Tính viết nhưng bận quá nên nhân bác hỏi thì tui lên tiếng. Rảnh tui viết thêm. Chuyê/m đi học từ bật Community College cho đến bậc cử nhân 4 năm thì có nhiều cách để đuợc học free hoặc vay chút đỉnh.
Hồi thời tôi 15-17 năm truớc lúc tôi đi đại học thì tui chọn học truờng public university mặc dù có vài truờng tư nhận, nhưng phải vay thêm ít tiền nên tôi không chọn, nghỉ lại giờ nếu cho tui chọn tui sẽ chọ truờng tư, vì sao, có dịp tui sẽ trả lờị
Chuyện đi đại học thì thông thuờng bắt đầu tháng 1 là sinh viên nghèo phải nộp đơn sin financial aided . Financial aided này hồi xưa phải điền form, gởi bưu điện, nay thì làm online từ bộ giáo dục cầ Financial aided na1y gởi lên cơ quan chuyên trách củA bộ giaó dục, họ sẽ thông báo nếu làm chưa đúng hay thiếu gì đó chưa điền xong . Nếu còn sống với gia đình thì cần form thuế củA cha mẹ, sau 24 tuổi thì không cần nửa, mình tự chịu tránh nhiệm, không còn phụ thuộc ai cầ
Thuờng nộp đơn, có mục khai tài chán thu nhập củA mình hay cha mẹ nếu duới 24 tuổi . Sau khi kê khai cập nhật hay nộp đơn xong thì vào tháng 6 họ thông baó mình sẽ đuợc tài trợ bao nhiêụ Tui nhớ hồi đó có vài lọai financial aided gọi là grant. Loại thông dụng là Federal Pell Grant,...và State Grant. Thuơng Pell và Ford thì của federal va State thì State chọ Thuờng Pell Grant cho, còn lai State cho sau dựa vào mình còn cần bao nhiêụ Hôi tui thì ông bà già làm thuộc hạng ít vưa đủ sống vì nhà nhà có mấy anh em nên luơng so đầu nguơi thì đủ sống không phải dư nên tui đuợc Pell Grant va State Grant cho vưa đủ tiền học, còn dư một muà 2 ngàn, ngoài ra còn có một lọai cho tiền thêm là work study trong cai gói financial aided. Work Study là lọai tiền cho thêm nhưng mình phải xin một công việc làm trong truờng. Việc gì cũng đuợc, thuờng có work study thì vào xin việc gì cũng đuợc muớn vì truờng không trả luơng mà tiền từ financial aided chọ Thuờng thì năm thứ 2 trở đi mới xin đuợc work studỵ Ðám đuợc work study hay xin việc ở trong computer labs nhiều nhất vì nhàn hạ có giờ ngồi làm bài .
Nếu tôi không vay thêm để đi chơi thì chẳng phải lo tiền học phí, ngoài ra work study cho thêm đủ tiền xăng nhớt laý xe đi học . Vì có tiền học từ financial aided nên tui nghe bọn bạn vay thêm, và bạn bạn tôi cũng thế, đứa nào cũng vay thêm để dành. Năm đâu tui vay 3k, năm thứ nhì tui vay 5k, 3 năm cuôí tôi vai mỗi nam 6-7k. Tiền vay thì có 2 loại, một là William Ford Direct Student Loan. Loại này vay gọi là subsidized student loan, tức la mình vay tiền học nhưng không trả tiền lời trong lúc đi học. Ngoài ra còn vài lọai khác nhưng muốn vay thêm gọi là unsubsidized student loan, tức là khi vay là nó tính lời theo thị truờng. subsidized student loan thì mình chỉ trả tiền lời sau khi ra truờng 6 tháng sau . Các lọai student loan thì tui nhớ ngoài William ford, còn Stafford và vài thứ khác mà tui quên, để có dịp tui xem lai rồi viết chi tiết.
Sau sau khi ra truờng, quay định là mình phải trả lại tiền học hàng tháng trong vòng 30 năm, tuy theo mìnhchọn, có thể trả 15 năm hoặc trả hết cùng lúc. Nhưng 6 tháng sau ra truờng mới phải trả lạị Tui nhớ sau 6 tháng, nhật đuợc cái bill đầu tiên. Tui trả 2 năm đầu thì trả hàng tháng, mỗi tháng tui nhớ là 150 ...vì tui muốn trả như thế, trả nhiều thì thơi gian trả sẽ ngắn. Tui vay tổng cộng 28 ngàn, vay để dành đi chơi là chính..năm nào cũng có tiền đi chơi đây đó, muà hè thì đi làm lung tung. Trở lại tiền vay, sau 2 năm ra truờng đi làm, bà già tui bảo trả đại một lần luôn, và, tui thanh toán xong hết trong vòng 2 năm, nhẹ gánh. Có đám bạn trả đến giờ vẫn trả hàng tháng, trả vậy mệt óc.
Chính phủ cho tiền học cũng đâu có lổ gì, ra truờng đi làm đóng thuế lại, làm vài năm luơng kha khá thì đóng lai bạo luôn, tiền cho 4-5 khoảng 20-30k nhưng ra đi làm vài năm luơng khá thì một năm đóng thuế cũng 20k-30k tiền thuế cho một năm, cả chính phủ lời mà mình cũng nhờ đó có cơ hội học hành .
Thuờng financial aided chỉ cho khi mình đi học lấy bằng 2 năm cho đến 4 năm, hệ cử nhân. Lên Master thì không có cho nửa, nếu có thì cũng ít va giới hạn. Học Bác Sỹ, Nha Sỹ Luật Sư hay Duợc Sỹ thì không còn cho nửa, mấy ngày này goi là professional degree rồị Ph.D thì khác, có dịp sẽ viết về loại học Ph.D riêng. Thuờng Bác Sỹ mà học free thì chỉ có học kiểu M.D/Ph.D chung thì thuờng là không phải vay tiền mà có tiên grant/scholarship/stipend. Học M.D không thôi vay nhiều .
Tôi không biết bay giờ còn vay dễ hay không, nhưng thời tôi thì vay dễ. Chạy lên financial office trên truờng nói chuyện rồi làm giấy tờ là vài tuần sau truờng kêu lên lấy cái check. Kỹ niệm đầu tiên trong đời cầm cái check 3k ra bank đổi lấy cash nó vui khó tầ Cầm 3k mà run run vì ...trong đời có bao giờ cầm số tiền lớn vậy của riêng và muốn làm gì thì làm.
Ở đầu bài, tôi có nói tại sao chọn truờng tự Thực ra có nhiều lý dọ Truờng tư thục thì thấy bà thuờng đuợc muớn lọai thầy bà biết giảng bài và một lớp thuờng ít sinh viên hơn nên dể học và dể hỏi trong lúc ông thầy giảng bài hơn, và ít ra tay nặng hơn . Truờng công thì chẳng ai care sinh viên vì đông qua ai carễ.nên học truờng công giỏi thì thang sinh viên đó giỏi thiệt. Truờng công thì dân Việt khóai học vì rẻ nên vào đó dể kết bạn bè rồi chơi xả láng...kinh nghiệm tui trả quẫ
)))
Có dịp sẽ viết tiếp.