đặt ra cũng khá đơn giản:
1. Thuộc một trong những dòng xe offroad huyền thoại
2. SWB, 2 cầu, cầu cứng và giấy tờ đầy đủ.
Trong các dòng xe cũ thì có; trước 75: Jeep CJ5, CJ3B, Willys, Land Rover Defender, International Scout.
Sau 75 có Toyota BJ40, FJ40, BJ70.
Sẵn mê Toyota BJ/FJ40 từ nhỏ nên cuối cùng quyết định kiếm mua một chiếc BJ về để thỏa mãn thú vui bệnh hoạn của mình.
Những năm cuối thập niên 70 Việt Nam có khá nhiều BJ/FJ (BJ máy dầu 3.0, FJ máy xăng 4.2) 100% do các nước tài trợ cho các dự án chính phủ, đặc biệt trong các dự án về chăm sóc y tế cộng đồng, nông nghiệp và lâm nghiệp. Ngoài ra còn có dòng LWB như HJ 47 như con này máy dầu 4.2L 6 piston được xếp vào hàng xe tải nên hiện đã hết niên hạn sử dụng, nhiều nhất là ở nhà máy giấy Bãi Bằng - Việt Trì.
Trong tất cả các dòng xe 4WD cũ của Toyota có lẽ khó có xe nào qua nổi con HJ 47 vì cấu tạo cực kỳ bền, cầu cứng với láp to, 6 máy dầu không có điện đóm loằng ngoằng nên độ tin cây rất cao, về sau có dòng động cơ 1HZ cũng khỏe và bền tương tự. Nhược điểm là trọng lượng lớn và tua chậm lại không có turbo nên không thích hợp cho các xe thi đấu nhưng để đi offroad bình thường thì tuyệt vời.
Hiện tại trên thế giới dân chơi offroad dạng adventure vẫn thích sử dụng HJ47 độ lại đủ muôn hình vạn trạng để đi đây đó khắp thế gian.
Sau vài ba thập kỷ có nhiều thay đổi trong thiết kế xe hơi nhưng đối với những người hoài cổ, HJ 47 thực sự vẫn là một chiến binh offroad bền bỉ sau 2, 3 thập niên kể từ ngày Toyota ngưng sản xuất dòng xe này.
Quay lại với dự định ban đầu kiếm mua một con xe Toyota 2 cầu đời cũ, chạy ngược xuôi Bắc Nam chỉ thấy chiếc thì quá nát gần như không còn gì tận dụng được ngoài trừ giấy đăng ký cũ mèm đã qua gần chục người chủ không sang tên, chiếc thì không có giấy tờ, chiếc thì gác máy lung tung, chiếc thì mất cầu trước, thiếu láp sau...
... duy nhất 1 con còn khá nguyên bản, cầu láp, hộp số tạm chấp nhận được và quan trong hơn là gần như không thiếu giấy gì từ vận đơn của hãng tàu cho đến quyết định hóa giá, hóa đơn, giấy tờ liên quan tới đăng kiểm ... nhưng cũng qua 2, 3 đời chủ rồi. So ra em này là khả thi nhất.
20 năm không ngừng mơ ước cuối cùng thì thời khắc quan trọng cũng đã đến, kinh nghiêm có đủ, đam mê có thừa và nhất là nhắm đủ tiền để lao vô cuộc chơi vô tiền khoán hậu không biết đặt tên là gì luôn.
Toyota BJ40 model 1979 trước khi chia tay Hà Nội bay về phương Nam ấm áp.
Trong các dòng và 4WD vintage thì BJ/FJ40 là được chuộng nhất, kế đến là Jeep Willys, Land Rover Defender và Scout, Ford Bronco.
Hiện tại TLC không hiểu thương thảo với Toyota thế nào mà vẫn sản xuất FJ40 với trang bị của một chiếc xe hiện đại bán với giá trên dưới 100 k USD tại Mỹ.
Sự ra đời của Icon TLC vào khoản giữa năm 2007 càng làm cho quyết tâm phục chế BJ lên cao hơn bao giờ hết. Bất chấp mọi lời bàn ra tiếng vào, dồn sức làm một chiếc xe cho tử tế để đi offroad và để thỏa mãn cơn khát xe dồn nén bấy lâu.
Phần I: Tốt nghiệp trường nào cũng mất học phí.
Nếu nói một cách nào đó trình độ phục chế xe cũ của thợ Việt Nam so với thế giới chỉ là một con số 0 tròn trĩnh. Điều này có thể lý giải được do một vài nguyên nhân sau:
1. Kinh tế khó khăn, chỉ mới gần đây chơi xe cũ/xe cổ mới nổi lên thành phong trào.
2. Điều kiện tiếp cận thông tin, nguồn hàng cực kỳ hạn chế.
3. Khó khăn trong đăng kiểm, dường như khái niệm phục chế tân trang xe cũ xe cổ không tồn tại trong nhận thức của cơ quan đăng kiểm.
4. Đa số thợ đồng sơn điện máy không được đào tạo bài bản, ông trực tiếp làm thì không có được học hành trường lớp bài bản, ông học hành đàng hoàng thì ít ai đứng ra trực tiếp chà lết với dầu mỡ và bulong con tán.
Còn một tỉ lý do nữa nhưng nhiêu đó cũng đã là hạn chế cực kỳ lớn đối với những người đam mê các dòng xe cũ xe cổ.
Cái ngu đầu tiên là tin nhưng ông thợ vườn sống lâu lên lão làng, phán như thánh sống nhưng kiến thức thì lủng lổ chổ như tấm lưới mắt cáo.
Rất nhiều người tự hào trình độ thợ Việt Nam là No. 1, khéo tay lại cần cù nên cái gì làm cũng được. Đúng nhưng mà Sai!
Làm cho giống thì thợ mình là số 1, nhưng làm cho chắc, cho đúng với tỉ lệ trong lượng và chất lượng thì ... chắc còn lâu lắm mới nhìn ra được vấn đề. Cứ quan niệm to, dày sẽ chắc thì sớm muộn gì sắt vụn cũng trở về thành sắt vụn.
Bởi vậy nên một số quan niệm cần phải xem xét lại trước khi quyết định lựa chọn cho mình một chiếc xe offroad tử tế:
1. Không có tiền thì nên chọn mua xe cũ để đi offroad: Chưa chắc mua xe cũ lại tiết kiệm tiền hơn mua xe mới
2. Có tiền rồi thì chuyện làm một chiếc xe cũ thành xe tử tế để đi offroad chỉ là chuyện nhỏ: Hên xui nhưng chưa thấy ai làm được chiếc xe cũ nào tử tế đúng nghĩa để đi offroad.
Lần đầu phục chế BJ40 tất cả những gì nước ngoài có đều nhập về tất, gầm, cản, gương, đèn từ Nhật Bổn, Huê Kỳ, eBay, Fedex, UPS lũ lượt kéo về Bình Dương, còn đồng sơn, điện máy khoán trắng cho các tay thợ vườn tự phong lão luyện đảm nhiệm.
Sau 9 tháng trời kể từ ngày mua được chiếc BJ40 em nó cũng đã ra mắt lần đầu một cách tạm gọi là ấn tượng.
Danh sách đồ chơi sơ sơ giai đoạn này bao gồm:
- Khóa vi sai ARB trước sau + air compressor: 3,500 USD
- Nhíp, phuộc, quang nhíp và thanh ổn định thước lái: 2,700 USD
- Tời Warn dualforce 9,500 lbs có tích hợp bơm hơi: 1,950 USD
- Đèn spot light super offroader của Warn: 700 USD
- Ống thở Safari 430 USD
- Bộ lốp MT Super Swamper 33/12.5/R15 2,500 USD
- Mâm Procomp 1,500 USD
- Cản trước, đèn signal mới, tấm thép bảo vệ hông nhập từ Nhật 1,000 USD
Tổng chi phí cho giai đoạn này khoản gần 300 chai bao gồm đồng sơn 70 chai, còn lại là tiền đồ nhập từ nước ngoài về thông qua sự giới thiệu của ông Google.
Cái này có thể tự phong cho mình là Chuyên gia hàng đầu về độ xe offroad tốt nghiệp Đại học Google.
Vấn đề của giai đoạn này là chủ quan không tập trung phần đồng khiến chiếc xe nhìn về ngoài tuyệt đẹp nhưng không thể chịu đựng nổi sự tàn khốc của những cung đường offroad đúng nghĩa. Công sức của hàng tá con người trong phút chốc trở về vạch xuất phát, body bị xé, khung xe bị vặn, máy bị lột dên, dây điện cháy sạch, đèn đóm, mô tơ gạt nước đứt bóng. Phần sau cùng và bóng bẩy nhất là nước sơn bắt đầu xuống cấp do chất lượng bả mát tít epoxy lởm.
Đứa con tinh thần được làm bởi thợ đồng đỉnh nhất khu vực miền Đông Nam Bộ, niềm tự hào cách đây 3 tháng giờ như con bệnh ung thư từ trong ra ngoài.
Nhìn bề ngoài theo tiêu chuẩn bình thường thì đây vẫn là chiếc xe ngon nhưng để đi offroad thì đây chỉ là chiếc xe vứt đi.
Thực sự nếu nói về xe nguyên bản, BJ40 rất rất ấn tượng, sau 9 tháng nằm yên để đại phẫu em nó ra lò lập tức có chuyến chinh phục đồi cát Long Hải, chinh phục mỏm Tannobi, tham gia hạng heavy của VOC tuy nhiên thi được nửa chặng thì BTC hủy vì lý do khách quan. Đỉnh điểm là chuyến offroad 48 tiếng đồng hồ liên tục băng qua Mã Đà - Tà Lài - Nam Cát Tiên - đèo Triệu Hải - cổng trời Đà Lạt và quay về lại Sài Gòn trong vòng 48 tiếng trong tình trạng máy hoàn toàn bị lột dên ngay từ đầu đoạn Nam Cát Tiên - Bảo Lộc. Bền bỉ như động cơ B type là chuyện dường như là không tưởng.
Những hình ảnh cuối cùng trước khi em nó bước vào cuộc đại phẩu thứ 2, khoản 3 tháng sau ngày xuất xưởng lần đầu.
Quay lại vấn đề lý thuyết một chút để anh em đã, đang có ý định offroad bằng xe cũ hình dung về các vấn đề phải đối mặt với một vài hoặc toàn bộ trong quá trình đại tu và độ xe.
1. Vấn đề về giấy tờ. Gần như 100% các xe 2 cầu ngon trước đây đều từ dự án tài trợ của nước ngoài mà ra, thế nên khi thanh lý hay bị thiếu giấy này giấy nọ khiến việc sang tên chuyển vùng thường rất khó khăn. Khá nhiều xe không thể chuyển vùng được cũng vì lý do như vậy.
2 . Vấn đề về thiết kế nguyên bản. Ngay cả khi giấy tờ hoàn chỉnh xe đem về độ xong sẽ gặp hạn chế về sự fucking nguyên bản mà các cơ quan đăng kiểm đòi hỏi.
- Xe cũ thường không có trợ lực, gắn trợ lực vô coi như xe đã thay đổi thiết kế.
- Xe đời cũ đa số chỉ có thắng tang trống trước và sau, khi đi vô sình hay bị mất thắng rất nguy hiểm. Giải pháp và chế thắng dĩa trước, ngay khi nụ cười nở trên gương mặt vì đã có thắng dĩa bạn đã tự đưa mình vào danh mục xe đã thay đổi so với thiết kế nguyên bản ban đầu.
Tại sao người ta cải tiến những hạn chế để làm cho một chiếc xe an toàn hơn lại bị cấm?!?!?!
Kế đến là những vấn đề xương xẩu mà khi mua xe nếu xớn sác thì sau này sẽ lãnh đủ:
1 - Chassis bị mục, bị vặn, số khung bị mờ. Đây là vấn đề nan giải nhất trong mọi vấn đề. Ai cũng biết xe offroad cứng cáp hay không nhờ bộ khung, nếu khung đã mục, hàn vá đủ kiểu thì cho dù có làm gì đi nữa cũng không thể phục hồi được. Ở nước ngoài nơi người ta có công nghê hàn cũng như thép tốt cùng kiến thức bài bản về thiết kế chịu lực cho khung gầm thì đây chỉ là chuyện nhỏ, còn hiện tại ở Việt Nam vẫn loay hoay trong cái vòng luẩn quẩn làm cho giống và nghĩ là chắc rồi cho đến khi bạn thực sự đi offroad mới thấy cái hậu quả của sự thiếu hiểu biết về sức bền vật liệu.
2. Vấn đề kế đến là kiếm phụ tùng cho hệ truyền động, trong quá khứ, xe 2 cầu tháo bớt 1 cầu bán ve chai cho nó nhẹ xe tiết kiệm nhiên liệu thể hiện sự hiểu biết và trình chơi xe của người sở hữu. Hậu quả là nay mua phải con xe 1 cầu về chạy vạy tứ phương 4 hướng vẫn không thể nào phục chế nổi cái cầu gồm vi sai, bạc đạn, cùi thơm, dĩa, láp ngang, hub, phốt nhớt, nắp vi sai hay còn gọi là third member và cạc đăng.
Lời khuyên đưa ra là nếu không biết mình sẽ kiếm đâu ra một cầu nữa thì tốt nhất đừng xuống tiền rước của nợ 1 cầu về nhà để rồi ngày ngày ra vô đi chùa thắp hương xin trời phật phù hộ giúp con kiếm ra cầu trước.
Đó chỉ là một vài vấn đề cốt yếu cần quan tâm trước khi quyết định mua xe cũ để dọn lại đi offroad. Bắt đầu phục chế sẽ gặp nhiều vấn đề đau đầu không kém nhưng đó là những chuyện của tập sau.
