Mục tiêu giảm phát thải khí CO2 và phát triển ngành ô tô Việt Nam bắt kịp với xu hướng điện khí hoá của thế giới đang khiến mối quan tâm của người tiêu dùng tới các dòng xe thân thiện môi trường ngày càng lớn.
Xanh, sạch phải cả dây chuyền
Với mục tiêu giảm phát thải khí CO2 và tiết kiệm nhiên liệu, cải thiện chất lượng không khí và phát triển ngành công nghiệp ô tô bắt kịp với xu hướng xe điện hóa của thế giới, câu chuyện chính sách cho xe thân thiện với môi trường mới đây đã được Chính phủ khởi động khi yêu cầu các bộ, ngành đưa ra những đề xuất phù hợp.
Để cung cấp thông tin cho các cơ quan chức năng, Hiệp hội các nhà sản xuất Ô tô Việt Nam (VAMA) với các thành viên đến từ các hãng xe lớn trên thế giới cũng đã đề nghị một sân chơi dành cho 4 loại xe thân thiện với môi trường đang được cả thế giới công nhận, gọi chung là “điện khí hoá” với mức ưu đãi cụ thể cho từng loại xét trong cả chuỗi tiêu thụ năng lượng, chứ không chỉ đơn thuần tách riêng hành động sử dụng xe ô tô.
Theo VAMA, trong chuỗi tiêu dùng nhiên liệu và ô tô này, xe động cơ đốt trong sử dụng nhiên liệu hóa thạch sẽ tạo phát thải khí CO2 từ lúc chế biến nhiên liệu, vận chuyển và phân phối nhiên liệu cho đến quá trình sử dụng xe (Well-to-Wheel).
Còn xe điện chạy pin (BEV) tuy tạo phát thải CO2 bằng 0 trong quá trình sử dụng (Tank-to-Wheel), nhưng tổng phát thải CO2 lại nhiều hơn so với xe động cơ đốt trong do quá trình từ lúc khai thác nhiên liệu đến khi cung cấp năng lượng cho xe (Well-to-Tank) phải thêm công đoạn sản xuất ra điện (đối với xe động cơ đốt trong hoàn toàn không có).
“Nếu năng lượng tái tạo được sử dụng chủ yếu trong sản xuất điện, thì BEV sẽ là lựa chọn tốt hơn. Nếu nhiên liệu hóa thạch được sử dụng nhiều trong sản xuất điện thì BEV chỉ tốt hơn một chút, thậm chí còn không tốt bằng HEV và PHEV khi xét trên lượng khí nhà kính phát thải của cả quá trình Well-to-Wheel”, Phó Chủ tịch VAMA, ông Hiroyuki Ueda nhận xét.
“Với tình hình giao thông hiện nay và với việc hiện còn thiếu các trạm sạc điện cho ô tô, cũng như cân nhắc cơ cấu nguồn điện tại Việt Nam khi nguồn cung điện chủ yếu đến từ nhiên liệu hóa thạch với mức phát thải CO2 cao chiếm khoảng một nửa lượng điện sản xuất ra, trong khi điện từ năng lượng tái tạo lại chiếm một phần nhỏ mà lại được coi là không ổn định, Chính phủ nên cân nhắc dòng xe điện hóa nào là phù hợp với Việt Nam trong giai đoạn ngắn hạn, trung hạn và dài hạn để đạt được mục tiêu giảm phát khí thải và bảo vệ môi trường, cũng như phát triển được ngành công nghiệp ô tô”, là nhận xét của VAMA gửi tới Chính phủ trong tháng 6/2021.
Một vấn đề khác cũng được VAMA lưu ý là, hạ tầng cho tái chế pin của BEV để bảo vệ môi trường và tái sử dụng được các nguồn tài nguyên khác cần phải được triển khai đồng bộ bởi nếu không rác của xe điện sẽ trở thành vấn đề nổi cộm sau này.
Hybrid – giải pháp phù hợp thực tiễn Việt Nam
Theo số liệu thống kê, tại Việt Nam, trong hơn 1.000 xe thân thiện với môi trường đã được đăng ký, thì dòng HEV hiện là 95%. Các xe BEV chỉ chiếm có 5%. Điều này là do hạ tầng cho xe điện chưa sẵn sàng.
Ngay tại các nước ASEAN, doanh số xe điện hóa và đặc biệt là xe Hybrid (HEV) đang tăng đáng kể nhờ vào các hỗ trợ của chính phủ cũng như thuế đánh vào phát thải CO2. Tại Nhật Bản, nơi mà sản lượng điện bình quân trên đầu người hiện gấp khoảng 4 lần so với Việt Nam cũng có số lượng xe hybrid tiêu thụ lớn. Năm 2019, đã có khoảng 21.000 BEV được bán ra, ít hơn đáng kể con số khoảng 1,47 triệu HEV bán ra cho thấy sự lựa chọn của người dân Nhật Bản.
Ông Hiroyuki Ueda, Tổng giám đốc TMV cũng chia sẻ, Toyota Nhật Bản đã phát triển cả 4 dòng xe điện hóa gồm xe Hybrid không sạc ngoài (HEV), xe Hybrid có sạc ngoài (PHEV), xe thuần điện (BEV) và xe chạy bằng khí Hydro (FCEV). Tuỳ vào thị trường cụ thể với điều kiện thực tế ở đó mà nhà sản xuất sẽ cung cấp dòng xe điện hoá phù hợp nhất.
Ưu điểm của xe Hybrid là tiết kiệm nhiên liệu một cách tối đa, mức khí xả thấp, vận hành mượt mà và mạnh mẽ, đồng thời rất êm ái và yên tĩnh. Đặc biệt, xe Hybrid có thể tiết kiệm nhiên liệu và giảm lượng khí thải CO2 từ 1.5 đến 2 lần xe với các xe thông thường nên rất thân thiện với môi trường. Việc không yêu cầu cơ sở hạ tầng đặc biệt, khiến xe Hybrid phù hợp với điều kiện giao thông tại Việt Nam và góp phần giảm thiểu biến đổi khí hậu/môi trường tại Việt Nam.
Với ưu điểm dễ nhận biết này, nên khi Toyota mang dòng xe Corolla Cross có trang bị phiên bản Hybrid vào Việt Nam đã được người tiêu dùng đón nhận. Tính đến tháng 06/2021, doanh số xe Corolla Cross đã đạt 11.575 xe, trung bình mỗi tháng đạt gần 1200 xe và tiếp tục vào Top 10 xe bán chạy nhất tháng. Trong số này, có 1.430 xe Corolla Cross HV được giao cho khách hàng, chiếm gần 13 % doanh số, vượt hơn mức kì vọng TMV đặt ra.
Với thực tế này, các chuyên gia cũng cho rằng, việc lựa chọn các dòng xe điện khí hoá để ưu tiên trong mục tiêu trung hoà carbon, giảm phát thải của Việt Nam cần phải phù hợp với hiện trạng của mình.
Theo đó, chính sách không nên chỉ tập trung cho mình xe BEV khi hạ tầng cấp điện của Việt Nam vẫn còn phải đối mặt với nguy cơ thiếu hụt. Đây cũng nhằm tránh những lãng phí xã hội mà lại không đạt được mục tiêu giảm phát thải nói chung mà Việt Nam đang hướng tới.
Xanh, sạch phải cả dây chuyền
Với mục tiêu giảm phát thải khí CO2 và tiết kiệm nhiên liệu, cải thiện chất lượng không khí và phát triển ngành công nghiệp ô tô bắt kịp với xu hướng xe điện hóa của thế giới, câu chuyện chính sách cho xe thân thiện với môi trường mới đây đã được Chính phủ khởi động khi yêu cầu các bộ, ngành đưa ra những đề xuất phù hợp.
Để cung cấp thông tin cho các cơ quan chức năng, Hiệp hội các nhà sản xuất Ô tô Việt Nam (VAMA) với các thành viên đến từ các hãng xe lớn trên thế giới cũng đã đề nghị một sân chơi dành cho 4 loại xe thân thiện với môi trường đang được cả thế giới công nhận, gọi chung là “điện khí hoá” với mức ưu đãi cụ thể cho từng loại xét trong cả chuỗi tiêu thụ năng lượng, chứ không chỉ đơn thuần tách riêng hành động sử dụng xe ô tô.
Theo VAMA, trong chuỗi tiêu dùng nhiên liệu và ô tô này, xe động cơ đốt trong sử dụng nhiên liệu hóa thạch sẽ tạo phát thải khí CO2 từ lúc chế biến nhiên liệu, vận chuyển và phân phối nhiên liệu cho đến quá trình sử dụng xe (Well-to-Wheel).
Còn xe điện chạy pin (BEV) tuy tạo phát thải CO2 bằng 0 trong quá trình sử dụng (Tank-to-Wheel), nhưng tổng phát thải CO2 lại nhiều hơn so với xe động cơ đốt trong do quá trình từ lúc khai thác nhiên liệu đến khi cung cấp năng lượng cho xe (Well-to-Tank) phải thêm công đoạn sản xuất ra điện (đối với xe động cơ đốt trong hoàn toàn không có).
“Nếu năng lượng tái tạo được sử dụng chủ yếu trong sản xuất điện, thì BEV sẽ là lựa chọn tốt hơn. Nếu nhiên liệu hóa thạch được sử dụng nhiều trong sản xuất điện thì BEV chỉ tốt hơn một chút, thậm chí còn không tốt bằng HEV và PHEV khi xét trên lượng khí nhà kính phát thải của cả quá trình Well-to-Wheel”, Phó Chủ tịch VAMA, ông Hiroyuki Ueda nhận xét.
“Với tình hình giao thông hiện nay và với việc hiện còn thiếu các trạm sạc điện cho ô tô, cũng như cân nhắc cơ cấu nguồn điện tại Việt Nam khi nguồn cung điện chủ yếu đến từ nhiên liệu hóa thạch với mức phát thải CO2 cao chiếm khoảng một nửa lượng điện sản xuất ra, trong khi điện từ năng lượng tái tạo lại chiếm một phần nhỏ mà lại được coi là không ổn định, Chính phủ nên cân nhắc dòng xe điện hóa nào là phù hợp với Việt Nam trong giai đoạn ngắn hạn, trung hạn và dài hạn để đạt được mục tiêu giảm phát khí thải và bảo vệ môi trường, cũng như phát triển được ngành công nghiệp ô tô”, là nhận xét của VAMA gửi tới Chính phủ trong tháng 6/2021.
Một vấn đề khác cũng được VAMA lưu ý là, hạ tầng cho tái chế pin của BEV để bảo vệ môi trường và tái sử dụng được các nguồn tài nguyên khác cần phải được triển khai đồng bộ bởi nếu không rác của xe điện sẽ trở thành vấn đề nổi cộm sau này.
Hybrid – giải pháp phù hợp thực tiễn Việt Nam
Theo số liệu thống kê, tại Việt Nam, trong hơn 1.000 xe thân thiện với môi trường đã được đăng ký, thì dòng HEV hiện là 95%. Các xe BEV chỉ chiếm có 5%. Điều này là do hạ tầng cho xe điện chưa sẵn sàng.
Ngay tại các nước ASEAN, doanh số xe điện hóa và đặc biệt là xe Hybrid (HEV) đang tăng đáng kể nhờ vào các hỗ trợ của chính phủ cũng như thuế đánh vào phát thải CO2. Tại Nhật Bản, nơi mà sản lượng điện bình quân trên đầu người hiện gấp khoảng 4 lần so với Việt Nam cũng có số lượng xe hybrid tiêu thụ lớn. Năm 2019, đã có khoảng 21.000 BEV được bán ra, ít hơn đáng kể con số khoảng 1,47 triệu HEV bán ra cho thấy sự lựa chọn của người dân Nhật Bản.
Ông Hiroyuki Ueda, Tổng giám đốc TMV cũng chia sẻ, Toyota Nhật Bản đã phát triển cả 4 dòng xe điện hóa gồm xe Hybrid không sạc ngoài (HEV), xe Hybrid có sạc ngoài (PHEV), xe thuần điện (BEV) và xe chạy bằng khí Hydro (FCEV). Tuỳ vào thị trường cụ thể với điều kiện thực tế ở đó mà nhà sản xuất sẽ cung cấp dòng xe điện hoá phù hợp nhất.
Ưu điểm của xe Hybrid là tiết kiệm nhiên liệu một cách tối đa, mức khí xả thấp, vận hành mượt mà và mạnh mẽ, đồng thời rất êm ái và yên tĩnh. Đặc biệt, xe Hybrid có thể tiết kiệm nhiên liệu và giảm lượng khí thải CO2 từ 1.5 đến 2 lần xe với các xe thông thường nên rất thân thiện với môi trường. Việc không yêu cầu cơ sở hạ tầng đặc biệt, khiến xe Hybrid phù hợp với điều kiện giao thông tại Việt Nam và góp phần giảm thiểu biến đổi khí hậu/môi trường tại Việt Nam.
Với ưu điểm dễ nhận biết này, nên khi Toyota mang dòng xe Corolla Cross có trang bị phiên bản Hybrid vào Việt Nam đã được người tiêu dùng đón nhận. Tính đến tháng 06/2021, doanh số xe Corolla Cross đã đạt 11.575 xe, trung bình mỗi tháng đạt gần 1200 xe và tiếp tục vào Top 10 xe bán chạy nhất tháng. Trong số này, có 1.430 xe Corolla Cross HV được giao cho khách hàng, chiếm gần 13 % doanh số, vượt hơn mức kì vọng TMV đặt ra.
Với thực tế này, các chuyên gia cũng cho rằng, việc lựa chọn các dòng xe điện khí hoá để ưu tiên trong mục tiêu trung hoà carbon, giảm phát thải của Việt Nam cần phải phù hợp với hiện trạng của mình.
Theo đó, chính sách không nên chỉ tập trung cho mình xe BEV khi hạ tầng cấp điện của Việt Nam vẫn còn phải đối mặt với nguy cơ thiếu hụt. Đây cũng nhằm tránh những lãng phí xã hội mà lại không đạt được mục tiêu giảm phát thải nói chung mà Việt Nam đang hướng tới.
| Với phương châm “trở thành công dân tốt trong cộng động sở tại”, Toyota có nhiều hoạt động đóng góp xã hội, góp phần cải thiện môi trường Việt Nam, giúp người dân có chất lượng cuộc sống tốt hơn, đồng thời nâng cao ý thức của thế hệ trẻ. Doanh nghiệp thực hiện rất nhiều chương trình có ý nghĩa, như “Toyota chung tay xanh hóa học đường”, xây dựng sân chơi cho trẻ em từ lốp xe tái chế trong chương trình “Hành trình thứ 2 của lốp”, đặc biệt là hoạt động trồng cây xanh ngày 29/6 phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện dự án 1 tỷ cây xanh theo định hướng của Chính phủ tại Công viên Chu Văn An, xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, Hà Nội. |
