RE: Xăng A92 hay A95 đây
Trích đoạn: 318ti
em sai chỗ nào mong các bác cứ sửa tự nhiên để em còn học hỏi thêm. Kiến thức hóa học của em cũng chỉ là nhặt nhạnh vụn vặt mỗi nơi một chút. Em cứ nghĩ là để chỉ số octane cao hơn 100 thì phải thêm chì vào. Nếu không phải thì bác cottbus có thể giải thích rõ hơn không ạ?
Cái này em thấy mỗi bác nói đúng một ít, vì ko đúng cả nên khi bác kia hỏi lại khó thì bác này ko trả lời được. Sự thực về cái gọi là Octane thì nó như thế này :
1. Năm 1912, khi các nhà sản xuất động cơ đốt trong tìm cách tăng tỷ số nén để tăng công suất động cơ, họ gặp phải hiện tượng gõ, xảy ra vào kỳ nén khi piston chưa lên tới điểm chết trên. Công suất giảm mạnh dù nhiên liệu vẫn tiêu hao. Động cơ bị hỏng do bị gõ mạnh và liên tục. Nguyên nhân sau này được tìm ra và gọi là hiện tượng kích nổ, về bản chất như các bác đã giải thích.
2. Để đặc trưng cho khả năng chống kích nổ của xăng, người ta đưa ra khái niệm trị số octane. Cái này do ông Graham Edgar phát minh ra vào năm 1927. Theo qui ước, hai loại hoá chất tinh khiết, có độ bền hoá học cao ở đk thường là n-heptane và iso-octane được đưa ra làm chất so sánh. N-heptance có trị số octane theo qui ước bằng 0, iso-octane là 100. Xăng 95 là xăng có khả năng chống kích nổ tương đương với hỗn hợp gồm 95% iso-octane và 5% n-heptane.
3. Tetra Ethyl Lead (TEL) hay chì được cho vào xăng với mục đích tăng octane một cách "nhanh, nhiều, tốt, rẻ". Không phải khi phát hiện ra TEL, người ta không biết đến tác hại của nó, nhưng vì tiền mà phải nhắm mắt làm ngơ thôi. Được sử dụng từ những thập niên 30, 40 của thế kỷ trước, mãi đến cuối 70s mới nghĩ đến chuyện loại dần chì ra khỏi xăng. VN đến 2001 mới cấm sử dụng chì tuyệt đối.
4. Xăng có trị số octane > 100 thì sao ? Thực ra rất đơn giản. Trong xăng vốn dĩ đã có những thành phần có octane trên 100. Vì có cả thành phần có octane thấp nên trị số chung mới dưới 100. Các nhà máy lọc dầu cũng có các phân xưởng sản xuất các hợp phần có trị số octane cao để pha xăng. Ví dụ đơn giản nhất là cồn (quốc lủi mà các pác nhậu) có octane lên đến 129, butane (chính là gas đun nấu ở nhà) : 113. Hai chất hay pha nhất trong xăng là MTBE và ETBE có trị số là 116 và 118.
5. Mấy bác formula 1 thì thường dùng xăng thửa riêng, độ bay hơi thấp hơn xăng thường, octane vào khoảng 110-120, thường là có pha thêm chì. Màu sắc cũng được nhuộm riêng để phân biệt với xăng thông dụng. Với thang đo > 100, người ta cũng qui ước bằng cách lấy iso-octane nguyên chất, pha thêm chì làm chất so sánh.