Trong mấy vòng đua gần đây, ta đã được chứng kiến sự thành bại của 1 chiếc xe có sự đóng góp như thế nào từ bộ lốp xe, hy vọng bài dịch này giúp ta hiểu thêm phần nào về chúng.
Sẽ là không quá khi nhận xét chiếc xe F1 là một sản phẩm tuyệt tác về công nghệ và khi nhắc đến nó ta hay chú ý tới sự phát triển của các thiết kế khí động học, cấu trúc cũng như vật liệu chế tạo chassis, động cơ mà quên mất 1 điều rằng bộ lốp lại có tiếng nói quyết định cuối cùng. Thực tế là 1 chiếc xe trung bình nhưng có 1 bộ lốp hoàn hảo, phù hợp với cung đường thì có thể đạt thành tích tốt nếu không nói là rất tốt, nhưng với 1 bộ lốp tồi thì dù có là chiếc xe nhanh nhất cũng không có lấy 1 cơ hộ dù nhỏ để giành chiến thắng.
Mặc dù có những kế thừa về công nghệ giữa xe F1 và xe thương mại, lốp của F1 vẫn là 1 thứ quá xa xỉ đối với bất kỳ chiếc xe thương mại nào. Chiếc lốp thông thường cho xe thương mại có cấu tạo bao gồm nhiều lớp đai chịu lực bằng kim loại với mục đích tạo độ bền cho lốp lên đến trên 16,000 km. Lốp cho xe F1 được thiết kế để tồn tại trên quãng đường không quá 200 km và như các bộ phận khác trên xe, lốp cũng được thiết kế nhẹ và có sức chịu đựng tối đa. Điều đó đồng nghĩa với việc lớp nylon và polyester được dệt theo một cấu trúc phức tạp đặc biệt để có thể chịu được áp lực lớn hơn rất nhiều xo với lốp thông thường và trong điều kiện vận hành của 1 chiếc F1 lốp sẽ phải chịu 1 lực ép lên đến 1 tấn từ downforce sản sinh từ chính chiếc xe.
Lốp xe F1 được chế tạo từ loại cao su có thành phần rất mềm, thành phần mềm giúp lốp cho độ bám đường rất tốt nhưng ngược lại chúng rất nhanh mòn. Lốp xe F1 vận hành tốt nhất ở nhiệt độ cao, ví dụ như loại lốp “khô” được thiết kế để vận hành tốt nhất ở nhiệt độ trong khoảng từ 90oC đến 110oC. Để đảm bảo áp suất lốp không thay đổi ngay cả khi nhiệt độ vận hành thay đổi, các đội đua dùng 1 hỗn hợp khí đặc biệt ở dạng trơ thay vì dùng không khí thông thường.
Ở những năm 60 khi các đội đua và hãng sản xuất lốp nhận thấy rằng, nếu bỏ các hoa trên lốp sẽ làm diện tích mặt tiếp xúc của lốp với mặt đường tăng lên, sau đó loại lốp có tên lóng “slick” được giới thiệu và đưa vào sử dụng. Xe F1 dùng loại lốp này cho đến khi FIA thay đổi các quy định về lốp vào năm 1998 nhằm tăng sự hấp dẫn của môn thể thao này bằng cách giảm tốc độ khi vào cua của xe. Đó là lý do vì sao lốp F1 ngày nay chỉ có 4 đường vân. FIA quy định lốp phải có 4 vân liên tiếp sâu ít nhất 2.5 mm và cách nhau 50 mm. Thay đổi này tạo thêm nhiều khó khăn cho các hãng sản xuất lốp cho F1 bởi 4 đường vân sẽ làm giảm khả năng sử dụng thành phần cao su mềm khi sản xuất.
Độ mềm và cứng của lốp thay đổi tùy thuộc vào điều kiện mặt đường của mỗi chặng đua. Hai cấu hình sẽ được đưa cho các đội chọn lựa trước mỗi chặng đua và khi đã chọn loại mềm hơn hay cứng hơn thì đội sẽ phải dùng cấu hình đó trong suốt chặng. Độ mềm của lốp được thay đổi khi nhà sản xuất thay đổi các phụ gia trộn lẫn vào cao su. Ba thành phần phụ gia chính được dùng là carbon, sulphur và dầu. Thông thường, càng nhiều dầu trong thành phần cao su, lốp sẽ mềm hơn.
Loại lốp “Intermediate” và “wet” có vân lốp như các loại lốp thông thường nhằm giảm ảnh hưởng của nước mưa trên mặt đường khi xe đua trong điều kiện trời mưa. Một trong những tình huống khó chịu nhất với các tay đua đó là hiện tượng “lướt ván”, hiện tượng này xảy ra khi lốp không đủ khả năng “rẽ” nước khiến nước nằm giữa mặt đường và lốp xe, khi đó chiếc xe thực sự “nổi” trên nước. Điều này khiến độ bàm đường bị mất khiến chiếc xe sẽ rất khó điều khiển. Các vân trên 2 loại lốp kêt trên được thiết kế để “rẽ” được 1 lượng nước tối đa trong 1 khoảng thời gian tối thiểu qua đó tăng tối đa ma sát giữa lốp và mặt đường.
Sẽ là không quá khi nhận xét chiếc xe F1 là một sản phẩm tuyệt tác về công nghệ và khi nhắc đến nó ta hay chú ý tới sự phát triển của các thiết kế khí động học, cấu trúc cũng như vật liệu chế tạo chassis, động cơ mà quên mất 1 điều rằng bộ lốp lại có tiếng nói quyết định cuối cùng. Thực tế là 1 chiếc xe trung bình nhưng có 1 bộ lốp hoàn hảo, phù hợp với cung đường thì có thể đạt thành tích tốt nếu không nói là rất tốt, nhưng với 1 bộ lốp tồi thì dù có là chiếc xe nhanh nhất cũng không có lấy 1 cơ hộ dù nhỏ để giành chiến thắng.
Mặc dù có những kế thừa về công nghệ giữa xe F1 và xe thương mại, lốp của F1 vẫn là 1 thứ quá xa xỉ đối với bất kỳ chiếc xe thương mại nào. Chiếc lốp thông thường cho xe thương mại có cấu tạo bao gồm nhiều lớp đai chịu lực bằng kim loại với mục đích tạo độ bền cho lốp lên đến trên 16,000 km. Lốp cho xe F1 được thiết kế để tồn tại trên quãng đường không quá 200 km và như các bộ phận khác trên xe, lốp cũng được thiết kế nhẹ và có sức chịu đựng tối đa. Điều đó đồng nghĩa với việc lớp nylon và polyester được dệt theo một cấu trúc phức tạp đặc biệt để có thể chịu được áp lực lớn hơn rất nhiều xo với lốp thông thường và trong điều kiện vận hành của 1 chiếc F1 lốp sẽ phải chịu 1 lực ép lên đến 1 tấn từ downforce sản sinh từ chính chiếc xe.
Lốp xe F1 được chế tạo từ loại cao su có thành phần rất mềm, thành phần mềm giúp lốp cho độ bám đường rất tốt nhưng ngược lại chúng rất nhanh mòn. Lốp xe F1 vận hành tốt nhất ở nhiệt độ cao, ví dụ như loại lốp “khô” được thiết kế để vận hành tốt nhất ở nhiệt độ trong khoảng từ 90oC đến 110oC. Để đảm bảo áp suất lốp không thay đổi ngay cả khi nhiệt độ vận hành thay đổi, các đội đua dùng 1 hỗn hợp khí đặc biệt ở dạng trơ thay vì dùng không khí thông thường.
Ở những năm 60 khi các đội đua và hãng sản xuất lốp nhận thấy rằng, nếu bỏ các hoa trên lốp sẽ làm diện tích mặt tiếp xúc của lốp với mặt đường tăng lên, sau đó loại lốp có tên lóng “slick” được giới thiệu và đưa vào sử dụng. Xe F1 dùng loại lốp này cho đến khi FIA thay đổi các quy định về lốp vào năm 1998 nhằm tăng sự hấp dẫn của môn thể thao này bằng cách giảm tốc độ khi vào cua của xe. Đó là lý do vì sao lốp F1 ngày nay chỉ có 4 đường vân. FIA quy định lốp phải có 4 vân liên tiếp sâu ít nhất 2.5 mm và cách nhau 50 mm. Thay đổi này tạo thêm nhiều khó khăn cho các hãng sản xuất lốp cho F1 bởi 4 đường vân sẽ làm giảm khả năng sử dụng thành phần cao su mềm khi sản xuất.
Độ mềm và cứng của lốp thay đổi tùy thuộc vào điều kiện mặt đường của mỗi chặng đua. Hai cấu hình sẽ được đưa cho các đội chọn lựa trước mỗi chặng đua và khi đã chọn loại mềm hơn hay cứng hơn thì đội sẽ phải dùng cấu hình đó trong suốt chặng. Độ mềm của lốp được thay đổi khi nhà sản xuất thay đổi các phụ gia trộn lẫn vào cao su. Ba thành phần phụ gia chính được dùng là carbon, sulphur và dầu. Thông thường, càng nhiều dầu trong thành phần cao su, lốp sẽ mềm hơn.
Loại lốp “Intermediate” và “wet” có vân lốp như các loại lốp thông thường nhằm giảm ảnh hưởng của nước mưa trên mặt đường khi xe đua trong điều kiện trời mưa. Một trong những tình huống khó chịu nhất với các tay đua đó là hiện tượng “lướt ván”, hiện tượng này xảy ra khi lốp không đủ khả năng “rẽ” nước khiến nước nằm giữa mặt đường và lốp xe, khi đó chiếc xe thực sự “nổi” trên nước. Điều này khiến độ bàm đường bị mất khiến chiếc xe sẽ rất khó điều khiển. Các vân trên 2 loại lốp kêt trên được thiết kế để “rẽ” được 1 lượng nước tối đa trong 1 khoảng thời gian tối thiểu qua đó tăng tối đa ma sát giữa lốp và mặt đường.
Last edited by a moderator:
Chủ đề tương tự
