THAT LUÔNG: KỲ QUAN PHẬT GIÁO
Về That Luông, truyền thuyết Phật Giáo có kể lại rằng: Vào năm 326 Phật Lịch thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên) năm nhà sư người Lào là Phạ Maha Lattanathela, Pha Maha Chumlalattatnathela, Pha Maha Suvannappasathatthela, Phạ Maha Chunlaxuvannapasathatthela và Pha Maha Xangkhavixatthela sau khi du học tại Ấn Ðộ trở về nước, họ có mang về chiếc đầu gối của đức Phật.
Vào năm 1911, trong khi nghiên cứu về That Luong, nhà khảo cổ học Henri Parmentier người Pháp đã phát hiện ra khối cong chính của ngôi tháp đã chùm lên và che lấp một ngôi chùa cổ.
Xệt Tha Thi Lạt là vị vua trẻ tuổi tài ba, một trong những đấng minh quân của dòng họ Pha Ngừm. Con cháu Pha Ngừm dược kế thừa ngôi vua của đất nước nầy. Cha của Xẹt Tha là hậu duệ đời thứ tám của Pha Ngừm, được thừa kế ngôi vua bên vợ là vua của nước Lan Na (một trong những tiểu quốc của Tày-Thái).
Sau nầy, ngôi của hai nước được truyền lại cho Xệt Tha Thi Lạt.
Việc cáng đáng một lần cả hai ngôi vua cách xa nhau hàng trăm dặm đã gây nên nhiều khó khăn cho nhà vua trẻ. Do những tranh chấp về quyền lực mà một số nhân vật trong phe Cựu hoàng đã kết thân với nước Miến Ðiện để mượn tay nước nầy tôn phò nữ hoàng Chi Ra Pa Tha – dì ruột của vua Xệt Tha Thi Lạt – lên ngai vàng một cách dễ dàng.
Cũng từ đó, quân Miến Ðiện đã không ngừng tấn công xâm phạm lãnh thổ của Lan Na và Lan Xạng. Quốc Vương Xệt Tha Thi Lạt đã tiến hành công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế, văn hoá xã hội, tổ chức quân đội.
Cùng với việc dời kinh đô từ Luang Prabang về Vientiane, một loạt những công trình kiến trúc lớn và đẹp nhất đã được xây dựng, trong đó, đứng đầu là That Luông.
That Luông được xây dựng trong suốt ba năm 1563-1566, trên nền của một ngôi chùa cũ vách thủ đô Vientiane chừng hai cây số. Ðây là một trong những ngọn tháp lớn nhất của đất nước Lào, với diện tích đánh là 90m X 90m, cao 45m. Khối trung tâm có đế là một đài sen hình vuông với những cánh vàng nở tung ra bốn phía.
Trên đài sen là một bệ cao, cũng xây theo hình vuông và cấu trúc theo dạng từng lớp, lớp dưới là những nấc vuông, càng lên cao càng nhỏ lại rồi phình ra, thành một gờ nổi lớn, làm thành giá tựa cho khối hình quả bầu thon thả ở trên.
Miệng của quả bầu đỡ một tháp nhỏ, có đỉnh nhọn vút lên nền trời xanh thẳm. Toàn bộ khối trung tâm nhuộm một màu vàng rực rỡ. Theo truyền thuyềt thì xưa kia khối nầy được lợp bằng vàng lá.
Khối đỉnh được dựng trên một nền cao to, có bốn mặt cong như hình bán cầu, bề mặt trơn láng, phủ một màu trắng xoá. Bao quanh khối cong đó là 30 ngọn thạt nhỏ màu vàng có hình dáng tương tự như khối đỉnh bên trên.
Những thạt nhỏ nầy được đặt lên trên một bệ hình chóp cụt màu trắng, bốn thạt ở bốn góc cao hơn so với thạt bên cạnh. Trên mặt các thạt nhỏ có ghi những câu “Ba La Mật” (Paramita), bằng tiếng Pali.
Chung quanh các thạt nhỏ là hồi lang vuông, có lan can baoi bọc ở phía ngoài. Trên dãy lan cao có 228 hình lá nhọn, giữa mỗi lá có một khám nhỏ, trong có đặt một pho tượng Phật đứng. Mỗi mặt lan can có trổ một ô cửa hình cánh cung, trên vòm có trang trí hình tháp nhọn. Ở bốn góc của lan can cũng có bốn tháp nhọn và cao.
Hồi lang tiếp theo cũng được trang trí tương tự như thế, nhưng trên bốn trục chính, còn có bốn ngôi đền với dãy tam cấp được trang trí hình thủy quái Maccara và rắn thần Naga.
Toàn bộ ngôi tháp dược ngăn cách với không gian chung quanh bằng một dãy hồi lang vuông lớn như một cái sân, có tường cao bao bọc và có bốn cổng. Những tường hồi lang của Thap Luông đều được tô màu xám.
That Luông là mô hình tháp Phật Giáo có nguồn gốc từ Ấn Ðộ, là hình ảnh tượng trưng cho ngọn núi Tu Di (Meru), mà đỉnh trung tâm chính là đỉnh thần sơn Meru.
Các tháp nhỏ bao quanh là những vòng núi, những bậc tam cấp có hình thủy quái là đại dương. Ðây cũng là hình ảnh của cõi Niết Bàn, mà những vị sư Phật Giáo Tiểu thừa mường tượng ra khi thiền định.
Phật Giáo Tiểu Thừa quan niệm rằng: Niết bàn là nơi giải thoát con người khỏi ba loại khổ gắn liền với ba cõi: dục giới, sắc giới và vô sắc giới, nhằm đạt đến trang thái vô tướng (anamitta) và siêu thế giới. Ba vòng hồi lang của That Luông là hình ảnh của tam giới và khối trung tâm chính là siêu thế giới.
Theo những bộ kinh sách Tiểu Thừa Phật Giáo, như tập “Túc Sanh Truyển” (Jataka) và kinh Mahaboahivamsa, thực hành 10 hạnh Ba La Mật là con đường duy nhất tác thành Phật (Buddha Kàraka). Mười hạnh đó là: Bố thí, Giới, ly dục, trí tuệ, tinh tấn, nhẫn nhục, sự thật, phát nguyện, từ bi, hỹ xả.
Cấu trúc mô hình của That Luông kết hợp với tỉ lệ phân bố hài hoà giữa những đường nét và màu sắc, tạo ra cho ngôi tháp nầy có một sắc thái kiến trúc riêng của Lào khá đặc biệt của vùng Ðông Nam Á.
Hình dáng cao vút như mũi tên của đỉnh That Luông không làm cho nó tách rời, mà lại còn hoà nhập vào khối trung tâm, như một thể hoàn chỉnh, mặc dù nó gợi cho người xem phảng phất hình bóng của các tháp Thái Lan trong triều đại Ayuthya ở vào thế kỷ 15 đến thế kỷ 18.
Khồi thân hình bán cằu của tháp thoạt trông có vẻ quy mô, bề thế, giống như tháp Sanchi của Ấn Ðộ, nhưng cái khối lớn lao ấy lại được bao bọc bởi ánh hào quang của một vòng tháp vàng rực rỡ, làm cho nó giống như cái nhụy nổi của một đoá hoa thần tiên kỳ lạ.
Cuối cùng là chân tháp với những vòng hồi lang liên tiếp và các tháp nhỏ chung quanh nhác trông như hình Kim tự tháp nhiều bậc thường thấy ở những tháp Miến Ðiện, nhưng các hồi lang của That Luông có vẻ rộng rãi, phóng khoáng hơn.
Tất cả những hình ảnh ấy càng trở nên sinh động hơn, ấn tượng hơn, bởi các sắc màu phủ lên chúng: màu vàng chói chang như nắng, hừng hực như lửa của vòng thạt nhỏ bao quanh, màu trắng xoá như tuyết của khối bệ ở dưới và màu xám thâm trầm, uy nghiêm của các nền tường hồi lang, đã làm cho That Luông thật uy nghi, gợi cảm và thanh nhã.
That Luông được đánh giá như một công trình văn hoá mang tính tôn giáo sâu sắc, biểu tượng cho trí tuệ và óc sáng tạo của người dân Lào. Hàng năm, cứ vào mùa trăng tròn tháng mười một dương lịch, hội That Luông được tổ chức và kéo dài suốt 3 đêm với những nghi lễ long trọng: mở đầu là lễ Tắm Phật, Lễ Dâng cơm, Lễ Cầu phúc, giảng kinh... cuối cùng là Lễ Rước nến.
Ngày nay, nhân dân Lào vẫn nhớ đến những hình ảnh đẹp đẽ của Xẹt Tha Thi Lạt - nguời anh hùng đã mở ra những ý tưởng để That Luông trở thành hiện thân của dân tộc Lào.
(nguồn buddhismtoday.com)
Á Châu là nơi phát sinh, phát triển Phật Giáo. Tuy trải qua nhiều cuộc thăng trầm cũng như phân hoá, tuy nhiên, vẫn lưu lại nhiều công trình kiến trúc lớn lao: Borobudur tại Indonesia, Angkor, Pagan tại Kampuchia, Chùa Vàng tại Thái Lan, Sanchi, Bồ đề Đạo Tràng tại Ấn, Potala tại Tây Tạng, Đôn Hoàng tại Trung Quốc, That Luông tại Lào.Về That Luông, truyền thuyết Phật Giáo có kể lại rằng: Vào năm 326 Phật Lịch thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên) năm nhà sư người Lào là Phạ Maha Lattanathela, Pha Maha Chumlalattatnathela, Pha Maha Suvannappasathatthela, Phạ Maha Chunlaxuvannapasathatthela và Pha Maha Xangkhavixatthela sau khi du học tại Ấn Ðộ trở về nước, họ có mang về chiếc đầu gối của đức Phật.
Năm vị sau nầy đến Mường Vientiane và thuyết phục Châu Mường là Chămthabuli Paxitthisac cho dựng That Luông để cất giữ xá lợi của Phật. Châu mường vui sướng nhận lời và cho dưng lên ngôi tháp Ðại Phật Tích (That Luông). Trong những công trình kiến trúc vĩ đại nhất của vùng Ðông Nam Á, thì That Luông tiêu biểu cho nền kiến trúc và điêu khắc cổ của xứ Lào (tên cũ là Lang Xang). That Luông theo nghĩa tiếng Lào là “Ngôi tháp vĩ đại”, được xây dựng trong tời kỳ lịch sử đáng ghi nhớ của đất nước Lan Xang, thời trị vì của nhà vua Xệt Tha Thi Lạt.Vào năm 1911, trong khi nghiên cứu về That Luong, nhà khảo cổ học Henri Parmentier người Pháp đã phát hiện ra khối cong chính của ngôi tháp đã chùm lên và che lấp một ngôi chùa cổ.
Sau nầy, ngôi của hai nước được truyền lại cho Xệt Tha Thi Lạt.
Việc cáng đáng một lần cả hai ngôi vua cách xa nhau hàng trăm dặm đã gây nên nhiều khó khăn cho nhà vua trẻ. Do những tranh chấp về quyền lực mà một số nhân vật trong phe Cựu hoàng đã kết thân với nước Miến Ðiện để mượn tay nước nầy tôn phò nữ hoàng Chi Ra Pa Tha – dì ruột của vua Xệt Tha Thi Lạt – lên ngai vàng một cách dễ dàng.
Cũng từ đó, quân Miến Ðiện đã không ngừng tấn công xâm phạm lãnh thổ của Lan Na và Lan Xạng. Quốc Vương Xệt Tha Thi Lạt đã tiến hành công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế, văn hoá xã hội, tổ chức quân đội.
That Luông được xây dựng trong suốt ba năm 1563-1566, trên nền của một ngôi chùa cũ vách thủ đô Vientiane chừng hai cây số. Ðây là một trong những ngọn tháp lớn nhất của đất nước Lào, với diện tích đánh là 90m X 90m, cao 45m. Khối trung tâm có đế là một đài sen hình vuông với những cánh vàng nở tung ra bốn phía.
Trên đài sen là một bệ cao, cũng xây theo hình vuông và cấu trúc theo dạng từng lớp, lớp dưới là những nấc vuông, càng lên cao càng nhỏ lại rồi phình ra, thành một gờ nổi lớn, làm thành giá tựa cho khối hình quả bầu thon thả ở trên.
Miệng của quả bầu đỡ một tháp nhỏ, có đỉnh nhọn vút lên nền trời xanh thẳm. Toàn bộ khối trung tâm nhuộm một màu vàng rực rỡ. Theo truyền thuyềt thì xưa kia khối nầy được lợp bằng vàng lá.
Khối đỉnh được dựng trên một nền cao to, có bốn mặt cong như hình bán cầu, bề mặt trơn láng, phủ một màu trắng xoá. Bao quanh khối cong đó là 30 ngọn thạt nhỏ màu vàng có hình dáng tương tự như khối đỉnh bên trên.
Những thạt nhỏ nầy được đặt lên trên một bệ hình chóp cụt màu trắng, bốn thạt ở bốn góc cao hơn so với thạt bên cạnh. Trên mặt các thạt nhỏ có ghi những câu “Ba La Mật” (Paramita), bằng tiếng Pali.
Chung quanh các thạt nhỏ là hồi lang vuông, có lan can baoi bọc ở phía ngoài. Trên dãy lan cao có 228 hình lá nhọn, giữa mỗi lá có một khám nhỏ, trong có đặt một pho tượng Phật đứng. Mỗi mặt lan can có trổ một ô cửa hình cánh cung, trên vòm có trang trí hình tháp nhọn. Ở bốn góc của lan can cũng có bốn tháp nhọn và cao.
Hồi lang tiếp theo cũng được trang trí tương tự như thế, nhưng trên bốn trục chính, còn có bốn ngôi đền với dãy tam cấp được trang trí hình thủy quái Maccara và rắn thần Naga.
Toàn bộ ngôi tháp dược ngăn cách với không gian chung quanh bằng một dãy hồi lang vuông lớn như một cái sân, có tường cao bao bọc và có bốn cổng. Những tường hồi lang của Thap Luông đều được tô màu xám.
That Luông là mô hình tháp Phật Giáo có nguồn gốc từ Ấn Ðộ, là hình ảnh tượng trưng cho ngọn núi Tu Di (Meru), mà đỉnh trung tâm chính là đỉnh thần sơn Meru.
Các tháp nhỏ bao quanh là những vòng núi, những bậc tam cấp có hình thủy quái là đại dương. Ðây cũng là hình ảnh của cõi Niết Bàn, mà những vị sư Phật Giáo Tiểu thừa mường tượng ra khi thiền định.
Phật Giáo Tiểu Thừa quan niệm rằng: Niết bàn là nơi giải thoát con người khỏi ba loại khổ gắn liền với ba cõi: dục giới, sắc giới và vô sắc giới, nhằm đạt đến trang thái vô tướng (anamitta) và siêu thế giới. Ba vòng hồi lang của That Luông là hình ảnh của tam giới và khối trung tâm chính là siêu thế giới.
Theo những bộ kinh sách Tiểu Thừa Phật Giáo, như tập “Túc Sanh Truyển” (Jataka) và kinh Mahaboahivamsa, thực hành 10 hạnh Ba La Mật là con đường duy nhất tác thành Phật (Buddha Kàraka). Mười hạnh đó là: Bố thí, Giới, ly dục, trí tuệ, tinh tấn, nhẫn nhục, sự thật, phát nguyện, từ bi, hỹ xả.
Cấu trúc mô hình của That Luông kết hợp với tỉ lệ phân bố hài hoà giữa những đường nét và màu sắc, tạo ra cho ngôi tháp nầy có một sắc thái kiến trúc riêng của Lào khá đặc biệt của vùng Ðông Nam Á.
Hình dáng cao vút như mũi tên của đỉnh That Luông không làm cho nó tách rời, mà lại còn hoà nhập vào khối trung tâm, như một thể hoàn chỉnh, mặc dù nó gợi cho người xem phảng phất hình bóng của các tháp Thái Lan trong triều đại Ayuthya ở vào thế kỷ 15 đến thế kỷ 18.
Khồi thân hình bán cằu của tháp thoạt trông có vẻ quy mô, bề thế, giống như tháp Sanchi của Ấn Ðộ, nhưng cái khối lớn lao ấy lại được bao bọc bởi ánh hào quang của một vòng tháp vàng rực rỡ, làm cho nó giống như cái nhụy nổi của một đoá hoa thần tiên kỳ lạ.
Cuối cùng là chân tháp với những vòng hồi lang liên tiếp và các tháp nhỏ chung quanh nhác trông như hình Kim tự tháp nhiều bậc thường thấy ở những tháp Miến Ðiện, nhưng các hồi lang của That Luông có vẻ rộng rãi, phóng khoáng hơn.
Tất cả những hình ảnh ấy càng trở nên sinh động hơn, ấn tượng hơn, bởi các sắc màu phủ lên chúng: màu vàng chói chang như nắng, hừng hực như lửa của vòng thạt nhỏ bao quanh, màu trắng xoá như tuyết của khối bệ ở dưới và màu xám thâm trầm, uy nghiêm của các nền tường hồi lang, đã làm cho That Luông thật uy nghi, gợi cảm và thanh nhã.
That Luông được đánh giá như một công trình văn hoá mang tính tôn giáo sâu sắc, biểu tượng cho trí tuệ và óc sáng tạo của người dân Lào. Hàng năm, cứ vào mùa trăng tròn tháng mười một dương lịch, hội That Luông được tổ chức và kéo dài suốt 3 đêm với những nghi lễ long trọng: mở đầu là lễ Tắm Phật, Lễ Dâng cơm, Lễ Cầu phúc, giảng kinh... cuối cùng là Lễ Rước nến.
Ngày nay, nhân dân Lào vẫn nhớ đến những hình ảnh đẹp đẽ của Xẹt Tha Thi Lạt - nguời anh hùng đã mở ra những ý tưởng để That Luông trở thành hiện thân của dân tộc Lào.
(nguồn buddhismtoday.com)
Chia tay thủ đô Viêng Chăn, đoàn tiếp tục hành trình đến thị trấn Vàng Viên, một khu du lịch sinh thái rất hấp dẫn của Lào hiện nay ...
Tạm biệt thủ đô Viêng Chăn
Nước Lào vẫn cho phép người ngồi thùng sau xe báo tải giống như Thái Lan .. ngoại trừ VN
Đang là Tết Lào nên ai cũng vui vẻ trang trí tươi cười
Thấy các thành viên bám đuôi chụp ảnh ..nên em gái Lào en thẹn .. che mặt lại ..
Thỉnh thoảng xe đang chạy bị xe phía trước hay người bên đường tạt nước theo phong tục Tết Lào
Nhà nhà trên đường phố đều chơi đùa với .. nước
Ai đi xe máy thì có nguy cơ bị tạt hay xịt nước trên đường..
Những chiếc xe chở đầy người để tham gia ..tạt nước
Một số xe bị tạt nước pha màu ..
Vừa tạt nước và vừa ném bột trắng ....
Sau gần 3 tiếng đồng hồ khởi hành, đoàn đã đến Vang Vieng
Vừa đến khách sạn thì bị 1 em gái Lào chuẩn bị tạt nước ..
Tạt nước vào xe cũng có lợi .. sau chuyến hành trình đầy bụi bặm..
Vang Vieng với dân số khoảng 25.000 ngàn người được bao bọc bởi vẻ đẹp nguyên sơ như sông, núi, hang động nên thu hút được nhiều khách du lịch quốc tế, nhất là khách ”tây ba lô.” Sau khi đến khách sạn buổi trưa, đoàn lại tiếp tục khám phá các địa điểm du lịch hoang sơ tại thị trấn nhỏ bé này ..
Để qua cây cầu, mỗi xe phải đóng 20.000 kíp tương đương 40.000 đồng
Audi có dịp off-road theo phong cách Tết Lào 
Dân địa phương thường chạy xe máy và xe ô tô đến đây để rửa xe ..
