Em lập thớt này mong đóng góp chút ít thông tin với những bác chưa có điều kiện thời gian để tìm hiểu về âm thanh stereo và âm thanh stereo trên xe nói riêng
Mọi ý kiến phản hồi, bổ xung của tất cả các bác sẽ giúp em có thêm được những điều chưa biết hoặc chưa hiểu hết trong lĩnh vực này.
Thank you and regards!
1. Mono và Phantom Centrer
Mono
Nếu chỉ có duy nhất một kênh âm thanh, đó là âm thanh mono. Nếu có âm thanh giống nhau ở cả hai kênh, âm thanh đó vẫn là mono. Và cho dù có nhiều hơn nữa, ở 4 kênh, 10 kênh … nhưng âm thanh ở các kênh là giống hệt nhau, thì tai ta nghe được vẫn chỉ là âm thanh mono
Bạn đặt một cái ghế, rồi kê hai cái loa hai bên, sao cho các loa và chiếc ghế tạo thành một tam giác đều, có các góc là 60[sub][/sub][sup]0[/sup][sub] [/sub][sub]
[/sub]
Bạn ngồi vào ghế và dùng một âm thanh mono ABC để phát ở kênh trái (loa trái), tai của bạn sẽ nghe âm thanh đó ở bên trái. Khi bạn phát âm thanh ACB ở kênh phải (loa phải) bạn sẽ nghe âm thanh đó ở bên phải
Điều khác biệt sẽ sảy ra khi bạn phát âm thanh ABC ở cả hai kênh (cả loa trái và loa phải) với mức âm lượng ở mỗi kênh là bằng nhau: Bạn sẽ nghe âm thanh ABC được phát ra ở ngay chính giữa khoảng cách của hai loa, như là có một cái loa đặt ở vị trí này! Đây chính là Phantom Center (Center ảo)
Nếu chúng ta chỉ có thể định vị được âm thanh được phát ra ở những nơi có đặt loa, như thế, âm thanh stereo chỉ có thể tồn tại ở hai vị trí đặt loa. Nhưng vì có center ảo mà chúng ta có thể cảm nhận được Vocal ở chính giữa, ban nhạc ở hai bên, vân vân… Chúng ta sẽ nói đến nhiều hơn ở phần “Stereo”
Một điểm quan trọng là: Phantom Center chỉ là một sự đánh lừa! Hãy thử nghiêng đầu qua trái, qua phải? Hình ảnh chính giữa của Phantom Center cũng sẽ dịch chuyển theo về phía mà bạn nghiêng tới. Tương như vậy tự, Phantom Center cũng sẽ thay đổi khi bạn dịch chuyển lại gần hay ra xa hai loa. Như vậy, vị trí người ngồi ban đầu là vị trí tốt nhất để âm thanh stereo thể hiện, và được gọi là Sweet Spot - Điểm ngọt
Và như vậy: Phantom Center chỉ là một sự đánh lừa (nhưng rất tốt), nên nó vẫn có sự khác biệt so với việc chúng ta có và nghe được âm thanh từ một cái loa (thứ 3) được đặt ngay chính giữa hai loa kia!
2. Stereo
Khác với âm thanh mono, âm thanh stereo là âm thanh được phát ra ở hai kênh (hay nhiều hơn) mà ở đó, âm thanh ở mỗi kênh có chứa sự khác biệt.
Quay trở lại với Phantom Center, cũng với âm thanh mono với ba phần tử A,B và C như trên, làm thế nào để với hai loa chúng ta có thể nghe thấy phần tử âm “A” nằm ở loa trái, phần tử âm “C” nằm ở loa phải và phần tử âm “B” nằm ở giữa hai loa?
Rất đơn giản, để có đượcâm thanh “B” nằm giữa hai loa, ta cho phát “B” ở cả hai kênh (loa trái, loa phải) với mức âm lượng ở mỗi kênh bằng nhau.
Để có được âm thanh “A” ở loa trái, ta chỉ cho “A” ở kênh bên trái
Để có được âm thanh “C” ở loa phải, ta chỉ cho “C” ở kênh bên phải.
Như vậy, với nguồn âm hai kênh, kênh trái là các phần tử “AB”, kênh phải là “BC” chúng ta có thể định vị được âm thanh khác nhau ở các vị trí trái, phải và chính giữa. (“B” sẽ thể hiện rõ nét nhất khi chúng ta ngồi vào điểm ngọt).
Nhưng, khi nghe nhạc, chúng ta không chỉ cảm nhận (định vị) được âm thanh stereo ở mỗi trái, phải và ở giữa khoảng cách của hai loa; mà hầu hết những bản nhạc (cũng chỉ với hai loa trái, phải) có thể mang lại cho chúng ta những cảm nhận rất rõ nét về các vị trí của ban nhạc trên sàn. Đó cũng là nhờ Phantom Center, nhưng (khác cách test đơn giản như trên) âm thanh stereo được thể rõ ràng và giống với vị trí thực hơn nhờ vào kỹ thuật, công nghệ…
3. Car Stereo
Cũng như ở phần trên, mục tiêu của em trong bài này đối với “Stereo” chủ yếu thiên về sự hình thành, còn các vấn đề xa hơn em xin được … miễn chấp điếu!
Nếu như thiết bị, lắp đặt - sử lý âm, cân chỉnh … trên xe sẽ cho ra chất lượng âm thanh tốt hay xấu, thì, với “Stereo” trên xe, trở ngại đầu tiên (theo em cũng là trở ngại lớn nhất) lại chính là “điểm ngọt”!
Với vị trí ghế ngồi của hầu hết các xe, để có được khoảng cách cân bằng giữa các loa đối với người ngồi là điều cực khó, và gần như chúng ta không đạt được! (Tuy nhiên, chúng ta không nên thất vọng ngay vì: Ngay cả khi nghe nhạc ở nhà, bạn bố trí các loa, sử lý phòng cực kỳ bài bản và công phu, nhưng chưa chắc lúc nào bạn cũng được ngồi vào đỉnh của cái “tam giác vàng” để hưởng thụ giá trị cao nhất của stereo!) Và hơn nữa, chúng ta vẫn còn có những giải pháp khác để có thể hưởng thụ được giá trị này ở trên xe, bằng cách kết hợp những thứ gọi là “tốt nhất có thể”
- Chọn vị trí tương đối nhất để lắp các loa
Là vị trí có thể cho khoảng cách cân bằng hai bên trái, phải tương đối nhất đối với các ghế. Ở vị trí thông thường, chúng ta hay lắp loa trên các cửa xe. Nếu bạn ngồi trên ghế lái và đo khoảng cách từ tai bạn tới hai bên cửa bạn sẽ thấy sự chênh lệch này rất nhiều. Nếu bạn chọn vị trí để lắp các loa ở gần chỗ để chân của các ghế tài, phụ (còn gọi là Kick-panel), sự chênh lệch sẽ được thu hẹp rất đáng kể!
- Di dời Sweet Spot.
Trời không chịu đất thì…
Ở phần “Phantom Center” chúng ta đã biết qua về khả năng có thể định vị được âm thanh mono ở các điểm trong khoảng cách giữa hai loa. Trong đó, có hai “chiêu” chúng ta có thể vận dụng rất tốt cho âm thanh trên xe, nhằm chuyển điểm ngọt tới vị trí ghế ngồi:
- Time delay: Làm trễ âm thanh ở bên gần hơn (so với người nghe) sao cho âm thanh ở các loa (trái, phải) đến được tai người nghe cùng một lúc.
- Điều chỉnh âm lượng của các loa gần hơn vị trí người ngồi nhỏ hơn một chút so với bên kia
Chúng ta có thể vận dụng linh hoạt hai điểm này để có thể mang lại kết quả cuối cùng tốt nhất cho vị trí ngồi nghe trên xe.
Post bài này lên đây, ngoài việc chia sẻ với các bác, em còn mong nhận được càng nhiều càng tốt những ý kiến của các bác về vấn đề xoay quanh chủ đề này, để bổ xung thêm phần kiến thức, và cũng để đạt được mong muốn Car Audio ngày càng được hay hơn, hoàn thiện hơn!
Thank you very much!
Mọi ý kiến phản hồi, bổ xung của tất cả các bác sẽ giúp em có thêm được những điều chưa biết hoặc chưa hiểu hết trong lĩnh vực này.
Thank you and regards!
1. Mono và Phantom Centrer
Mono
Nếu chỉ có duy nhất một kênh âm thanh, đó là âm thanh mono. Nếu có âm thanh giống nhau ở cả hai kênh, âm thanh đó vẫn là mono. Và cho dù có nhiều hơn nữa, ở 4 kênh, 10 kênh … nhưng âm thanh ở các kênh là giống hệt nhau, thì tai ta nghe được vẫn chỉ là âm thanh mono
Phantom Center Bạn đặt một cái ghế, rồi kê hai cái loa hai bên, sao cho các loa và chiếc ghế tạo thành một tam giác đều, có các góc là 60[sub][/sub][sup]0[/sup][sub] [/sub][sub]
Bạn ngồi vào ghế và dùng một âm thanh mono ABC để phát ở kênh trái (loa trái), tai của bạn sẽ nghe âm thanh đó ở bên trái. Khi bạn phát âm thanh ACB ở kênh phải (loa phải) bạn sẽ nghe âm thanh đó ở bên phải
Điều khác biệt sẽ sảy ra khi bạn phát âm thanh ABC ở cả hai kênh (cả loa trái và loa phải) với mức âm lượng ở mỗi kênh là bằng nhau: Bạn sẽ nghe âm thanh ABC được phát ra ở ngay chính giữa khoảng cách của hai loa, như là có một cái loa đặt ở vị trí này! Đây chính là Phantom Center (Center ảo)
Âm thanh ABC bạn nghe được ở chính giữa hai loa vẫn là âm thanh mono. Tuy nhiên, chúng ta có được một khái niệm quan trọng: Chúng ta có thể định vị được âm thanh trong khoảng cách giữa hai loa, bằng cách sử dụng hai tín hiệu vào giống nhau ở cả hai kênh Nếu chúng ta chỉ có thể định vị được âm thanh được phát ra ở những nơi có đặt loa, như thế, âm thanh stereo chỉ có thể tồn tại ở hai vị trí đặt loa. Nhưng vì có center ảo mà chúng ta có thể cảm nhận được Vocal ở chính giữa, ban nhạc ở hai bên, vân vân… Chúng ta sẽ nói đến nhiều hơn ở phần “Stereo”
Một điểm quan trọng là: Phantom Center chỉ là một sự đánh lừa! Hãy thử nghiêng đầu qua trái, qua phải? Hình ảnh chính giữa của Phantom Center cũng sẽ dịch chuyển theo về phía mà bạn nghiêng tới. Tương như vậy tự, Phantom Center cũng sẽ thay đổi khi bạn dịch chuyển lại gần hay ra xa hai loa. Như vậy, vị trí người ngồi ban đầu là vị trí tốt nhất để âm thanh stereo thể hiện, và được gọi là Sweet Spot - Điểm ngọt
Và như vậy: Phantom Center chỉ là một sự đánh lừa (nhưng rất tốt), nên nó vẫn có sự khác biệt so với việc chúng ta có và nghe được âm thanh từ một cái loa (thứ 3) được đặt ngay chính giữa hai loa kia!
2. Stereo
Khác với âm thanh mono, âm thanh stereo là âm thanh được phát ra ở hai kênh (hay nhiều hơn) mà ở đó, âm thanh ở mỗi kênh có chứa sự khác biệt.
Quay trở lại với Phantom Center, cũng với âm thanh mono với ba phần tử A,B và C như trên, làm thế nào để với hai loa chúng ta có thể nghe thấy phần tử âm “A” nằm ở loa trái, phần tử âm “C” nằm ở loa phải và phần tử âm “B” nằm ở giữa hai loa?
Rất đơn giản, để có đượcâm thanh “B” nằm giữa hai loa, ta cho phát “B” ở cả hai kênh (loa trái, loa phải) với mức âm lượng ở mỗi kênh bằng nhau.
Để có được âm thanh “A” ở loa trái, ta chỉ cho “A” ở kênh bên trái
Để có được âm thanh “C” ở loa phải, ta chỉ cho “C” ở kênh bên phải.
Như vậy, với nguồn âm hai kênh, kênh trái là các phần tử “AB”, kênh phải là “BC” chúng ta có thể định vị được âm thanh khác nhau ở các vị trí trái, phải và chính giữa. (“B” sẽ thể hiện rõ nét nhất khi chúng ta ngồi vào điểm ngọt).
Nhưng, khi nghe nhạc, chúng ta không chỉ cảm nhận (định vị) được âm thanh stereo ở mỗi trái, phải và ở giữa khoảng cách của hai loa; mà hầu hết những bản nhạc (cũng chỉ với hai loa trái, phải) có thể mang lại cho chúng ta những cảm nhận rất rõ nét về các vị trí của ban nhạc trên sàn. Đó cũng là nhờ Phantom Center, nhưng (khác cách test đơn giản như trên) âm thanh stereo được thể rõ ràng và giống với vị trí thực hơn nhờ vào kỹ thuật, công nghệ…
3. Car Stereo
Cũng như ở phần trên, mục tiêu của em trong bài này đối với “Stereo” chủ yếu thiên về sự hình thành, còn các vấn đề xa hơn em xin được … miễn chấp điếu!
Nếu như thiết bị, lắp đặt - sử lý âm, cân chỉnh … trên xe sẽ cho ra chất lượng âm thanh tốt hay xấu, thì, với “Stereo” trên xe, trở ngại đầu tiên (theo em cũng là trở ngại lớn nhất) lại chính là “điểm ngọt”!
Với vị trí ghế ngồi của hầu hết các xe, để có được khoảng cách cân bằng giữa các loa đối với người ngồi là điều cực khó, và gần như chúng ta không đạt được! (Tuy nhiên, chúng ta không nên thất vọng ngay vì: Ngay cả khi nghe nhạc ở nhà, bạn bố trí các loa, sử lý phòng cực kỳ bài bản và công phu, nhưng chưa chắc lúc nào bạn cũng được ngồi vào đỉnh của cái “tam giác vàng” để hưởng thụ giá trị cao nhất của stereo!) Và hơn nữa, chúng ta vẫn còn có những giải pháp khác để có thể hưởng thụ được giá trị này ở trên xe, bằng cách kết hợp những thứ gọi là “tốt nhất có thể”
- Chọn vị trí tương đối nhất để lắp các loa
Là vị trí có thể cho khoảng cách cân bằng hai bên trái, phải tương đối nhất đối với các ghế. Ở vị trí thông thường, chúng ta hay lắp loa trên các cửa xe. Nếu bạn ngồi trên ghế lái và đo khoảng cách từ tai bạn tới hai bên cửa bạn sẽ thấy sự chênh lệch này rất nhiều. Nếu bạn chọn vị trí để lắp các loa ở gần chỗ để chân của các ghế tài, phụ (còn gọi là Kick-panel), sự chênh lệch sẽ được thu hẹp rất đáng kể!
- Di dời Sweet Spot.
Trời không chịu đất thì…
Ở phần “Phantom Center” chúng ta đã biết qua về khả năng có thể định vị được âm thanh mono ở các điểm trong khoảng cách giữa hai loa. Trong đó, có hai “chiêu” chúng ta có thể vận dụng rất tốt cho âm thanh trên xe, nhằm chuyển điểm ngọt tới vị trí ghế ngồi:
- Time delay: Làm trễ âm thanh ở bên gần hơn (so với người nghe) sao cho âm thanh ở các loa (trái, phải) đến được tai người nghe cùng một lúc.
- Điều chỉnh âm lượng của các loa gần hơn vị trí người ngồi nhỏ hơn một chút so với bên kia
Chúng ta có thể vận dụng linh hoạt hai điểm này để có thể mang lại kết quả cuối cùng tốt nhất cho vị trí ngồi nghe trên xe.
Post bài này lên đây, ngoài việc chia sẻ với các bác, em còn mong nhận được càng nhiều càng tốt những ý kiến của các bác về vấn đề xoay quanh chủ đề này, để bổ xung thêm phần kiến thức, và cũng để đạt được mong muốn Car Audio ngày càng được hay hơn, hoàn thiện hơn!
Thank you very much!
Last edited by a moderator:
