Phơi trần trụi.
Dân xứ nào có cái nhìn văn hoá xứ nấy.
Đời cần lao gay cấn vì nhu cầu sống thực y trú hành, còn biểu hiện văn minh con người khác giống vật ấy chuyện mặc đồ che thân y áo. Thuần phong mỹ tục là tính thuần tuý đặc trưng phong cách văn hóa, là nếp sống được xã hội chấp nhận đẹp, cọng đồng noi theo đó bảo tồn. Thông thường, mỗi người có cách ăn mặc, lối sống thích nghi kiểu ta hợp chúng để không bị chối bỏ.
Thuần tuý thì đồng phục, đồng phục thời rập khuôn, rập khuôn bóp chết sáng tạo, huỷ diệt cái đẹp y phục. Nên phải phá cách. Cách tân, kiểu này kiểu nọ.
Nghệ sĩ sống chết vì đẹp, vì điều mới. Họ chối bỏ sự nhàm chán tẻ nhạt, thích nổi loạn tìm sự khác biệt, chống đối lối nhìn khuôn sáo, vứt bỏ hết định kiến sâu đậm ớn tận cổ.
"Ta cởi truồng ra ! Ta cởi truồng ra !
Ngoài kia trăng sáng chảy bao la,
Ta nhảy vào quay cuồng thôi lăn lộn,
Thôi ngụp lặn trong ánh vàng hỗn độn
Cho trăng ghì, trăng riết cả làn da
Ai cởi dùm ta ? Ai lột dùm ta ?
Chưa lõa lồ thịt còn nằm trong da !
Chưa trần truồng óc còn say trong ý !
Trăng chưa lấp dầy xương, chưa ngấm tủy:
Hồn vẫn còn chưa uống hết, hương hoa..."
Cái mới được công chúng chấp nhận, nghệ sĩ biến ra thành "vĩ đại", ngược lại thời chịu hết đủ thứ phỉ nhổ quái thai, bịnh hoạn, biến thái, vân vân.
Tất nhiên sáng tạo được cần đam mê, trí tuệ, dũng cảm, còn thành bại vẫn là thời thế.
Đời sống hiện đại mỏi mệt, ô nhiễm, ồn ào, đầu độc, nhồi sọ, lo toan, rào dậu, bó buộc, bê bết, xe cộ, khói bụi, nghi ngờ, vô cảm, thờ ơ, ác ý, nhẫn tâm, hiểm độc, mị dân, nhân danh, bịp bợm, xảo trá, quỷ quyệt, tồn tại, chán chường.
Nghệ sĩ ngấy chán dần mọi thứ trò hề đạo đức giả, trò hề bịp bợm rao giảng, dối trá thầy đời. Nghệ sĩ muốn xé rào đạp bỏ, đập phá nổi loạn, phản kháng thách thức. Họ thích thú một mình đối chọi hàng ngàn tha nhân xông đến rủa sả độc địa.
Khoái trá chống đối những "Thuần phong Mỹ tục" trong xã hội hiện đại, chính là mấy trào lưu thảm họa, thời trang xuyên thấu, không cần nội y, phô phang sân khấu. Khoe hàng vì ý thích phồn thực, vì "Freud nhục dục" chi phối, vì muốn trở về buổi hồn nhiên, phơi trần hết ra không che đậy.
Phản kháng bưng bít, che đậy, dối trá. Phơi trần sự thật. Phơi trần nghệ thuật.
Do này, do nọ đều có lý luận riêng. Bình thường thôi, cuộc sống vận động lên cao hơn phải vậy. Rất cần sự cởi trói cho nghệ sĩ, cho họ thoả thích tung hê mà sáng tạo.
Sợ sáng tạo thái quá loạn "thảm họa" phải chế tài. Chế tài thái quá bế bít ao tù nước đọng, sức sống thối rửa. Văn học nghệ thuật sáng tạo định hướng, búa liềm kềm kẹp, xuyên tạc lủng đoạn, nhân danh học tập làm theo. Hậu quả ? thời kỳ rực rỡ ở tiền chiến, ở Nam VN, đã chết toàn diện bởi một đại nạn, dân chúng hứng trọn cái thảm họa đau xót.
Văn hóa đọa mạt, đạo đức suy đồi, nhiều cộng đồng dân cư buộc phải tự phát hành động cứu nguy tương lai con em. Tự phát xắn tay áo nhập cuộc chuộc lỗi lầm nhẹ dạ.
Các tổ chức tôn giáo thu hút thanh thiếu niên đến học đạo làm người, xây lại những giá trị nhân văn VN gia đình, làng xóm, phố phường. Hiệp sĩ đường phố tự bắt cướp, hút đinh, cứu người gặp nạn. Cả làng quê xông ra giết bọn trộm chó...
Văn thi sĩ viết blog phá vòng nô lệ, xuống đường đòi được cất tiếng nói lẽ phải. Nghệ sĩ thời trang, ca nhạc người mẫu, ca sĩ khoe hàng, phát ngôn cực shock.
Ấy, cái ao tù toàn diện đang bắt đầu rung lắc, chuẩn bị sôi sục tìm dòng chảy, bắt đầu bằng những lầm lũi chân trời phơi trần sáng tạo.
