Dưới đây là bài viết hay của bác sĩ trưởng khoa bệnh nhiệt đới của bệnh viện Chợ Rẫy - TS.BS Lê Quốc Hùng. Người đã điều trị 2 ca nhiễm cha con người TQ đầu tiên ở Vietnam thành công.
CHỐT CHẶN SAU CÙNG!
Cũng giống như các loại virus gây viêm đường hô hấp khác SASR, COVID 19 có cơ chế nhiễm và gây bệnh như sau:
Sau khi đi vào vùng hầu họng, virus sẽ xâm nhập vào các tế bào niêm mạc và nhân lên, từ một con sẽ sản sinh ra hàng trăm con. Khi phát triển đủ lớn cả về số lượng và cấu trúc chúng sẽ phá vỡ tế bào để tràn lan ra ngoài và mỗi con lại tìm cách chui vào một tế bào mới. Cứ như thế chu trình phát triển được lặp lại nhiều lần và ngày càng đi sâu hơn vào cơ thể.
Giai đoạn này là giai đoạn ủ bệnh.
Đến một lúc nào đó (tuỳ thuộc vào sức khỏe mỗi người) số lượng virus đã đủ lớn để phá vỡ cơ chế tự bảo vệ của con người thì bệnh sẽ phát ra. Đây là giai đoạn phát bệnh.
Như vậy trong giai đoạn ủ bệnh, người mang virus không có triệu chứng nên người khác không thể biết. Do đó họ có khả năng âm thầm lây truyền virus sang người khác.
Để phòng tránh bị nhiễm bệnh (hay lây truyền cho người khác) chúng ta phải cố gắng ngăn chặn virus đi vào vùng hầu họng của chính mình. Đó là những phương pháp tránh tập trung chỗ đông người, đứng xa người nghi nhiễm bệnh trên 2m, đeo khẩu trang (bất cứ loại nào), thường xuyên rửa tay...vv như bộ y tế đã thông báo. Tuy nhiên, kinh nghiệm của bản thân tôi thì còn một nút chặn sau cùng phòng khi những biện pháp trên bị bỏ qua. Đây là nút chặn vô cùng quan trọng mặc dù cũng đã được nhắc tới nhưng có thể việc thực hiện chưa đúng và đủ.
Nút chặn sau cùng đó là việc súc họng (súc họng chứ không phải súc miệng) với dung dịch sát khuẩn. Một khi virus vượt qua được những bức “tường lửa” nêu trên thì dung dịch sát khuẩn hầu họng sẽ đón sẵn để tiêu diệt nó. Và khi các virus sau khi nhân lên phá vỡ tế bào chui ra ngoài thì dung dịch sát khuẩn cũng đợi sẵn để tiêu diệt nó. Như vậy kể cả người chưa nhiễm và người đã nhiễm thì dung dịch sát khuẩn hầu họng sẽ là cứu cánh sau cùng phòng chống nhiễm bệnh cũng như phát tán bệnh.
Việc dùng dung dịch sát khuẩn vùng hầu họng để súc miệng cũng cần phải đúng cách mới hiệu quả. Có những loại dung dịch sát khuẩn có khả năng diệt được virus nhưng cũng có những loại không. Và mỗi loại dung dịch có khả năng diệt virus trong những khoảng thời gian khác nhau, có loại kéo dài 1-2 giờ sau khi súc họng nhưng có loại dài hơn 4 giờ. Các bạn chú ý xem kỹ hướng dẫn của nhà sản xuất. Tuy nhiên có một số nguyên tắc cơ bản sau:
1/ Phải súc họng chứ không súc miệng. Có nghĩa là ráng để dung dịch xuống sâu nhất vùng cổ họng mà bạn có thể chịu được.
2/ Không cần quá nhiều trong một lần súc, khoảng 5ml là đủ. Càng nhiều các bạn càng khó đưa dung dịch xuống sâu vùng hầu họng.
3/ Súc họng trước khi đi ra ngoài, và ngay khi từ ngoài về nhà (hay ngay khi tiếp xúc gần với người khác). Nếu trên máy bay thì nên súc mỗi 3 giờ (với chlohexidin) hay ngay sau khi ăn.
4/ Trong vùng có dịch thì súc định kỳ theo thời gian tác dụng của mỗi loại dung dịch.
5/ Đừng chủ quan nghĩ rằng nút chặn sau cùng này thay thế được các biện pháp khác. Hiệu quả của việc phòng bệnh là sự phối hợp đồng bộ tất cả những biện pháp mà đã ghi ở trên.
Chúc tất cả các bạn khỏe, phòng bệnh tốt.
P/s: Xin chia sẻ thêm cách súc họng. Mỗi lần khoảng 2 phút, trong đó có ba lần đưa xuống họng mỗi lần khoảng 15 giây. Sau khi súc xong để nguyên không súc lại bằng nước.
( BS LQH)
- Phần của anh bạn MNH viết thêm:
Không nên dùng dài hạn. Nhiều nhất 2 tuần và ngưng 1 - 2 tuần rồi dùng lại
3) Ngoài ra các bạn có thể súc họng với nước muối ấm ( không cần pha quá mặn) hay nước muối bicarbonat thì đỡ tốn kém và lành hơn nhưng dĩ nhiên khả năng sát khuẩn nhẹ hơn và không giữ tác dụng kéo dài trong vùng họng.
Tuy nhiên bạn phải tuân thủ đúng cách dùng và không quên các biện pháp phòng chống nhiễm bệnh khác nhé.
CHỐT CHẶN SAU CÙNG!
Cũng giống như các loại virus gây viêm đường hô hấp khác SASR, COVID 19 có cơ chế nhiễm và gây bệnh như sau:
Sau khi đi vào vùng hầu họng, virus sẽ xâm nhập vào các tế bào niêm mạc và nhân lên, từ một con sẽ sản sinh ra hàng trăm con. Khi phát triển đủ lớn cả về số lượng và cấu trúc chúng sẽ phá vỡ tế bào để tràn lan ra ngoài và mỗi con lại tìm cách chui vào một tế bào mới. Cứ như thế chu trình phát triển được lặp lại nhiều lần và ngày càng đi sâu hơn vào cơ thể.
Giai đoạn này là giai đoạn ủ bệnh.
Đến một lúc nào đó (tuỳ thuộc vào sức khỏe mỗi người) số lượng virus đã đủ lớn để phá vỡ cơ chế tự bảo vệ của con người thì bệnh sẽ phát ra. Đây là giai đoạn phát bệnh.
Như vậy trong giai đoạn ủ bệnh, người mang virus không có triệu chứng nên người khác không thể biết. Do đó họ có khả năng âm thầm lây truyền virus sang người khác.
Để phòng tránh bị nhiễm bệnh (hay lây truyền cho người khác) chúng ta phải cố gắng ngăn chặn virus đi vào vùng hầu họng của chính mình. Đó là những phương pháp tránh tập trung chỗ đông người, đứng xa người nghi nhiễm bệnh trên 2m, đeo khẩu trang (bất cứ loại nào), thường xuyên rửa tay...vv như bộ y tế đã thông báo. Tuy nhiên, kinh nghiệm của bản thân tôi thì còn một nút chặn sau cùng phòng khi những biện pháp trên bị bỏ qua. Đây là nút chặn vô cùng quan trọng mặc dù cũng đã được nhắc tới nhưng có thể việc thực hiện chưa đúng và đủ.
Nút chặn sau cùng đó là việc súc họng (súc họng chứ không phải súc miệng) với dung dịch sát khuẩn. Một khi virus vượt qua được những bức “tường lửa” nêu trên thì dung dịch sát khuẩn hầu họng sẽ đón sẵn để tiêu diệt nó. Và khi các virus sau khi nhân lên phá vỡ tế bào chui ra ngoài thì dung dịch sát khuẩn cũng đợi sẵn để tiêu diệt nó. Như vậy kể cả người chưa nhiễm và người đã nhiễm thì dung dịch sát khuẩn hầu họng sẽ là cứu cánh sau cùng phòng chống nhiễm bệnh cũng như phát tán bệnh.
Việc dùng dung dịch sát khuẩn vùng hầu họng để súc miệng cũng cần phải đúng cách mới hiệu quả. Có những loại dung dịch sát khuẩn có khả năng diệt được virus nhưng cũng có những loại không. Và mỗi loại dung dịch có khả năng diệt virus trong những khoảng thời gian khác nhau, có loại kéo dài 1-2 giờ sau khi súc họng nhưng có loại dài hơn 4 giờ. Các bạn chú ý xem kỹ hướng dẫn của nhà sản xuất. Tuy nhiên có một số nguyên tắc cơ bản sau:
1/ Phải súc họng chứ không súc miệng. Có nghĩa là ráng để dung dịch xuống sâu nhất vùng cổ họng mà bạn có thể chịu được.
2/ Không cần quá nhiều trong một lần súc, khoảng 5ml là đủ. Càng nhiều các bạn càng khó đưa dung dịch xuống sâu vùng hầu họng.
3/ Súc họng trước khi đi ra ngoài, và ngay khi từ ngoài về nhà (hay ngay khi tiếp xúc gần với người khác). Nếu trên máy bay thì nên súc mỗi 3 giờ (với chlohexidin) hay ngay sau khi ăn.
4/ Trong vùng có dịch thì súc định kỳ theo thời gian tác dụng của mỗi loại dung dịch.
5/ Đừng chủ quan nghĩ rằng nút chặn sau cùng này thay thế được các biện pháp khác. Hiệu quả của việc phòng bệnh là sự phối hợp đồng bộ tất cả những biện pháp mà đã ghi ở trên.
Chúc tất cả các bạn khỏe, phòng bệnh tốt.
P/s: Xin chia sẻ thêm cách súc họng. Mỗi lần khoảng 2 phút, trong đó có ba lần đưa xuống họng mỗi lần khoảng 15 giây. Sau khi súc xong để nguyên không súc lại bằng nước.
( BS LQH)
- Phần của anh bạn MNH viết thêm:
- Nước súc họng loại nào có ethanol hoặc có alcohol nhé bạn.
- Ở Vn có NƯỚC SÚC MIỆNG SÁT TRÙNG Chlohexidin 0,12% và Povidone Iodine 1% có hiệu quả khá tốt (bạn coi trong thành phần nhé).
Không nên dùng dài hạn. Nhiều nhất 2 tuần và ngưng 1 - 2 tuần rồi dùng lại
3) Ngoài ra các bạn có thể súc họng với nước muối ấm ( không cần pha quá mặn) hay nước muối bicarbonat thì đỡ tốn kém và lành hơn nhưng dĩ nhiên khả năng sát khuẩn nhẹ hơn và không giữ tác dụng kéo dài trong vùng họng.
Tuy nhiên bạn phải tuân thủ đúng cách dùng và không quên các biện pháp phòng chống nhiễm bệnh khác nhé.
