Tàu ngầm mới, project 855M-lớp Yasen của Nga mạnh đến đâu?
(Vũ khí) - Tàu ngầm hạt nhân tấn công Kazzan lớp Yasen, project 855M của Nga sẽ có nhiều cải tiến, giúp nó có tính năng vượt trội so với phiên bản project 855.
Hải quân Nga sắp nhận tàu ngầm hạt nhân tiên tiến project 855M
Trang mạng khoa học kỹ thuật quốc phòng Trung Quốc ngày 3/11 cho biết, hải quân Nga chuẩn bị tiếp nhận tàu ngầm hạt nhân tấn công thế hệ mới thuộc pjoject 855M, lớp Yasen vào năm 2016. Chiếc tàu ngầm mới này được đặt theo tên của thành phố Kazan - thủ phủ của nước Cộng hòa Tatarstan, Nga.
Kazzan được khởi đóng vào tháng 7-2009, đầu năm 2014 tàu ngầm này đã được thêm vào những cải tiến mới trong thiết kế, biến nó trở thành một tàu ngầm hoàn hảo, tiên tiến hơn rất nhiều so với tàu ngầm hạt nhân đầu tiên thuộc pjoject 855 - lớp Yasen, mang số hiệu K-329 “Severodvinsk”.
“Tàu ngầm đầu tiên thuộc phiên bản cải tiến 885M mang tên “Kazan” sẽ được giao cho hải quân Nga vào năm 2016” - Phó tổng giám đốc Viện thiết kế Malakhit, ông Nikolai Novoselov tiết lộ. So với các tàu ngầm phiên bản trước, pjoject 855M có bộ cảm biến và hệ thống vũ khí được cải tiến tốt hơn, đặc biệt là tiếng ồn của nó cũng nhỏ hơn, hệ thống sonar cũng tiên tiến hơn.
Nga đang hoàn thiện thiết kế tàu ngầm hạt nhân thuộc đề án 855, bởi vì từ khi được chế tạo vào năm 1993 cho đến nay, việc cải tiến phần thiết kế khung thân của tàu ngầm “Severodvinsk” luôn bị trì hoãn bởi những khó khăn Nga gặp phải do cục diện hỗn loạn, sau khi Liên Xô tan rã.
Đầu thập niên 90 của thế kỷ trước, nền công nghiệp đóng tàu ngầm Nga bị đình đốn do thiếu ngân sách đầu tư, chảy máu chất xám, khiến cho “Severodvinsk” - dù thuộc loại tàu ngầm hạt nhân tấn công khá ấn tượng, nhưng nhiều hệ thống của nó đều đã bị lỗi thời, không bắt kịp yêu cầu tác chiến của thế kỷ 21.
[xtable=bcenter|border:0|cellpadding:3|cellspacing:0|1x@]
{tbody}
{tr}
{td}
{/td}
{/tr}
{tr}
{td}
Tàu ngầm hạt nhân đầu tiên thuộc pjoject 855 - lớp Yasen, mang số hiệu K-329 “Severodvinsk”
{/td}
{/tr}
{/tbody}
[/xtable]
Tàu ngầm hạt nhân Severodvinsk - được đặt tên theo thành phố nơi nó được đóng, đã chính thức được biên chế trong lực lượng hải quân Nga vào ngày 30-12-2013, sau khi trải qua 14 chuyến chạy thử trên biển kéo dài tổng số 222 ngày, vượt quãng đường hàng chục nghìn dặm với hàng trăm cuộc lặn.
Hải quân Nga hi vọng sẽ mua được ít nhất 8 tàu ngầm hạt nhân tấn công lớp Yasen. Hiện nay, Bộ quốc phòng nước này đã đặt mua 4 tàu. Sau Kazzan, chiếc thứ 3 mang tên “Novosibirsk” đã được đặt lườn vào tháng 7 năm 2013, chiếc thứ 4 được đóng ngay trước “Ngày Hải quân Nga” (27-7-2014), 3 chiếc khác sẽ được khởi đóng vào năm 2015.
Tàu ngầm hạt nhân tấn công lớp Yasen (NATO định danh là Graney) do Cục Thiết kế Trung ương Malakhit thiết kế, nhà máy Sevmash (Nhà máy chế tạo máy phương Bắc) ở Severodvinsk sản xuất, nhằm thay thế lớp tàu ngầm hạt nhân Project 949/949A được đóng từ thời Liên Xô.
Ngày 30-12-2013, tàu ngầm Severodvinsk đã chính thức được bàn giao cho Hải quân Nga. Nhưng các chuyên gia kỹ thuật đã phát hiện hơn 200 lỗi trên chiếc tàu ngầm hạt nhân tấn công này. Nếu không khắc phục ngay, nó sẽ làm trì hoãn tiến trình hiện đại hóa trang bị, vũ khí của lực lượng tàu ngầm hạt nhân Nga.
Tạp chí quốc phòng Anh Jane’s Defence Weekly còn cho biết, có lẽ chiếc đầu tiên thuộc project 855 sẽ mang tính chất “thực nghiệm kỹ thuật” nhiều hơn là sử dụng trong các hoạt động tác chiến. Jane’s cho biết, qua quá trình kiểm tra, các chuyên gia kỹ thuật đã phát hiện ra trên con tàu mang số hiệu K-329 này hơn 200 lỗi khác nhau.
[xtable=bcenter|border:0|cellpadding:3|cellspacing:0|1x@]
{tbody}
{tr}
{td}
{/td}
{/tr}
{tr}
{td}
Mô hình thiết kế chi tiết của tàu ngầm hạt nhân lớp Yasen
{/td}
{/tr}
{/tbody}
[/xtable]
Vấn đề đặc biệt nghiêm trọng nằm ở hệ thống sonar của Severodvinsk, hệ thống này cho đến nay vẫn chưa thể hiện được “tính năng siêu việt” như những lời ca tụng nó. Các lỗi kỹ thuật cần khắc phục khẩn cấp này sẽ làm lùi thời hạn bàn giao chiếc tàu ngầm thứ 2 và thứ 3 hiện đang đóng là Kazan và Novosibirsk.
Đến tháng 4-2014, hải quân Nga đã thành lập một nhóm công tác liên hợp bao gồm đại diện của hải quân và nhà sản xuất để khắc phục những khiếm khuyết nhỏ và phát hiện những vấn đề cần cải tiến, nâng cấp. Vì vậy, mãi đến ngày 17-6-2014 nó mới chính thức đảm nhận nhiệm vụ chiến đấu.
Sức mạnh đáng nể của tàu ngầm hạt nhân project 855M
Tàu ngầm lớp Yasen có trọng lượng giãn nước 9.500 tấn khi nổi và 13.800 tấn khi lặn, chiều dài 120m, chiều rộng 15m, mớn nước 8,4m. Với một lò phản ứng hạt nhân có tuổi thọ 30 năm và một động cơ đẩy hoàn toàn mới, nó có thể lặn sâu 600m, đạt tốc độ 20 hải lý/giờ khi nổi và 31 hải lý/giờ (khoảng 57 km/giờ) khi lặn, biên chế 90 thủy thủ.
Về hệ thống vũ khí, tàu ngầm Project 885 trang bị hệ thống phóng tên lửa hành trình tấn công mặt đất kiểu thẳng đứng (32 ống) và 10 ống phóng ngư lôi gồm: 8 ống cỡ 650mm và 2 ống cỡ 533m. Ngoài ra, thiết kế còn được điều chỉnh lại, chuyển khoang phóng ngư lôi ở đầu mũi ra sau đài chỉ huy trung tâm.
Tàu ngầm này có thể phóng nhiều loại tên lửa hành trình tấn công mặt đất, có tầm phóng từ 2500-5000km, cùng với thế hệ tên lửa hành trình phiên bản nội địa Caliber-S (phiên bản xuất khẩu giới hạn tầm bắn là Club-S) bao gồm tên lửa đối hạm (3M54, tầm phóng 440-660km) và tấn công đất liền (3M-14, tầm phóng 600-900km) và ngư lôi chống ngầm.
[xtable=bcenter|border:0|cellpadding:3|cellspacing:0|1x@]
{tbody}
{tr}
{td}
{/td}
{/tr}
{tr}
{td}
Tên lửa hành trình chống hạm Caliber-S 3M-54 của Nga
{/td}
{/tr}
{/tbody}
[/xtable]
Vào tháng 2-2014, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu tuyên bố, lực lượng tàu ngầm Nga sẽ nhận được 8 tàu ngầm hạt nhân tấn công lớp Yasen. Mỗi tàu trong số đó được trang bị 24 tên lửa hành trình tầm xa Rk-55 Granat với một đầu đạn hạt nhân 200 kiloton. Trong tương lai, các tàu ngầm lớp này còn có thể được trang bị mạnh hơn nữa.
Tên lửa hành trình chiến lược Rk-55 Granat (SS-N-21 ‘Sampson’) là câu trả lời của Liên Xô cho tên lửa hành trình BGM-109 Tomahawk của Mỹ. Rk-55 Granat có chiều dài 8,09m, đường kính thân 0,514m, sải cánh 3,1m, trọng lượng phóng 1,7 tấn, có thể mang đầu đạn hạt nhân 200klt. Nó có tốc độ hành trình 0.77Mach, tầm phóng tối đa 2500 km.
Loại tên lửa này sử dụng hệ dẫn đường áp dụng thuật toán so sánh ảnh quét địa hình phản hồi từ rada với dữ liệu hình ảnh lưu trữ trên bộ nhớ máy tính của tên lửa. Tên lửa sử dụng động cơ phản lực 2 luồng khí đẩy gắn dưới đuôi tên lửa và có thể mang đầu đạn hạt nhân 200 kiloton.
Ngoài ra, cuối tháng 1-2014, trang mạng Khoa học công nghệ quốc phòng của Trung Quốc còn cho biết, tàu ngầm hạt nhân tấn công thế hệ mới lớp Yasen của hải quân Nga còn có thể được trang bị 2 loại tên lửa hành trình mang đầu đạn hạt nhân rất mạnh, tầm bắn 2.500 và 5.000km.
Một trong số đó là tên lửa hành trình siêu âm thế hệ mới, có thể mang đầu đạn hạt nhân mang tên Caliber-S, tầm bắn 2.500km. Tên lửa hành trình mới này có tầm bắn vượt trội so với thế hệ cũ, lên đến hơn 2.500 km, nếu được trang bị đầu đạn hạt nhân, có thể được coi như là vũ khí chiến lược của Nga.
[xtable=bcenter|border:0|cellpadding:3|cellspacing:0|1x@]
{tbody}
{tr}
{td}
{/td}
{/tr}
{tr}
{td}
Tên lửa hành trình tấn công mặt đất Caliber-S 3M-14 của Nga
{/td}
{/tr}
{/tbody}
[/xtable]
Trang mạng công nghệ quốc phòng có uy tín này còn cho biết, tàu ngầm hạt nhân lớp Yasen còn có thể mang theo một loại tên lửa hành trình khác do Nga mới phát triển, có phạm vi tấn công lên đến 5.000 km, vượt trội các loại tên lửa hành trình của Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, chưa xác định được đây là loại tên lửa gì.
Trước đó, một nguồn tin tình báo hải quân Anh nhận định rằng có thể phương Tây “chỉ nắm được phân nửa về những loại vũ khí được trang bị trên tàu ngầm lớp Yasen” vì hiện Nga đang triển khai nhiều dự án bí mật nhằm nâng cao sức mạnh của lực lượng răn đe trên biển, đặc biệt là khả năng tấn công tầm xa.
Các chuyên gia quân sự phương Tây tỏ ra lo ngại với lớp tàu ngầm Yasen của Nga. Họ cho rằng lớp tàu ngầm được mệnh danh "quái thú dưới đại dương" này đang dần trở thành một mối đe dọa lớn với các cường quốc hải quân trên thế giới như Nga, Pháp, Anh, Trung Quốc…
Dự kiến đến năm 2020, hải quân Nga sẽ tiếp nhận tổng cộng 16 tàu ngầm hạt nhân thế hệ mới, bao gồm 8 tàu ngầm hạt nhân tấn công (mang tên lửa hành trình thế hệ mới) lớp Yasen và 8 tàu ngầm hạt nhân chiến lược lớp Borey mang tên lửa đạn đạo liên lục địa phóng từ tàu ngầm (SLBM) Bulava.
Với việc tàu ngầm chiến lược lớp Borey vừa liên tiếp phóng thành công tên lửa đạn đạo Bulava, nỗi lo của phương Tây lại càng tăng lên. Trong thời gian tới, lực lượng tàu ngầm của Nga sẽ trở lên rất mạnh với cặp song sát: Tàu ngầm hạt nhân tên lửa đạn đạo lớp Borey và tàu ngầm hạt nhân tấn công tên lửa hành trình lớp Yasen.
