Những hình ảnh thời bao cấp

[Tí dê]

Re:Những hình ảnh thới bao cấp

@Tide: thời này em củng phải ăn bo bo..ngậm tetra cyline đắnng ghén mỗi khi đau cổ mà thế hệ trước đó chưa bao h phải ăn,.phải ngậm .. vậy có phải là thành công hơn ko bác.

Hehe, coi kỹ lại đoạn em trích ở trên bác ơi.
Nhắc lại kỷ niệm thì OK thôi, nhưng đòi hỏi những người 30 năm ở rừng biết xài thang máy, biết giật nước bồn cầu thì cũng hơi quá đáng nhỉ? Mấy thứ lặt vặt đó học các xài cũng đâu có khó.
Về chuyện viện trợ thì cũng dễ tìm hiểu thôi, có mấy câu nói cũng trứ danh lắm, đại loại như Còn viện trợ thì bọn tôi còn chống cơm sườn, hoặc Nếu các bạn Huê Kỳ mà ngừng viện trợ thì không phải 1 năm, 1 tháng gì hết mà chỉ 3 ngày tui bỏ cái dinh ĐL tui đi bụi cho mấy bạn biết
Tóm lại em nghĩ nên bàn về kỷ niệm của mình về thời đó, dìm hàng qua lại Tết mất vui.
Nói vậy em vẫn khoái bây giờ hơn thời bao cấp chứ.

 

[grandfunk]

Re:Những hình ảnh thới bao cấp

Lúc đó em còn nhớ xài bột giặt Lotos của Nga Sô, Giấy dầu của Nga Sô, điện trỡ đun nước củng của Nga sô.. cắt viện trợ gì kỳ vậy ta..
Thời này vớ được cái kèn xe uát màu đen, quấn lại 6V, xài cho dame, kêu bá chấy luôn..

hehehe bác nhầm rùi ! cái này kg phải viện trợ mà là do những người đi hợp tác lao động và du học sinh ,con buôn gửi hàng về nên VN mới xài những đồ đó .

 

[grandfunk]

Re:Những hình ảnh thới bao cấp

mấy thằng bạn em đi hợp tác lao động , toàn mua áo thun thành công ra chợ Kim Biên mua cái nhãn cá sấu dán lên ,ra sân bay trời nóng bỏ mịa mặc 3-4 cái quần zin chồng vào nhau ,rồi áo zin 7 mãnh ,nói chung đủ thứ mang sang Nga bán rồi gửi bàn là , chậu nhôm , nồi áp suất ,quạt tai voi về , em còn ra kho 5 cảng SG lãnh mấy lần xe Mink hồi đó bán 5,2 chỉ /chiếc

 

[cpkhanhhung]

Re:Những hình ảnh thới bao cấp

Chúc mừng năm mới! Chúc mọi người đón 1 năm mới an khang, thịnh vượng và mọi sự như ý.

 

[grenade]

Re:Những hình ảnh thới bao cấp

giấy dầu LX nghe nói viện trợ cho mấy vùng bị thiên tai.. cái này mà chừ làm cách âm cho xe coi bộ cũng OK. he..he vì củng gốc dầu hoả mà

 

[phantan]

Re:Những hình ảnh thới bao cấp

Hồi tưởng chuyện ngày ấy...thời bao cấp, cứ như nghe chuyện...ngày xửa ngày xưa. Nổi gai ốc.

 

[meteor]

Re:Những hình ảnh thới bao cấp

So ra thì Nam Việt nam cũng chỉ phải chịu đựng thời bao cấp thổ tả cái khoảng thời gian ngắn hơn nhiều, thoát ra khỏi nó cũng sớm hơn nhìu so với MB XHCN từ trước đó, thời chiến tranh.

Nên cũng cần cân nhắc rằng, những gì con người phải trải qua trong thời bao cấp nì, không ai hỉu rõ và sâu sắc cho bằng lớp người từng sống với nó suốt thời chiến tranh rùi khoảng thời gian hậu chiến ở MB.

Em dài dòng thế để mời các bác xem lại bài viết của cụ Vương Trí Nhàn từng sinh sống ở miền ngoài như em nói ở trên, viết về thời kỳ này, nhân cuộc triển lãm ở BT Dân Tộc Học cũng như cái clip có phụ đề Anh Ngữ em post trước đây .
Em sẽ post từng đoạn bài viết này:
------------------
Con người và tư tưởng thời bao cấp
NHÂN CUỘC TRƯNG BÀY VỀ
Cuộc sống Hà Nội 1975-86
Vương Trí Nhàn
(Một phần của bài viết này đã được đăng trên Thời Báo Kinh Tế Sài Gòn)
-------------
Một cách làm sử

Mặt nghệt ra như mất sổ gạo!


Một yêu anh có may ô --
Hai yêu anh có cá khô để dành --
Ba yêu rửa mặt bằng khăn---
Bốn yêu anh có cái quần đùi hoa.

Những câu ca dao tục ngữ ấy được dịch hẳn ra tiếng Anh rồi được kẻ nắn nót cẩn thận trên những bức tường lớn, dưới đó là mấy gian trưng bày các hiện vật theo một cách thức mà trong điều kiện ở Hà Nội này phải gọi là “hoành tráng”.
Đó là một căn hộ thu nhỏ với những vật dụng phổ biến một thời, kể cả cái hố xí được ngăn lại để nuôi lợn.
Đó là một cửa hàng gạo có kèm theo thông báo tháng này bán gạo thế nào.
Rồi một cửa hàng bách hóa với biển hiệu rỉ nát và những bao thuốc cũ mèm, tưởng như sắp mốc đến nơi.

Bộ sưu tập Cuộc sống Hà Nội thời bao cấp đã trình diện như thế tại bảo tàng có uy tín số một hiện nay, Bảo tàng dân tộc học.

Một định hướng lớn của bộ môn lịch sử - văn hóa thời hiện đại là đi vào những chuyện có vẻ không có gì đặc biệt, nói theo nhà nghiên cứu F. Braudel, “những cấu trúc của sinh hoạt đời thường”.

Một lần tôi đọc tờ báo chuyên về điểm sách của Nga, được biết bên Moskva họ cho dịch cả những cuốn kể chuyện nước Đức thời Hitler, người dân thường đọc sách gì, xem phim gì, đi làm bằng phương tiện gì, học sinh học sử ở trường ra sao, mơ ước về tương lai ra sao.
Còn bản thân người Nga cũng làm những cuốn tương tự, trình bày riêng về từng giai đoạn như các thập kỷ sáu mươi, bảy mươi thế kỷ XX.

Mà chẳng phải đến thế kỷ XX người ta mới làm vậy.
Trung quốc, ngoài các bộ chính sử kinh điển, lại sớm có từ lịch sử ăn mày, lịch sử lưu manh, tới lịch sử trò chơi, lịch sử tuyển chọn người đẹp tiến cung (bản tiếng Việt mấy cuốn này đều đã in ra từ mấy năm trước).

Còn ở mình thì sao? Cách hiểu về sử quá cổ lỗ.
Lịch sử thường chỉ dành riêng cho những chuyện quen gọi là thiêng liêng, và quá khứ thì cứ bị quấn vào hiện tại, để rồi người viết lúng túng như gà mắc tóc, làm khoa học cũng cũng vật vờ mà làm chính trị cũng nửa vời kiểu ăn theo, chẳng đâu vào đâu.

Giở lại cuốn Từ điển tiếng Việt của Văn Tân do NXB Khoa học xã hội cho in năm 1977, thấy mặc dù đã nói tới hiện tượng móc ngoặc đến những người chuyên nghề phe phẩy, song hai chữ bao cấp vẫn chưa có mặt.

Người ta cũng có thể quan sát thấy tình trạng tương tự ở các từ điển từ tiếng Việt ra tiếng nước ngoài (chẳng hạn từ điển Việt Hán) cùng xuất hiện trong thời gian trên.
Mãi đến từ điển Hoàng Phê mới thấy bao cấp được định nghĩa đầy đủ.

Từ nhiều năm nay trong xã hội đang tồn tại một tình trạng sinh hoạt tinh thần có thực -- những vấn đề có ý nghĩa nhận thức như “ta đang là gì”, “ở vào tình trạng như thế nào “ không được xã hội xem trọng ; mỗi khi cần thay đổi, chỉ thích bàn nên làm thế này thế nọ mà không chịu nghĩ lại xem bắt đầu từ đâu, dân mình đang có những chỗ hay chỗ dở ra sao.

Nói chung nhiều lúc thích sống về phía trước hơn là quay lại chuyện cũ.
Mà khi người ta không tự hiểu mình, không có sự đánh giá đúng đắn về quá khứ thì mọi hành động lao tới phía trước rất dễ sai lệch.

Xét trên mặt bằng chung đó, phải nói phòng trưng bày Cuộc sống Hà Nội thời bao cấp là một nỗ lực khai phá mở ra một hướng nhìn lại quá khứ rất có triển vọng.
Nhờ sự gợi ý và giúp đỡ của một số tổ chức quốc tế lần đầu tiên có một cách tổng kết lịch sử theo cung cách rất hiện đại. Nhân triển lãm người ta có thể nghĩ lại về cách sống một thời, từ đó liên hệ với sự phát triển của con người trong hoàn cảnh của nền kinh tế thị trường hôm nay.
****
(chú thích :
Cuộc trưng bày này nằm trong chương trình tổng kết 20 năm đổi mới do UNDP và các quỹ khác như quỹ Ford, quỹ Sida tài trợ. Mở cửa từ tháng sáu tới hết năm 2006.)
****
(Còn típ)

 

[meteor]

Re:Những hình ảnh thới bao cấp

(Típ theo)

Mọi chuyện có từ bao giờ hay là một ít sự kiện “đã thuộc về lịch sử”​

​

Sẽ là không thừa nếu “chính danh” một chút, tức tìm cách gọi đúng tên sự vật trước khi bàn về sự vật đó.

Về mặt thời gian, lẽ ra, cuộc trưng bày trên Bảo tàng dân tộc học phải mang cái tên là Cuộc sống Hà Nội thời hậu chiến.
Còn nếu muốn đi vào thực chất kiểu sống những năm ấy, thay cho bao cấp, người ta có thể dùng những chứ khác như thời trì trệ.
Bề nào mà xét thì cũng phải có cái nhìn bao quát từ chiến tranh chống Mỹ, và lùi lại cả giai đoạn từ sau 1954 trở đi.
Trong cái mạch chung đó, giai đoạn sau từ 1975 cho tới 1986 chỉ là một phân đoạn --- tuy là phân đoạn chín nhất, bộc lộ một cách đầy đủ nhất bản chất của một giai đoạn phát triển xã hội.

Những ai từng đọc các bộ lịch sử Liên xô cũ hẳn nhớ, chủ nghĩa Cộng sản thời chiến từng được giải thích khá kỹ và tinh thần của nó còn chi phối tới khi nhà nước sụp đổ.
Ở Trung quốc, những quan niệm cơ bản đã được thể nghiệm từ thời Diên An để sau 1949 triển khai ra toàn đại lục rộng lớn, kể cả Bắc Kinh Thượng Hải.

Còn đối với nhiều người dân Hà Nội, thì đó là cả một câu chuyện khá dài.

Trong hồi ký Cát bụi chân ai, Tô Hoài từng kể về không khí Thủ đô sau 1954:

“Chín năm ở rừng, không có lương, quần áo phát theo mùa, xà phòng tắm và giặt cũng lấy ở kho từng miếng, cơ quan sắm dao kéo húi đầu cho nhau. Trở lại thành phố, khó đâu chưa biết, nhưng thức ăn hàng hóa ê hề. Chiều chiều, uống bia Đức chai lùn bên gốc liễu nhà Thủy tạ. Nhà hàng Phú Gia vang đỏ vang hồng vang trắng vỏ còn dính rơm như vừa lấy ở dưới hầm lên. Áo khoác da lông cừu Mông Cổ ấm rực, người ta mua về phá ra làm đệm ghế. Hàng Trung quốc thôi thì thượng vàng hạ cám. Kim sào, kim khâu, chỉ mầu, củ cải, ca la thầu sắng xấu mỳ chính xe đạp cái xe trâu cao ngồng. Ca xi-rô ngọt pha vào bia cho những người mới tập tọng uống bia. Bắt đầu được lĩnh lương tháng. Không nhớ bao nhiêu, nhưng tối nào cũng la cà hàng quán được. Có cảm tưởng cả loài người tiến bộ đổ của đến mừng Việt Nam Điện Biên Phủ”
****
Chú thích:
Điều thú vị là đoạn này của Tô Hoài lại được sử dụng như là tài liệu minh họa tốt trong một cuốn sách giáo khoa về kinh tế, cuốn Kinh tế Việt Nam 1945-2000, tập II 1955-1975 – Đặng Phong chủ biên Nhà xuất bản Khoa học xã hội –2005.
Đây là một công trình nghiên cứu có giá trị khoa học thực sự.
Một số trích dẫn dưới đây có ghi chú số trang là lấy từ bản in này
****

Nhưng cái giai đoạn thoải mái mà Tô Hoài tả đó chỉ ngắn ngủi chốc lát.
Hàng hóa nhiều không phải vì làm ra mà vì mới tiếp quản thành phố sẵn của kho đem bán. Nguồn hàng không phải tự mình làm ra ấy cạn rất nhanh.
Và cái câu mà một tờ báo lấy làm đầu để “màu thời gian xám ngắt” (Tiền phong chủ nhật 17-6-06) bắt đầu từ đây.
****
Chú thích:
Nhại một câu thơ của Đoàn Phú Tứ Màu thời gian tím ngát, bài Hương thời gian
****

Trước tiên là sự thiếu thốn.

Nhiều mặt hàng thiết yếu sản xuất ra không đủ, phải bán nhỏ giọt mà là nhỏ giọt theo kiểu người thời nay khó tưởng tượng được.
Sách Kinh tế Việt nam 1945-2000 có chụp lại thông báo của Sở thương nghiệp Hà Nội 11-1956, trong đó nói rõ các đại lý diêm được “nâng mức bán lẻ từ một đến năm bao”, tức là mỗi người được mua năm bao sau một lần xếp hàng.
Đây nữa, một ít con số mà tôi “làm cái sái nhì” lấy lại từ cuốn sách vừa dẫn.
Trên công báo 1955, có ghi mỗi công nhân viên về nguyên tắc mỗi năm được cấp 5-7 mét vải. Đầu 1955, sinh đẻ được cấp 5 mét diềm bâu khổ 70mm, 30 kg gạo; văn phòng phí gồm 1,5 thếp giấy /tháng / người.
Bình quân 10 người / tờ báo Nhân dân, một tờ Cứu quốc.
Quạt điện cấp cho các vị từ cấp Thường vụ Ban thường trực Quốc Hội, Bộ Thứ trưởng, các chuyên gia nước ngoài, các đoàn ngoại giao.
Cũng diện Bộ Thứ trưởng được dùng điện đèn, điện quạt tùy yêu cầu (tr. 665).

Sự thiếu thốn này kéo theo cả một quy trình sống mà người ta phải thích ứng.
Khoảng trước sau 1960, bắt đầu có chế độ sổ gạo áp dụng cho toàn dân.
Rồi tiếp sau đó, dường như tất cả nhu yếu phẩm đều có phiếu, như phiếu mua pin cho máy thu thanh – mà hồi đó người Hà Nội quen gọi là đài --, phiếu mua phụ tùng xe đạp.
Có hai điều không cần phải nói ai cũng biết
1/ định lượng cung cấp cho đại bộ phận các thành viên xã hội ngày mỗi giảm
2/ chất lượng các nhu yếu phẩm ngày một kém.

Điều này đã được một cán bộ thương nghiệp nhẩm thành bài vè Nhất gạo nhì rau –
Tam dầu tứ muối –
Thịt thì đuôi đuối --
Cá biển mất mùa –
Đậu phụ chua chua –
Nước chấm nhạt thếch --
Mì chính có **** –
Vải sợi chưa về --
Săm lớp thiếu ghê –
Cái gì cũng thiếu (tr 412).

Tất cả cứ thế mà trượt dài cho đến giai đoạn hậu chiến.

(Còn típ)

 

[meteor]

Re:Những hình ảnh thới bao cấp

(Típ theo)
Thích hợp nhưng để lại nhiều di lụy

Thời bao cấp (75-86) luôn được biết đến như một thời gian khó với cơ chế quản lý kinh tế xã hội không thích hợp.
Trong bản giới thiệu trước khi dẫn vào Cuộc sống Hà Nội thời bao cấp có ghi như vậy.
Xét theo lẽ phải thông thường, có thể thấy điều đó là đúng.
Làm sao mà quản lý xã hội kiểu đó là thích hợp được?

Nhưng nên nhớ điểm xuất phát của chính sách này là hoàn cảnh “thời chiến”, một cuộc chiến tranh chúng ta luôn luôn ở thế yếu và phải có những nỗ lực vượt bậc.

Tất cả cho tiền tuyến.
Thóc không thiếu một cân –
quân không thiếu một người.

Những khẩu hiệu đó được hiểu chính xác đến từng chữ.
Người ở hậu phương lúc này như sống theo ăn theo.
Thế thì có thiếu cũng là bình thường!

Vả chăng, để tiến hành chiến tranh, xã hội cần phải kết lại thành một khối rắn chắc, mà muốn thế, cần ghép mọi người vào tổ chức, nói theo một danh từ của lịch sử, là “ đoàn ngũ hóa “ họ.

Việc phân phối theo kiểu bao cấp chỉ là kết quả của một quá trình lớn lao hơn: Tất cả những gì thuộc về con người phải được quản lý.

Nếu nhìn nhận liền cả một quá trình như thế thì có thể thấy rằng không phải cái cơ chế quản lý kinh tế mà ta gọi là bao cấp ấy là không thích hợp, mà có thể nói nó là một cái gì hết sức thích hợp mới đúng.
Tương tự như câu chuyện hợp tác hóa.
Chắc chắn là không có hợp tác hóa không thể đánh Mỹ được.
Tại sao vậy?
Bởi có hợp tác hóa thì mới dễ dàng huy động được những sản phẩm mà nông dân sản xuất được để tiếp tế cho chiến trường.
Có hợp tác hóa mới dễ đưa người đi bộ đội.

Đó không phải là một kiểu quản lý khôn ngoan và có hiệu quả ư?
Tất nhiên rồi!
Nhưng không thể có cách nào khác.

Ra đời trên cơ sở một cơ chế sản xuất bị kìm hãm, quy trình bao cấp sau đó quay trở lại củng cố sự kìm hãm đó, tức làm cho tình trạng trì trệ càng thêm trì trệ.
Cái được rất nhiều, nhưng cái mất còn lớn hơn nữa.
Và cái đáng sợ nhất là không ít người coi cách quản lý đó là duy nhất thích hợp nên không nghĩ đến chuyện làm khác đi, thậm chí hủy bỏ, khi hoàn cảnh đã thay đổi.

Bởi nó tiếp tục duy trì có tới cả chục năm sau chiến tranh, nên cuộc trưng bày mới được khuôn vào quãng thời gian 75-86 nói trên.
Lúc này cái chế độ bao cấp đã đạt đến mức “ cổ điển” của nó. Người ta sống trong đó như cá trong nước, nghĩa là tự nhiên thuần thục, và đành lòng chấp nhận tất cả.

Chỉ lấy ví dụ về lương, đây là con số đưa ra trong cuốn sách Kinh tế Việt Nam1955-2000 cách tính toán mới phân tích mới
(Trần Văn Thọ chủ biên, nhà xuất bản Thống kê 2000):
so với năm 1978, thì mức lương năm1980 chỉ bằng 51,1% và năm 1984 chỉ còn 32,7%.
****
Chú thích:
Dẫn lại từ Phạm Thị Quý chủ biên, Giáo trình lịch sử kinh tế Việt nam, NXB Đại học kinh tế quốc dân,2006, tr 399.
****
Sự vô lý đã lên đến mức không cách gì bào chữa được nữa!!

(Còn típ)
------------
Lười rùi! Đi ngủ! Mai post típ!!

 

[Tí dê]

Re:Những hình ảnh thới bao cấp

So ra thì Nam Việt nam cũng chỉ phải chịu đựng thời bao cấp thổ tả cái khoảng thời gian ngắn hơn nhiều, thoát ra khỏi nó cũng sớm hơn nhìu so với MB XHCN từ trước đó, thời chiến tranh.

Nên cũng cần cân nhắc rằng, những gì con người phải trải qua trong thời bao cấp nì, không ai hỉu rõ và sâu sắc cho bằng lớp người từng sống với nó suốt thời chiến tranh rùi khoảng thời gian hậu chiến ở MB.

Em dài dòng thế để mời các bác xem lại bài viết của cụ Vương Trí Nhàn từng sinh sống ở miền ngoài như em nói ở trên, viết về thời kỳ này, nhân cuộc triển lãm ở BT Dân Tộc Học cũng như cái clip có phụ đề Anh Ngữ em post trước đây .
Em sẽ post từng đoạn bài viết này:

Hehe, bác cho cái link qua blog của cụ Nhàn cho nó khỏe, hơi đâu mà copy rồi paste mất công của bác quá.
@ bác Lựu đạn: giai thoại về các chú bộ đội rửa rau em nhớ có được nhắc tới trong tiểu thuyết Gặp gỡ cuối năm của Nguyễn Khải, nhân vật đưa thông tin này hình như lấy nguyên mẫu từ nhà tình báo Phạm Xuân Ẩn. Dĩ nhiên bối cảnh lúc đó khác với chúng ta hiện nay