Tâm thư gửi Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc NHNN
Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính (VAFI) vừa gửi một lá thư đặc biệt tới hai vị lãnh đạo của ngành tài chính, yêu cầu cải tổ mạnh mẽ, trong đó có việc đưa lãi suất về 12%, thay đổi cách quản lý vàng và cắt giảm tới 20% ngân hàng cổ phần.
Lá thư do ông Nguyễn Hoàng Hải, Tổng thư ký Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính (VAFI) ký. Theo lời mở đầu của lá thư này, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước ở bất kỳ quốc gia nào cũng là những thành viên quan trọng nhất đối với sự ổn định, phát triển kinh tế. Điều đó gắn liền với tài điều hành lãnh đạo của các Bộ trưởng bộ Tài chính và Thống đốc Ngân hàng. Do đó, VAFI cho rằng, việc các tân bộ trưởng và tân Thống đốc ngân hàng hoàn thành nhiệm vụ trong nhiệm kỳ của mình hay không là phải gắn với những mục tiêu cụ thể trong ngành mình phụ trách.
Hạ lãi suất 12% mới là hoàn thành nhiệm vụ
Đầu tiên, theo VAFI, tiêu chí số 1 cho Tân Bộ trưởng bộ Tài chính và Tân thống đốc ngân hàng là phải đưa mức lãi suất cho vay hàng năm về mức 12%/năm. Đây là một chỉ tiêu tổng hợp, một mục tiêu chiến lược phải đạt được mới gọi là hoàn thành nhiệm vụ.
VAFI nhận định, đưa lãi suất về mức 12%/năm là rất khó trong bối cảnh hiện nay và khó khi các bộ trưởng không xác định đầy đủ hệ thống giải pháp đồng bộ để thực thi. Tuy nhiên, đây là mức lãi suất đã từng tồn tại năm 2003-2007. Các năm 2006-2007 là thời kỳ hoàng kim của thị trường chứng khoán, lãi suất cho vay đã có lúc xuống tới mức 8-10%/năm, là lúc tiền đi tìm dự án chứ không phải dự án đi tìm tiền như hiện nay.
Nếu hạ được lãi suất về 12% một cách bền vững thì nhiều chỉ tiêu kinh tế vĩ mô sẽ thực hiện tốt như tốc độ tăng trưởng GDP, kiểm soát lạm phát, giảm bội chi ngân sách, ổn định thị trường ngoại hối…
Tuy nhiên, muốn thực hiện được mục tiêu sống còn này, theo VAFI, các Tân Bộ trưởng và Tân Thống đốc phải thực hiện được các giải pháp đồng bộ về tiền tệ, lãi suất, vàng, chứng khoán...
VAFI đã đưa ra 4 kiến nghị chung cho vị tân bộ trưởng Tài chính và tân thống đốc Ngân hàng Nhà nước, 5 góp ý cho tân Thống đốc và 4 góp ý cho tân Bộ trưởng Tài chính.
Chứng khoán yếu kém là do điều hành kém
Thứ nhất, hai vị lãnh đạo mới cần phải có cơ chế thu hút dòng tiền nhàn rỗi trong dân chúng đổ vào ngân hàng và thị trường chứng khoán, đồng thời có cơ chế chặn dòng tiền này đổ vào vàng và ngoại tệ.
Bởi theo VAFI, hiện nay, dòng tiền nhàn rỗi này đổ vào ngân hàng và chứng khoán mới chỉ đạt 35%, còn lại là đổ vào các kênh không có lợi lâu dài cho nền kinh tế. Tại các nước, lãi suất huy động và cho vay thấp hơn nước ta từ 4-5 lần, bởi họ có chính sách hoàn thảo hướng 90% dòng tiền vào ngân hàng và chứng khoán với cơ cấu 7 phần vào ngân hàng, 3 phần vào chứng khoán.
Đối với chứng khoán, VAFI khẩn thiết đề nghị Tân bộ trưởng Tài chính quan tâm đặc biệt tới thị trường này vì cho rằng, đó là mặt trận kinh tế hàng đầu. Qua thị trường chứng khoán, hệ thống doanh nghiệp, ngân hàng mới được bơm vốn, tăng khả năng tài chính và từ đó có cơ hội giảm giá thành, giảm lãi suất.
Tuy nhiên, hiện nay, thị trường này đang quá èo uột, niềm tin của nhà đầu tư, tính thanh khoản gần như đã bị vô hiệu hóa. Những bất ổn vĩ mô vừa qua tác động tới thị trường chứng khoán chỉ là một phần mà chủ yếu, nguyên nhân là do sự chỉ đạo quản lý yếu kém từ lãnh đạo Bộ Tài chính phụ trách lĩnh vực chứng khoán đến hoạt động kém hiệu quả và không có tầm nhìn của lãnh đạo Ủy ban chứng khoán Nhà nước.
Cần chấm dứt cung cách quản lý xuất- nhập vàng
Với 65% vốn còn lại ở Việt Nam, hiệp hội các nhà đầu tư tài chính cho hay, hiện đang đổ vào các kênh bất lợi cho nền kinh tế, đó là vàng, tiền tệ. Bởi, đầu tư vào vàng là dòng vốn chết, không đưa vào sản xuất được.
Tuy nhiên, kinh doanh vàng hay đầu tư vàng miếng hiện nay ở Việt Nam lại thoải mái tự do, không cần giấy phép của ngành, không thu thuế cá nhân kinh doanh vàng. Thậm chí, vàng có thể coi như ngoại tệ nhưng chỉ ngoại tệ thì bị cấm mua bán tự do, còn vàng vẫn kinh doanh bình thường thì làm sao có thể bình ổn thị trường ngoại hối? Trong khi đó, các cá nhân kinh doanh chứng khoán lại phải chịu 2 loại thuế là thuế cổ tức và thuế chuyển nhượng chứng khoán.
Vì lẽ đó, nhiệm vụ cụ thể của Tân Thống đốc là phải chấn chỉnh kiểm soát được thị trường vàng, chấm dứt cung cách quản lý kiểu cho xuất rồi lại cho nhập vàng như hiện nay.
Về thị trường ngoại hối, VAFI góp ý Tân thống đốc phải nhanh chóng thu hẹp đối tượng cho vay ngoại tệ, tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi ngoại tệ, hạ lãi suất tiền gửi ngoại tệ trong dân cư xuống còn 1%.
Cắt giảm tới 15-20% ngân hàng cổ phần?
Ngoài ra, hiệp hội cho rằng, phải tái cấu trúc hệ thống ngân hàng một cách lành mạnh. Muốn vậy, cần giảm 15-20% số lượng các ngân hàng thương mại cổ phần bằng việc sáp nhập, hợp nhất, giải thể và quốc hữu hóa thông qua việc các ngân hàng cổ phần nhà nước thâu tóm.
Đặc biệt, tuyệt đối không cho thành lập các công ty kinh doanh vàng, bảo hiểm, tài chính thuộc ngân hàng vì không hiểu quả. Bên cạnh đó, có thể tăng tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài trong ngân hàng tại Việt Nam lên mức 35% vốn điều lệ và cho phép nhóm nhà đầu tư này được mua cổ phần không qua biểu quyết lên tới 10% vốn điều lệ.
Ngành tài chính và ngân hàng nên cùng nhau xúc tiến việc điều tra các khoản nợ xấu trong ngân hàng chưa có số liệu chính xác, từ đó mới mau chóng giải quyết tình trạng nợ xấu ở một số ngành.
Liên quan công tác nhân sự, VAFI rất thẳng thắn cho rằng: “có hàng ngàn vấn đề tồn tại trong ngành tài chính, ngân hàng… Đội ngũ tham mưu, giúp việc hiện nay cho ngành tài chính, ngân hàng nhìn chung chậm đổi mới, bảo thủ, chưa đạt yêu cầu hội nhập. Thậm chí, VAFI nhấn mạnh: Người làm cỗ, tức những người có sáng kiến, làm việc hiệu quả thì ít, người ăn cỗ thì nhiều. Nhiều lãnh đạo chỉ biết phán mà lại hay phán sai.
VAFI đề nghị các bộ trưởng, thống đốc phải chú trọng nhân tài trong khâu tuyển dụng, thay thế những cán bộ lãnh đạo không có tầm nhìn, yếu kém về năng lực hoạch định chính sách. Đồng thời, các bộ trường cần đi thực tế, lắng nghe chọn lọc các ý kiến phản biện trong công luận.
Ngoài ra, lá thư của VAFI còn kiến nghị một số điểm về chính sách thuế và cải tổ quản trị khối DNNN. Các công ty mà hiện nay NN nắm giữ 99% vốn cần phải chuyển thành các công ty công chúng, có chế độ công bố thông tin minh bạch. Chủ sở hữu cần phải yêu cầu các công ty này hoạt động có lãi và nộp cổ tức về ngân sách. Với khoảng 90% DNNN thực hiện theo mô hình này thì ước số cổ tức thu về sẽ đạt khoảng 10% tổng thu ngân sách.
Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính (VAFI) vừa gửi một lá thư đặc biệt tới hai vị lãnh đạo của ngành tài chính, yêu cầu cải tổ mạnh mẽ, trong đó có việc đưa lãi suất về 12%, thay đổi cách quản lý vàng và cắt giảm tới 20% ngân hàng cổ phần.
Lá thư do ông Nguyễn Hoàng Hải, Tổng thư ký Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính (VAFI) ký. Theo lời mở đầu của lá thư này, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước ở bất kỳ quốc gia nào cũng là những thành viên quan trọng nhất đối với sự ổn định, phát triển kinh tế. Điều đó gắn liền với tài điều hành lãnh đạo của các Bộ trưởng bộ Tài chính và Thống đốc Ngân hàng. Do đó, VAFI cho rằng, việc các tân bộ trưởng và tân Thống đốc ngân hàng hoàn thành nhiệm vụ trong nhiệm kỳ của mình hay không là phải gắn với những mục tiêu cụ thể trong ngành mình phụ trách.
Hạ lãi suất 12% mới là hoàn thành nhiệm vụ
Đầu tiên, theo VAFI, tiêu chí số 1 cho Tân Bộ trưởng bộ Tài chính và Tân thống đốc ngân hàng là phải đưa mức lãi suất cho vay hàng năm về mức 12%/năm. Đây là một chỉ tiêu tổng hợp, một mục tiêu chiến lược phải đạt được mới gọi là hoàn thành nhiệm vụ.
VAFI nhận định, đưa lãi suất về mức 12%/năm là rất khó trong bối cảnh hiện nay và khó khi các bộ trưởng không xác định đầy đủ hệ thống giải pháp đồng bộ để thực thi. Tuy nhiên, đây là mức lãi suất đã từng tồn tại năm 2003-2007. Các năm 2006-2007 là thời kỳ hoàng kim của thị trường chứng khoán, lãi suất cho vay đã có lúc xuống tới mức 8-10%/năm, là lúc tiền đi tìm dự án chứ không phải dự án đi tìm tiền như hiện nay.
Nếu hạ được lãi suất về 12% một cách bền vững thì nhiều chỉ tiêu kinh tế vĩ mô sẽ thực hiện tốt như tốc độ tăng trưởng GDP, kiểm soát lạm phát, giảm bội chi ngân sách, ổn định thị trường ngoại hối…
Tuy nhiên, muốn thực hiện được mục tiêu sống còn này, theo VAFI, các Tân Bộ trưởng và Tân Thống đốc phải thực hiện được các giải pháp đồng bộ về tiền tệ, lãi suất, vàng, chứng khoán...
VAFI đã đưa ra 4 kiến nghị chung cho vị tân bộ trưởng Tài chính và tân thống đốc Ngân hàng Nhà nước, 5 góp ý cho tân Thống đốc và 4 góp ý cho tân Bộ trưởng Tài chính.
Chứng khoán yếu kém là do điều hành kém
Thứ nhất, hai vị lãnh đạo mới cần phải có cơ chế thu hút dòng tiền nhàn rỗi trong dân chúng đổ vào ngân hàng và thị trường chứng khoán, đồng thời có cơ chế chặn dòng tiền này đổ vào vàng và ngoại tệ.
Bởi theo VAFI, hiện nay, dòng tiền nhàn rỗi này đổ vào ngân hàng và chứng khoán mới chỉ đạt 35%, còn lại là đổ vào các kênh không có lợi lâu dài cho nền kinh tế. Tại các nước, lãi suất huy động và cho vay thấp hơn nước ta từ 4-5 lần, bởi họ có chính sách hoàn thảo hướng 90% dòng tiền vào ngân hàng và chứng khoán với cơ cấu 7 phần vào ngân hàng, 3 phần vào chứng khoán.
Đối với chứng khoán, VAFI khẩn thiết đề nghị Tân bộ trưởng Tài chính quan tâm đặc biệt tới thị trường này vì cho rằng, đó là mặt trận kinh tế hàng đầu. Qua thị trường chứng khoán, hệ thống doanh nghiệp, ngân hàng mới được bơm vốn, tăng khả năng tài chính và từ đó có cơ hội giảm giá thành, giảm lãi suất.
Tuy nhiên, hiện nay, thị trường này đang quá èo uột, niềm tin của nhà đầu tư, tính thanh khoản gần như đã bị vô hiệu hóa. Những bất ổn vĩ mô vừa qua tác động tới thị trường chứng khoán chỉ là một phần mà chủ yếu, nguyên nhân là do sự chỉ đạo quản lý yếu kém từ lãnh đạo Bộ Tài chính phụ trách lĩnh vực chứng khoán đến hoạt động kém hiệu quả và không có tầm nhìn của lãnh đạo Ủy ban chứng khoán Nhà nước.
Cần chấm dứt cung cách quản lý xuất- nhập vàng
Với 65% vốn còn lại ở Việt Nam, hiệp hội các nhà đầu tư tài chính cho hay, hiện đang đổ vào các kênh bất lợi cho nền kinh tế, đó là vàng, tiền tệ. Bởi, đầu tư vào vàng là dòng vốn chết, không đưa vào sản xuất được.
Tuy nhiên, kinh doanh vàng hay đầu tư vàng miếng hiện nay ở Việt Nam lại thoải mái tự do, không cần giấy phép của ngành, không thu thuế cá nhân kinh doanh vàng. Thậm chí, vàng có thể coi như ngoại tệ nhưng chỉ ngoại tệ thì bị cấm mua bán tự do, còn vàng vẫn kinh doanh bình thường thì làm sao có thể bình ổn thị trường ngoại hối? Trong khi đó, các cá nhân kinh doanh chứng khoán lại phải chịu 2 loại thuế là thuế cổ tức và thuế chuyển nhượng chứng khoán.
Vì lẽ đó, nhiệm vụ cụ thể của Tân Thống đốc là phải chấn chỉnh kiểm soát được thị trường vàng, chấm dứt cung cách quản lý kiểu cho xuất rồi lại cho nhập vàng như hiện nay.
Về thị trường ngoại hối, VAFI góp ý Tân thống đốc phải nhanh chóng thu hẹp đối tượng cho vay ngoại tệ, tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi ngoại tệ, hạ lãi suất tiền gửi ngoại tệ trong dân cư xuống còn 1%.
Cắt giảm tới 15-20% ngân hàng cổ phần?
Ngoài ra, hiệp hội cho rằng, phải tái cấu trúc hệ thống ngân hàng một cách lành mạnh. Muốn vậy, cần giảm 15-20% số lượng các ngân hàng thương mại cổ phần bằng việc sáp nhập, hợp nhất, giải thể và quốc hữu hóa thông qua việc các ngân hàng cổ phần nhà nước thâu tóm.
Đặc biệt, tuyệt đối không cho thành lập các công ty kinh doanh vàng, bảo hiểm, tài chính thuộc ngân hàng vì không hiểu quả. Bên cạnh đó, có thể tăng tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài trong ngân hàng tại Việt Nam lên mức 35% vốn điều lệ và cho phép nhóm nhà đầu tư này được mua cổ phần không qua biểu quyết lên tới 10% vốn điều lệ.
Ngành tài chính và ngân hàng nên cùng nhau xúc tiến việc điều tra các khoản nợ xấu trong ngân hàng chưa có số liệu chính xác, từ đó mới mau chóng giải quyết tình trạng nợ xấu ở một số ngành.
Liên quan công tác nhân sự, VAFI rất thẳng thắn cho rằng: “có hàng ngàn vấn đề tồn tại trong ngành tài chính, ngân hàng… Đội ngũ tham mưu, giúp việc hiện nay cho ngành tài chính, ngân hàng nhìn chung chậm đổi mới, bảo thủ, chưa đạt yêu cầu hội nhập. Thậm chí, VAFI nhấn mạnh: Người làm cỗ, tức những người có sáng kiến, làm việc hiệu quả thì ít, người ăn cỗ thì nhiều. Nhiều lãnh đạo chỉ biết phán mà lại hay phán sai.
VAFI đề nghị các bộ trưởng, thống đốc phải chú trọng nhân tài trong khâu tuyển dụng, thay thế những cán bộ lãnh đạo không có tầm nhìn, yếu kém về năng lực hoạch định chính sách. Đồng thời, các bộ trường cần đi thực tế, lắng nghe chọn lọc các ý kiến phản biện trong công luận.
Ngoài ra, lá thư của VAFI còn kiến nghị một số điểm về chính sách thuế và cải tổ quản trị khối DNNN. Các công ty mà hiện nay NN nắm giữ 99% vốn cần phải chuyển thành các công ty công chúng, có chế độ công bố thông tin minh bạch. Chủ sở hữu cần phải yêu cầu các công ty này hoạt động có lãi và nộp cổ tức về ngân sách. Với khoảng 90% DNNN thực hiện theo mô hình này thì ước số cổ tức thu về sẽ đạt khoảng 10% tổng thu ngân sách.
